#1
|
||||
|
||||
Laat leraars leraars blijven
Laat leraars leraars blijven
Mia Doornaert Na mijn studies heb ik twee jaar les gegeven, Latijn en Grieks. Ik bewaar heel goede herinneringen aan mijn leerlingen en mijn collega’s. Daarentegen kreeg ik een grondig wantrouwen jegens twee instanties: ten eerste het ministerie van Onderwijs (of beter gezegd: hervormers op dat ministerie) en ten tweede de officiële schoolinspectie. Veertig jaar later zie ik geen reden om die mening te herzien. Te veel hervormingen waarmee opeenvolgende ministers van Onderwijs de scholen overstelpen zijn ideologisch gemotiveerd en houden geen rekening met de realiteit van het lesgeven. Dat geldt ook voor de onzalige plannen van Pascal Smet. En wat de inspectie betreft: een recent rapport van Lieven Viaene, inspecteur-generaal van de Vlaamse onderwijsinspectie, deed mij naar adem happen. Het rapport gaat over het onderwijs Frans in de eerste graad van het secundair onderwijs. Veel scholen toetsen de leerlingen verkeerd, aldus het rapport, omdat de examens te veel over kennis en inzicht gaan, en te weinig over vaardigheden. Nou, kijk eens aan. Hoe kan je in godsnaam een taal leren spreken zonder woordenschat te kennen en inzicht te hebben in zinsstructuur? Neem twee heel simpele zinnetjes. ‘Ik zie hem’ en ‘Ik geef hem..’. In het Frans wordt dat ‘Je le vois’ en ‘Je lui donne...’. Absoluut niet onoverkomelijk voor leerlingen van twaalf, dertien jaar. Wel moeten ze een elementaire kennis van zinsontleding hebben en het verschil kennen tussen een lijdend voorwerp en een meewerkend voorwerp. Maar daar schort het hem. Het is een onaanvaardbare belasting van de kindertjes geworden om dat in de lagere school nog aan te leren. Volgens de hooggeleerde taaldeskundigen die de eindtermen voor het Nederlandstalig onderwijs opstelden, zijn de jonge geesten daarvoor niet rijp. Wel, dan zat mijn klas in de lagere school vol kleine genieën, want na ons zesde studiejaar waren we wel tot dat soort elementaire zinsontleding in staat. Wat meteen de taak vergemakkelijkte van onze middelbare leraars Frans, Duits, Latijn of Grieks. En dat is niet alles. Volgens de experts heb je eigenlijk helemaal geen spraakkunst nodig om de moedertaal te leren. ‘Onderzoek heeft uitgewezen dat formeel grammaticaonderwijs (kennis van woordsoorten, zinsdelen en dergelijke) geen specifiek effect heeft op onderwijs in de moedertaal, in ons geval dus Nederlands’. Ja, wrijft u zich maar de ogen uit. Dat staat in de mail waarin een van die eminente geleerden reageerde op een vorige column over de dalende kwaliteit van ons talenonderwijs (DS 30 september 2013). Ik deel helemaal de verontwaardiging van Johan De Donder, een leraar met meer dan 25 jaar ervaring, over ‘enkele hallucinante uitspraken van de baas van de onderwijsinspectie’. In zijn opinieartikel (DS 24 april) trekt De Donder terecht van leer tegen de ‘diabolisering van kennis’. Zonder degelijke kennisinhoud zullen de ‘vaardigheden’, waar het Viaene zo om te doen is, zeer primair blijven. Het Frans zal meer weg hebben van papegaaienwerk – het nazeggen van voorgekauwde zinnetjes – dan van de vaardigheid om zich autonoom te uiten. Even hallucinant is Viaenes diabolisering van het ‘vanbuiten leren’. Je kan toch geen taal leren zonder woordenschat te memoriseren? Hoe jonger leerlingen zijn, hoe makkelijker ze uit het hoofd leren, en hoe langer die kennis bij blijft. Iedereen kan het aan de eigen ervaring merken. Zowel ingeheide schoolkennis als de teksten van geliefde songs uit je jonge jaren blijven je je leven lang bij. Het geheugen moet juist geoefend worden op de leeftijd waarop het het meest ontvankelijk is. Conclusie: de waarde van een school valt niet af te lezen uit inspectierapporten. Ze hangt af van de kwaliteit en bezieling van de onderwijzers/leraars, en dus van de kwaliteit en ruggengraat van de schooldirecties. Mijnheer de inspecteur-generaal, laat alstublieft leraars leraars blijven. DS, 28-04-2014 (Mia Doornaert)
__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you down to their level and beat you with experience." (c)TB |