actualiteitsforums - Enkele post bekijken - 9 procent minder leraren in spe

Negen procent minder studenten in twee jaar tijd

Steeds minder studenten kiezen voor een lerarenopleiding. Tegenover twee jaar geleden ging hun aantal naar beneden van 6.391 naar 5.795, een daling met 9 procent. ‘Het imago van het beroep deugt niet meer', stellen experts. ‘Meer en meer krijgen we te horen dat de leerlingen de leerkrachten overklassen', zegt Jan Swerts, docent aan de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim).

Generatiestudenten, dat zijn studenten die zich voor de eerste keer inschrijven voor een bacheloropleiding, zien het helemaal niet meer zitten om leerkracht te worden. Voor het tweede jaar op rij daalt het aantal studenten dat voor een bachelor in het onderwijs kiest. In vergelijking met het academiejaar 2010-2011 donderde hun aantal met liefst 9 procent – in totaal 596 studenten – naar beneden. Dat blijkt uit cijfers van het Vlaams ministerie van Onderwijs.

‘Veel heeft met het imago van het beroep te maken. Het respect dat de leraar vroeger sowieso had, is er niet meer', zegt Raymonda Verdyck, topvrouw van het gemeenschapsonderwijs (GO!). ‘Ouders reageren niet eens meer opgelucht als hun kinderen trots komen vertellen dat ze voor een klas willen staan', zegt ook Jan Swerts, docent aan de lerarenopleiding van de Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim). ‘Alleen de universiteit is goed genoeg. Ongeveer 40 procent van onze studenten komt uit het ASO, de helft komt uit het TSO, de rest uit het BSO. Sommige ASO'ers haken dan nog eens vroegtijdig af, en schuiven door naar het academisch niveau.'

Diegenen die daar mislukken, keren terug naar de lerarenopleiding, zegt Mieke Van Hecke, grote baas van het katholiek onderwijs. ‘Want de meesten redeneren: we studeren geschiedenis aan de universiteit, om later leerkracht geschiedenis te kunnen worden. Lukt het daar niet, gaan we voor die bachelor in het onderwijs.'

‘Meer privéscholen'

De sérieux die vroeger hand in hand ging met de opleiding, is weg, stelt Swerts. ‘Niet alleen de kwaliteit van de instroom daalt, de kwaliteit van de uitstroom is navenant. Nieuwbakken leerkrachten hebben niet altijd het niveau om hun leerlingen aan te kunnen', zegt Swerts. ‘Meer en meer horen we dat leerlingen hun leerkrachten overklassen.' En dan is er pas echt een probleem. ‘Op de duur krijg je Engelse en Amerikaanse toestanden waarin privéscholen, met een beter lerarenkorps, als paddenstoelen uit de grond zullen schieten.' Ook de werkonzekerheid, met weinig kans op een vast contract, doet de statistieken kelderen. Maar in veel mindere mate, klinkt het nog.

Groot lerarentekort

Als de cijfers zo blijven dalen, zal het lerarentekort alleen maar nijpender worden. ‘In het begin van het schooljaar raken alle vacatures nog netjes ingevuld. Maar rond de kerst zitten we al in de problemen', zegt Van Hecke. ‘Het wordt dramatisch', voorspelt Patriek Del*baere, algemeen directeur van het stedelijke en gemeentelijk onderwijs (OVSG). ‘Aan de ene kant komen er meer leerlingen bij, aan de andere kant gaan er binnenkort massaal veel leerkrachten met pensioen. Tekorten zijn er nu al in de steden. Maar het probleem zal zich alleen maar verspreiden. De klassen zullen alleen maar groter worden, het lerarenbestand kleiner.'

Geen mirakeloplossingen

‘Mirakeloplossingen zijn er niet', zegt Van Hecke. ‘Als je bedenkt dat één op de drie startende leerkrachten al na vijf jaar de klas verlaat, moeten we vooral aan de uitstroom werken. Met een betere begeleiding van de jonge leerkrachten.' Swerts en Verdyck vinden dat er aan het imago moet worden gesleuteld om zo meer leerlingen naar het beroep te lokken. ‘In Finland heeft de job aanzien omdat slechts 1 op de 10, pas na een toelatingsexamen, aan de lerarenopleiding kan beginnen. Word je daar leerkracht, dan ben je iemand in de samenleving', besluit Swerts.

Blog HLN, 08-02-2013 (Christine De Herdt)