Het gaat wél om de postjes


BRUSSEL - De persoonlijke veto's en vetes verhinderen dat Verhofstadt snel een formule op poten kan zetten om toch samen in zee te gaan.


Na zes maanden crisis is de regimecrisis zo diep dat het laatste waar het nu moet over gaan de persoonlijke agenda is. Helaas, zelden hebben persoonlijke vetes en ambities de formatie zo gehypothekeerd als nu. Volgens ingewijden valt Guy Verhofstadt geregeld bijna van zijn stoel van de nijd die oplaait tussen de hoofdpersonages die deze crisis moeten oplossen. Klein detail: Verhofstadt zelf heeft ook een persoonlijke agenda. Yves Leterme was maandenlang het taboewoord op Wetstraat Zestien.

Elke constructie die Leterme verder verzwakt valt te verkiezen boven een constructie waar CD&V/N-VA goed uitkomt. 'Wie gelooft die mensen nog', de oneliner waarmee Leterme op punten het verkiezingsdebat met Verhofstadt won, laat tot vandaag zijn sporen na.

Toch heeft Verhofstadt voor zichzelf uitgemaakt dat hij geen tweede Wilfried Martens wil worden die net een termijn te veel aan het hoofd een kwakkelcoalitie zal leiden. Als het echt moet, dan wel voor enkele weken of maanden een interimregering (en dus toch 'Verhofstadt III'), maar eigenlijk liever niet. De andere Open VLD'ers laten de eer ook liever aan Leterme, want straks met een martelaar naar de verkiezingen in 2009 gaan, neen, dankuwel.

Voor CD&V is Verhofstadt III een nachtmerriescenario, toch zeker mocht Verhofstadt toch de ambitie hebben - quod non, verzekert zijn entourage - om daarna ook een definitieve ploeg te leiden. Leterme stelde geen publiek veto tegen Verhofstadt maar Etienne Schouppe deed dat dit weekend in zijn plaats voor CD&V/N-VA. Het kartel zet nog altijd met stip in op Leterme als premier. Maar daarvoor moet hij wel eerst weer tot formateur benoemd worden, en daar zal op zijn minst nog wat tijd moeten over gaan.

De Vlaamse geschillen tussen Open VLD en CD&V/N-VA verzinken in het niets bij de 'haat en nijd' - dixit een onderhandelaar - die tussen de Franstalige kopstukken heerst. Didier Reynders kan de eerste Waalse premier in meer dan dertig jaar worden. Aan CD&V/N-VA heeft hij net na 10 juni laten weten dat hij de eer aan Leterme liet. Maar de situatie is niet meer dezelfde.

Gisteren benadrukte hij als een echte kandidaat-premier 'dat de verschillende politieke partijen die in een regering willen stappen nu ook eens duidelijk moeten maken welk beleid ze willen voeren. De vraag is niet alleen 'met wie' maar vooral 'om wat te doen'. In realiteit ziet Reynders natuurlijk dat hij wellicht nooit meer zo dichtbij het premierschap zal komen als nu.

Bij voorkeur moet voor de MR de tijdelijke regering ook een voorafspiegeling zijn van de 'definitieve'. Ook de premier van de ploeg? No comment. De MR-voorzitter heeft naar eigen zeggen geen veto's, maar probeerde de voorbije dagen alles om of het CDH of de PS uit te sluiten. Die twee hebben echter hun lot aan elkaar verbonden.

Het hevigste verzet tegen Didier Reynders als premier zal uit Wallonië zelf komen, met name van Joëlle Milquet en Elio Di Rupo. Voor hen is Verhofstadt als interimpremier geen enkel probleem, en liever nog de man die het verkorven heeft in de Franstalige publieke opinie de kanseliersbonus gunnen dan de rivaal in het eigen landsgedeelte.

Veel zal afhangen van wat Reynders en Leterme onder elkaar zelf overeen komen. En tussen die twee is tot nader order geen enkel conflict. Zelfs na de stuk gesprongen formatie van oranje-blauw bleven de twee positief over elkaar. 'Dit wordt niet de regering van één man', zei Reynders al heel kort na de verkiezingen. Maar er kan er maar één premier zijn.


DS, 11-12-2007 (Isabel Albers)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB