Waarom de ramp in New Orleans toch zo'n omvang kon krijgen: Geld voor natuurrampen ging naar oorlog in Irak


Geld voor dijken dat naar de strijd tegen het terrorisme en de oorlog in Irak gaat. Overstromingsgebieden die verdwijnen omdat de mens die ruimte inpalmt. Als er dan een grillige reuzenorkaan zoals Katarina langskomt, kun je er donder op zeggen dat het misloopt. Combineer dat met de hulpverlening die moeilijk op gang komt en je hebt een groot probleem.


TROPISCHE stormen, daar kennen ze wat van in het zuiden van de Verenigde Staten. Je vraagt je af of de inwoners er orkanen nog niet als routine zijn gaan beschouwen. Als er opnieuw eentje aankomt, zegt de overheid: evacueren mensen. Honderdduizenden stappen in hun auto en rijden landinwaarts. Wie niet weg kan of weg wil, krijgt een plaatsje in een overdekt sportstadion, waar het deze keer goed fout liep door de overstromingen. En anderen blijven gewoon thuis, tot het overwaait.

De activiteiten van de mens plegen roofbouw op de natuur. Zo ook in het zuiden van de Verenigde Staten dat bijzonder belangrijk is voor de oliebevoorrading van het land. Veel overstromingsgebieden in de Mississippi-delta verdwenen; 2.250 vierkante kilometer de jongste 50 jaar. Ze moesten plaatsmaken voor industrie en huisvesting, die op hun beurt heel wat duinen deden verdwijnen. Daardoor konden zelfs kleinere stormen veel schade aanrichten.

Het antwoord van de mens op het inpalmen van overstromingsgrond: dijken bouwen. In de stad New Orleans alleen al gaat het om 525 kilometer. Voor het hele getroffen gebied is er sprake van duizenden kilometers. Het hele netwerk is gebouwd om weerstand te kunnen bieden aan een orkaan van het type-3. Katarina was aangekondigd als een orkaan type-5 - de hoogste in de schaal - en werd er een van het type-4. Te sterk voor de verdedigingslinies die de mens had gebouwd.

Deskundigen hadden gewaarschuwd voor wat er is gebeurd: dijken die het begeven, water dat New Orleans binnenstroomt en er een gigantisch smerig meer vormt. Na het dichten van de doorgebroken dijken, zullen er andere moeten worden geopend om het water opnieuw uit de stad te krijgen. New Orleans kampt sinds Katarina met een kolossaal milieuprobleem, dat de inwoners nog langer zal beletten naar hun huizen terug te keren.

Experten wijzen de dijken langs de Mississippi-rivier met de vinger. Die draineren slib rechtstreeks naar de Golf van Mexico, in plaats van het te laten afzetten aan de rivierzijden, wat het wegzakken van land zou vertragen. Dat laatste, gecombineerd met de stijging van de zeespiegel, maakt dat de Mississippi-delta zo'n meter lager ligt dan honderd jaar geleden. Het lijdt geen twijfel dat het debat over het herstel van de natuurlijke kustlijn van het zuiden van de VS opnieuw zal opflakkeren. Net als de discussie over de opwarming van de aarde door de uitstoot van broeikasgassen, wat de intensiteit van orkanen nog zal doen toenemen.

De Amerikanen veranderden de Mississippi van een traag stromende rivier in een kolossale brandslang. Moerassen en eilandjes, die ooit veiligheid boden, verdwenen van de kaart. Onder voormalig president Bill Clinton was een programma op het touw gezet om de natuurlijke verdedigingsmiddelen van het getroffen gebied te herstellen. De regering-Bush schroefde dat terug. In juni nog halveerde ze bijna het budget van het ingenieurskorps van New Orleans; een vermindering met zo'n 60 miljoen euro. Veel projecten om het dijkennetwerk te verbeteren, zouden in de lade blijven liggen en de studie over de verhoging van het net naar beveiliging van het niveau-5 zou een dode letter blijven. De ramp van de voorbije dagen kan daar alsnog verandering in brengen.

Bush kortte zijn vakantie in, vloog over het rampgebied en sprak zijn landgenoten vanuit het Witte Huis toe. Hij beloofde zijn volle steun aan de getroffenen. Velen van hen konden hem niet zien of horen omdat ze nog geen stroom hadden. De president kreeg meteen kritiek van verschillende Amerikaanse kranten. Feit is dat hij geld voor de strijd tegen natuurrampen een andere bestemming gaf: de bescherming van het land tegen terrorisme. En de oorlog in Irak kost evenzeer handenvol geld. Veel leden van de Nationale Garde uit het getroffen Louisiana zitten trouwens in Irak met hun boten. Wat doe je in godsnaam in de woestijn met boten?

Het is voor de Amerikanen letterlijk vechten op verschillende fronten. Toch blijft het verbazen dat de Verenigde Staten, de enige superstaat van de wereld, het zo moeilijk hebben om in het zuiden van het land snel voor een toereikende hulpvoorziening te zorgen. De Amerikanen konden met al hun technologie voorspellen dat Katarina eraan kwam en bijzonder lelijk zou huishouden. Dan moesten de reddingsdiensten toch in de hoogste staat van paraatheid zijn geweest? Het argument dat Katarina alle communicatiemiddelen deed uitvallen, maakt weinig indruk. Dat gebeurt bij zo'n natuurrampen en gespecialiseerde diensten moeten daar op voorbereid zijn.

Het gesukkel met de hulpverlening de voorbije dagen doet onwillekeurig terugdenken aan het gepruts in Florida tijdens de presidentsverkiezingen in 2000 waar Bush als overwinnaar uit de bus kwam. Verantwoordelijken, zeker de politici, zullen zich op alle niveaus moeten verantwoorden. De hoogste in rang, George Bush, werd wakker en de reusachtige middelen waarover zijn land beschikt, worden stilaan aangewend. Maar de president zal meer moeten doen dan noodkredieten vrijmaken, strategische oliereserves van het land aanspreken en de zuiderlingen bezweren dat de hele natie met hen is.


02/09/2005 Boudewijn Vanpeteghem

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB