Klimaat- en herstelplan redden EU-verdrag


BRUSSEL - Zonder veel problemen hebben de EU-leiders gisteren aanzienlijke toegevingen gedaan aan Ierland om het Verdrag van Lissabon te redden. Het klimaat- en herstelplan kregen voorrang.


Het is best mogelijk dat de EU-top vandaag wat uitloopt om het compromis over het klimaatplan te halen. Gisteravond begon de Franse EU-voorzitter daarover bilaterale besprekingen met delegaties die nog problemen maken. De Italiaanse premier Silvio Berlusconi, die een evaluatie van het plan eiste in 2014, bleek al tevreden. Hij zei dat de 27 over het klimaatplan dicht bij een compromis stonden.

Dat optimisme werd nadien volledig tegengesproken. Onder meer Polen en Hongarije, die in naam van arme (nieuwe) lidstaten meer tegemoetkomingen eisen om de kosten van het plan te helpen dragen, eisten een beter compromis. Er is een solidariteitsfonds voorzien om hen te helpen. Maar Duitsland en ook het Verenigd Koninkrijk willen hun bijdrage krap houden.

Allicht wordt dat vandaag het moeilijkste punt. EU-voorzitter Sarkozy was niet geneigd om de gesprekken op het diner van gisteravond over het EU-herstelplan lang te laten uitlopen. Daar ging het er hem vooral om van de Duitse kanselier Angela Merkel te horen dat ze een voldoende grote bijdrage zal leveren aan het economisch herstelplan.

Met de discussie over het Verdrag van Lissabon en de tegemoetkomingen die Ierland nodig heeft om een tweede referendum te houden, liep het veel vlotter. Een fluitje van een cent, zei een toehoorder. Zo makkelijk werd een van de grote vernieuwingen van het Verdrag van Lissabon ongedaan gemaakt, namelijk de afslanking van de Europese Commissie.

Van het aangekondigde verweer door de Benelux tegen de herinvoering van de regel dat elke lidstaat een commissaris mag houden, kwam niet veel in huis. Alleen de Belgische premier, Yves Leterme, maakte een opmerking daarover. Maar te oordelen naar de reacties in andere delegaties was dat niet met veel overtuiging gebeurd. Tegen de achtergrond van een recessie en een ingrijpend klimaatplan valt er niet veel eer te rapen met een discussie over instellingen, klonk het.

Tien jaar politieke strijd om de Commissie af te slanken tot een krachtig politiek college dat de EU stuurt, is dus voor niets geweest.

Ondanks de grote toegeving aan de Ierse regering bleek die gisteravond toch nog niet helemaal tevreden. De Ierse minister van Europese Zaken, Dick Roche, bevestigde tegenover De Standaard dat Dublin een 'juridische garantie' vraagt dat Europa zich afzijdig zal houden inzake aangelegenheden als het recht op leven, onderwijs en gezin en fiscaliteit. Een loutere 'verklaring' daarover die bij het verdrag zou gevoegd worden, is niet genoeg.

Die juridische garanties kunnen niet bij het Verdrag van Lissabon gevoegd worden, want dan moet de ratificatie in alle lidstaten opnieuw beginnen. Hoe ze precies zullen gegeven worden, was gisteravond nog niet duidelijk.

In het compromis stond voorts dat de Ierse regering moest beloven dat ze 'voor het einde van het mandaat van de huidige Commissie' - dat is einde oktober 2009 - een tweede referendum zal houden over het Verdrag van Lissabon. Dat betekent dat het nu een uitgemaakte zaak is dat de verkiezing van het nieuwe EU-parlement in juni 2009 zal moeten gebeuren op basis van de zetelverdeling die in het nu geldende Verdrag van Nice staat.

Ook daaraan zit nog een technisch probleem vast. Het betekent namelijk dat er in juni maar 736 leden worden verkozen, waaronder 99 Duitsers. Zodra het verdrag van Lissabon van kracht wordt, wordt dat aantal in de loop van 2010 uitgebreid naar 754, drie meer dan in het Verdrag van Lissabon overeen gekomen was. Dat komt omdat Duitsland in het Verdrag van Nice 3 zetels méér heeft dan in het nieuwe verdrag. Die 3 mogen tot 2014 blijven zetelen.


DS, 12-12-2008 (Bernard Bulcke)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB