De minister van Knoeiboel


Mag ik een korte bloemlezing houden van citaten die de afgelopen dagen in deze krant zijn verschenen? In het voorbije weekeinde: ,,Liefst 72 procent van de belastingambtenaren vindt dat de (fiscale) wetgeving te ingewikkeld is voor het personeel van Financiën''. Op maandag: ,,Van de belastingcontroleurs die grote ondernemingen controleren, kreeg de helft (na een examen) het etiket dat ze hun job niet kennen''. Gisteren, over de top van de belastingadministratie, waar een topambtenaar intussen een andere een proces aandeed: ,,Niet samenwerken is één ding, elkaar openlijk tegenwerken is nog iets anders''. En over investeringen in het grote moderniseringsproject van de fiscus die al 150 miljoen euro kostten: ,,Het probleem van de nieuwe Coperfin-structuur is dat ze alleen maar op papier bestaat''.


Vandaag rijzen de haren je te berge als je over de doorlichting van de fiscus leest: ,,De administratie heeft een gebrekkig of zelfs falend intern controlesysteem. Kwaliteitscontrole is praktisch niet ingebouwd. Het is niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor wat...''. En daar blijft het niet bij. Morgen en overmorgen volgen nieuwe onthullingen. De ene al indrukwekkender en zelfs ongelooflijker dan de andere.

Dit grondige werkstuk - een samenwerking van een team journalisten dat vorig jaar nog onderscheiden werd met de prestigieuze Dexia-prijs voor financieel-economische journalistiek - legt de vinger op een van de pijnlijkste punten van het functioneren van ons land. Je ontsnapt niet aan de vaststelling dat één van de basisbeginselen van de werking van een moderne staat meer dan in het gedrang is gekomen. België slaagt er niet in om de belastingen te innen op een eerlijke, evenwichtige en efficiënte manier. De modelstaat, waar sommigen van droomden, is een knoeiboel.

Opmerkelijk is dat de onthullingen geen alarmbellen doen rinkelen. De regering reageert schouderophalend. Het parlement, deze week met krokusvakantie, zwijgt. Ambtenaren zijn ronduit bang om nog meer te vertellen. Zelfs andere media pikken de verhalen nauwelijks op.

Politiek is er een duidelijke verantwoordelijke voor deze armzalige situatie: Didier Reynders, de Franstalige liberale vice-premier. Samen met Guy Verhofstadt zelf en met de minister van Defensie André Flahaut, deze laatste evenmin verre van onbesproken, is hij de enige minister die gedurende acht jaar paars zijn portefeuille heeft behouden. Acht jaar lang heeft hij de kans gekregen om een kwakkelende fiscale administratie te moderniseren. Acht jaar lang heeft hij die kans verkeken. Uit onkunde of uit slechte wil. Of is het beide?

In ons kiessysteem kan de Vlaamse kiezer zich straks niet rechtstreeks uitspreken over het beleid van Reynders. Onrechtstreeks kan dat zeker.


DS, 21-02-2007 (Peter Vandermeersch)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

BTW-directeur luidt noodklok


De directeur van de BTW in Antwerpen kijkt met lede ogen naar de gang van zaken bij Financiën. ,,Het groeiend gebrek aan ervaren personeel laat zich pijnlijk voelen bij de controles'', klinkt het in een schrijnende nieuwjaarsspeech.


De gewestelijke directeur van de BTW in Antwerpen heeft in zijn jaarlijkse nieuwjaarstoespraak de noodklok geluid. Door een gunstige wind belandde de tekst van de toespraak, die voor intern gebruik bestemd was, op onze redactie. De directeur weigerde mee te werken aan dit artikel. De vaststellingen spreken echter voor zich.

,,Al jaren moeten we ons plan trekken met steeds minder, en vooral minder ervaren en/of geschoolde werknemers'', luidt het. ,,Dat blijvend, zo niet groeiend gebrek aan ervaren controlepersoneel laat zich het pijnlijkst voelen bij de controles.''

De directeur geeft ook cijfers om zijn stelling te illustreren. Slechts 13 procent van de inkomsten van zijn taxatiediensten is nog afkomstig van echte controles. Het gros van de inkomsten (65 procent) komt uit de zogenaamde bijzondere rekeningen. Alleen wie het zo ver drijft helemaal geen aangifte in te dienen of btw te betalen, moet verplicht via deze rekeningen werken. 20 procent komt ten slotte uit regularisaties. Dat zijn bijvoorbeeld boetes omdat er vormfouten zijn gemaakt.

Boetes en supplementen opleggen betekent niet dat het geld effectief geïnd wordt. ,,Er zijn kantoren waar minder dan 1 procent, hier en daar zelfs 0,1 procent, van het terug te betalen bedrag ingevorderd wordt.''

Volgens de directeur is weliswaar een belangrijk deel van het materiële werk weggevallen dankzij de elektronische indiening van aangiften en de scanning. ,,Maar het personeel dat daardoor vrijkomt, kan niet zomaar voor andere, steeds complexere taken ingezet worden.''

De man staat al een decennium aan het hoofd van de Antwerpse btw-diensten. ,,Een hele tijd, maar of die ook goed besteed is, is een andere vraag'', klinkt het enigszins bitter. De spectaculaire uitbreiding van het computerpark heeft zich bijvoorbeeld ,,niet altijd vertaald in gebruiksvriendelijkere toepassingen of een stabiel netwerk''. Het nieuwe personeelsbeleid leidt dan weer ,,duidelijk tot een structureel gebrek aan ervaringskennis''.

,,Begrijp me niet verkeerd. Dit is geen kritiek op uw inzet en prestaties. Integendeel. Het is een oproep om niet bij de pakken te gaan neerzitten. Maar u volop te blijven inzetten, hoe moeilijk dat soms ook is.''

De kans is klein dat de noodkreet van de Antwerpse directeur het hoofdkwartier van de fiscus in Brussel heeft bereikt. ,,De volledige top van Financiën liet weten niet te kunnen ingaan op onze uitnodiging voor deze nieuwjaarsontmoeting. Ik hoop dat ik me vergis wanneer ik geneigd ben te denken dat onze managers de BTW-directie van Antwerpen te min achten. Als economisch hart van dit land en tegelijk steeds meer als opleidingscentrum voor Nederlandstalige nieuwkomers verdienen wij wel degelijk de bijzondere aandacht van de hoogste leiding.''


Blog DS, 22-02-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

,,Ik zit hier niet op mijn plaats''


,,Ik ben afgestudeerd in de financiële en economische wetenschappen en heb vroeger verschillende jaren controles van vennootschappen gedaan'', zegt Jan. ,,Maar wat doe ik nu bijna de godganse dag: aangiftes vennootschapsbelasting manueel inbrengen in het computersysteem en dossiers in orde brengen. Echt bandwerk dat niet veel intellectuele inzet vraagt. Dat frustreert mij. Want ik heb geproefd van het controlewerk, toen ik begin de jaren negentig bij Financiën gestart ben.''


Jan werkt op een van de ,,klassieke'' buitendiensten bij de belastingadministratie. Het echte controlewerk komt toe aan de AOIF, de Administratie Ondernemings- en Inkomensfiscaliteit. ,,Ik heb de opleiding en de ervaring, maar de doorstroming naar de controlediensten is zeer beperkt.'' Het frustreert Jan vooral dat bij die controlediensten wel heel wat ambtenaren van niveau B werken. Ambtenaren van niveau A hebben een universitaire opleiding achter de rug, terwijl de ambtenaren van niveau B een graduaatsopleiding doorlopen hebben. ,,Daar zitten uiteraard ook zeer goede mensen tussen, maar het is toch de wereld op haar kop. Als ik de controleverslagen zie die soms bij de dossiers zitten, stel ik mij toch soms vragen. Ik zou sommige dossiers helemaal anders behandeld hebben.''

De beweringen van Jan worden gestaafd door een parlementaire vraag van kamerlid Dirk Van der Maelen (SP.A). Hij vroeg eind december 2006 aan de minister bij wijze van steekproef hoeveel van de ambtenaren met een universitair diploma en vier jaar (graad)anciënniteit op een klassieke dienst en op een controledienst werkten. Uit het antwoord van minister van Financiën Didier Reynders (MR) blijkt dat eind december van de 803 ambtenaren van dat niveau, 272 ambtenaren zich echt met controles bezighouden, terwijl de rest - twee derde ongeveer - ,,bandwerk'' verricht, zoals Jan het noemt.

Jan hoopt op termijn meer tijd te krijgen, ook binnen de klassieke dienst, om vennootschapsdossiers die bij hem passeren ook fiscaal wat meer onder de loep te kunnen nemen. Sinds enige tijd is het mogelijk om ook de aangiftes in de vennootschapsbelasting elektronisch aan de fiscus te bezorgen. Dat maakt het manueel inbrengen van de gegevens in de computer alvast overbodig. ,,Maar die aangiftes worden nog altijd uitgeprint en in een papieren dossier gestopt'', zegt Jan. ,,Daarnaast moeten allerlei tabellen in het fiscale dossier nog manueel aangevuld worden en fiches - zoals die met het loon van het personeel - bij het dossier gestopt worden.''

Maar Jan heeft ook voor een stuk zelf zijn toekomst in handen. Als hij slaagt in een rist examens, kan hij eerstaanwezend inspecteur - de vroegere hoofdcontroleur - worden. Een eerstaanwezende inspecteur krijgt vaak de leiding over zo'n klassieke dienst of controlekantoor. De voorbereiding van die proeven is zeer tijdrovend en slechts 5 tot 10 procent van de kandidaten haalt het.


DS, 22-02-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB