Klimaat- en herstelplan redden EU-verdrag
 

Klimaat- en herstelplan redden EU-verdrag


BRUSSEL - Zonder veel problemen hebben de EU-leiders gisteren aanzienlijke toegevingen gedaan aan Ierland om het Verdrag van Lissabon te redden. Het klimaat- en herstelplan kregen voorrang.


Het is best mogelijk dat de EU-top vandaag wat uitloopt om het compromis over het klimaatplan te halen. Gisteravond begon de Franse EU-voorzitter daarover bilaterale besprekingen met delegaties die nog problemen maken. De Italiaanse premier Silvio Berlusconi, die een evaluatie van het plan eiste in 2014, bleek al tevreden. Hij zei dat de 27 over het klimaatplan dicht bij een compromis stonden.

Dat optimisme werd nadien volledig tegengesproken. Onder meer Polen en Hongarije, die in naam van arme (nieuwe) lidstaten meer tegemoetkomingen eisen om de kosten van het plan te helpen dragen, eisten een beter compromis. Er is een solidariteitsfonds voorzien om hen te helpen. Maar Duitsland en ook het Verenigd Koninkrijk willen hun bijdrage krap houden.

Allicht wordt dat vandaag het moeilijkste punt. EU-voorzitter Sarkozy was niet geneigd om de gesprekken op het diner van gisteravond over het EU-herstelplan lang te laten uitlopen. Daar ging het er hem vooral om van de Duitse kanselier Angela Merkel te horen dat ze een voldoende grote bijdrage zal leveren aan het economisch herstelplan.

Met de discussie over het Verdrag van Lissabon en de tegemoetkomingen die Ierland nodig heeft om een tweede referendum te houden, liep het veel vlotter. Een fluitje van een cent, zei een toehoorder. Zo makkelijk werd een van de grote vernieuwingen van het Verdrag van Lissabon ongedaan gemaakt, namelijk de afslanking van de Europese Commissie.

Van het aangekondigde verweer door de Benelux tegen de herinvoering van de regel dat elke lidstaat een commissaris mag houden, kwam niet veel in huis. Alleen de Belgische premier, Yves Leterme, maakte een opmerking daarover. Maar te oordelen naar de reacties in andere delegaties was dat niet met veel overtuiging gebeurd. Tegen de achtergrond van een recessie en een ingrijpend klimaatplan valt er niet veel eer te rapen met een discussie over instellingen, klonk het.

Tien jaar politieke strijd om de Commissie af te slanken tot een krachtig politiek college dat de EU stuurt, is dus voor niets geweest.

Ondanks de grote toegeving aan de Ierse regering bleek die gisteravond toch nog niet helemaal tevreden. De Ierse minister van Europese Zaken, Dick Roche, bevestigde tegenover De Standaard dat Dublin een 'juridische garantie' vraagt dat Europa zich afzijdig zal houden inzake aangelegenheden als het recht op leven, onderwijs en gezin en fiscaliteit. Een loutere 'verklaring' daarover die bij het verdrag zou gevoegd worden, is niet genoeg.

Die juridische garanties kunnen niet bij het Verdrag van Lissabon gevoegd worden, want dan moet de ratificatie in alle lidstaten opnieuw beginnen. Hoe ze precies zullen gegeven worden, was gisteravond nog niet duidelijk.

In het compromis stond voorts dat de Ierse regering moest beloven dat ze 'voor het einde van het mandaat van de huidige Commissie' - dat is einde oktober 2009 - een tweede referendum zal houden over het Verdrag van Lissabon. Dat betekent dat het nu een uitgemaakte zaak is dat de verkiezing van het nieuwe EU-parlement in juni 2009 zal moeten gebeuren op basis van de zetelverdeling die in het nu geldende Verdrag van Nice staat.

Ook daaraan zit nog een technisch probleem vast. Het betekent namelijk dat er in juni maar 736 leden worden verkozen, waaronder 99 Duitsers. Zodra het verdrag van Lissabon van kracht wordt, wordt dat aantal in de loop van 2010 uitgebreid naar 754, drie meer dan in het Verdrag van Lissabon overeen gekomen was. Dat komt omdat Duitsland in het Verdrag van Nice 3 zetels méér heeft dan in het nieuwe verdrag. Die 3 mogen tot 2014 blijven zetelen.


DS, 12-12-2008 (Bernard Bulcke)

Gratis uit- stootrechten zwak punt EU-plan
 

Gratis uit- stootrechten zwak punt EU-plan


BRUSSEL - Het zat eraan te komen. Het uitdelen van gratis uitstootrechten om de industrie te beschermen en het politieke akkoord af te kopen, is het zwakke punt geworden van het EU-klimaatplan. Maar de doelstellingen blijven.


De milieubewegingen en de groenen in het Europees Parlement zullen het EU-klimaatplan niet als het hunne aannemen, ook al is de Unie nu wereldwijd de enige regio die een wettelijk bindend plan heeft aangenomen, inclusief strafprocedures voor hen die de doelstelling niet halen. Voor Commissievoorzitter Barroso is dat het argument om het plan te verdedigen.


Met de karwats

Gisteravond al en vandaag zetten de deskundigen en de ambassadeurs van de lidstaten het akkoord om in definitieve wetteksten. Tegen maandag moeten ze in de meer dan 20 officiële talen van de Unie ingediend zijn in het Europees Parlement. Want volgende week moeten ze 'met de karwats' goedgekeurd worden in Straatsburg. President Sarkozy komt ze daar een laatste keer, samen met de resultaten van zijn voorzitterschap, verdedigen. In Straatsburg zal er ook betoogd worden.

Tegen 2012 moeten de lidstaten de Europese richtlijnen omzetten in nationale wetten. Want dan loopt het Kyotoprotocol af.

Concreet zal het in ons dagelijkse leven diep ingrijpen.

Het 20-20-20-plan heeft als doel het energieverbruik tegen 2020 met 20% te doen dalen tegenover 1990, 20% minder CO2 uit te stoten en 20% hernieuwbare energiebronnen te gebruiken.

Er komen zeker extra verplichtingen om huizen en gebouwen te isoleren. Verwarmingsinstallaties die te veel verbruiken, worden verboden. De oude gloeilamp moet binnen enkele jaren definitief naar het museum. Energieverslindende huishoudapparaten gaan uit het winkelassortiment. Zonnepanelen zullen binnen tien jaar de gewoonste zaak van de wereld zijn, zowel op oude als nieuwe daken. Auto's moeten (tegen 2015) aanzienlijk minder uitstoten en de revolutie in het openbaar vervoer gaat door. Als die maatregelen er niet komen, is de doelstelling niet haalbaar.


De vervuiler betaalt

Het tere punt van het EU-plan was het vinden van een methode om de industrie er, ondanks de economisch moeilijke tijden, toe aan te zetten te investeren in nieuwe, zuiniger en schoner technieken.

Dat gebeurt in principe door hen geleidelijk verminderende maximumdrempels toe te kennen van uitstoot'rechten'. Nu al gebeurt dat op nationaal vlak in het kader van het Kyotoprotocol. Vanaf 2012 wordt de verdeling 'Europees', per bedrijfsinstallatie, en met de best beschikbare technologie als referentie. Dat laatste is belangrijk voor industrie die al de meest geavanceerde technologie in huis heeft. Die zal minder moeren betalen en wordt zo beloond. Voor premier Leterme was dat een van de belangrijkste punten om het plan te verdedigen, omdat onder meer de Belgische chemiebedrijven goed weg komen.

Voor de uitstootrechten moet er in principe immers betaald worden. De prijs wordt bepaald door nationaal georganiseerde veilingen van die rechten. Wie minder uitstoot, mag de overschot verkopen en strijkt daarvoor geld op. Bedrijven die te veel uitstoten, moeten betalen voor extra rechten. Een alternatief is investeren in ontwikkelingslanden of rechten kopen in het buitenland.

Met de opbrengst van de energieveilingen kunnen de lidstaten energieprojecten financieren. Een deel van de opbrengsten moet ook dienen om arme lidstaten te helpen of landen die het vanwege bijvoorbeeld geografische en klimaatomstandigheden moeilijk hebben om de doelstellingen te halen. Zo krijgt België een deel van de solidariteitspot omdat er weinig zon is en weinig ruimte voor windmolens, zodat de doelstelling die ons land opgelegd krijgt om 13% hernieuwbare energie te gebruiken tegen 2020, moeilijk haalbaar is. Dat zal ons 0,73% van het bnp kosten.

In de praktijk is er vooral onderhandeld over meer gratis uitstootrechten hier, al of niet gedeeltelijk daar. Dat maakte het compromis mogelijk, maar heeft ook die solidariteit uitgehold.

De correcties waren nodig omdat de uitgangspositie van de verschillende EU-landen zeer ongelijk is. De ene industriesector zal sneller geneigd zijn om te vertrekken dan de andere.

De elektriciteitsproducenten bijvoorbeeld - die dure uitstoot zullen doorrekenen naar de andere sectoren - krijgen langer (maar net als de andere ook minder) gratis uitstootrechten. En in landen als Polen, waar de elektriciteit nog voor 90% van vuile kolencentrales komt, is er nog meer tijd (tot 2015) om gratis uitstootrechten te verdelen.


DS, 13-12-2008 (bb)

Wanneer komt ecologie eens voor economie?
 

Ik stel mij serieuze vragen t.o.v. het Europese klimaatakkoord.
Ten eerste is er de mogelijkheid om de uitstoot zogezegd te verminderen door projecten in het buitenland te steunen.
Ten tweede staan er in het verdrag massa's uitzonderingen: Polen mag zijn steenkoolcentrales langer openhouden, België krijgt uitzonderingen voor zijn chemische industrie en Duitsland heeft ook uitzonderingen gekregen voor bepaalde industrieën.
En dan hebben we nog gezwegen over de afzwakkingen van het akkoord die er o.a. gekomen zijn door het lobbyen van de auto-industrie.
Tot slot was er nog het argument dat het akkoord niet zo ingrijpend mag zijn omwille dat de bedrijven het momenteel zo moeilijk hebben a.g.v. de economische crisis.

Met al deze argumenten ben ik het absoluut niet eens.
Ik begrijp wel dat men de werkgelegenheid wil behouden (dat vind ik zelf ook heel erg belangrijk) maar met de klimaatopwarming staat de toekomst van onze planeet en onze kinderen op het spel. Ik vind dus dat men toch zijn verantwoordelijkheid moet nemen.
Het zijn de bedrijven die vooral hebben gezorgd voor de klimaatopwarming. Zij moeten dan ook maar hun verantwoordelijkheid opnemen.
Men weet ook al jaren dat er iets moet gedaan worden om de klimaat opwarming tegen te gaan. Men had dus al lang voor deze economische crisis maatregelen kunnen nemen.

Tot slot wil ik nog zeggen dat dit akkoord al een grote sprong voorwaarts is, maar ik ben ervan overtuigd dat het absoluut niet voldoende is. Bijgevolg houd ik mijn hart vast voor de toekomst.

Is het niet meer dan logisch dat zo'n plan nooit ver genoeg gaat? Wat zou jij doen als je de enige regio in de wereld was die zich iets aantrekt van de klimaatopwarming? Je zit in een economische werkelijkheid waar het voor andere regio's niets uitmaakt hoeveel er verbruikt wordt en waar bedrijven dus simpelweg goedkoper in die regio's kunnen produceren vanwege de onbestaande milieuwetgeving. (En kan je ze ongelijk geven?) Dus een doorgedreven beleid voeren zou de doodsteek betekenen voor de verplaatsbare industrie in Europa.

Het is pas als alle regio's zich willen binden aan maatregelen dat er betere en strengere maatregelen kunnen komen. Ik vind dat Europa al serieus zijn nek uitsteekt en chapeau daarvoor, maar misschien moet Europa op een andere manier eens duidelijk maken dat dit niet verder kan zonder steun van andere wereldregio's.