Redacteur van DS had ongeveer hetzelfde gevoel als A'lies...

COMMENTAAR. Metafoor voor vluchtigheid


De tsunami van kerst 2004 zal in lengten van jaren geboekstaafd blijven als de ramp waarbij in de kortste tijd het meeste schade werd aangericht op de grootste oppervlakte. Naarmate de beelden gisteren binnendruppelden werd de ware omvang van de catastrofe pas duidelijk. Dat tegelijkertijd op plaatsen die duizenden kilometers van elkaar liggen een muur van water over dijken, mensen en huizen heen raasde, alles op zijn weg meesleurend, gaat ons bevattingsvermogen te boven. Niet de meting op de schaal van Richter of het aantal slachtoffers spreekt het meest tot de verbeelding. In onze aan records verhangen tijd verbleken die cijfers tegenover de statistieken van eerdere aardschokken. Maar dat op een zonnige, bladstille ochtend de dood plots kan toeslaan op een dergelijke epische schaal, is een schokkende en ontnuchterende vaststelling.


Wat hebben we gedaan om dit te verdienen, stamelde een slachtoffer gisteren binnen gehoorbereik van een toegesnelde mediamens. Zijn ontreddering valt te begrijpen. Ook al leggen wetenschapslui ons uit dat de Soendaplaat aanschuurt tegen de Indische plaat, wat op de breuklijn ten noordwesten van Sumatra een onderzeese aardschok heeft veroorzaakt die het klassieke tsunami-fenomeen in werking stelde. Hun verklaring is de enige echte. Maar de razende snelheid en de totale onverwachtheid van het onheil confronteren een mens met zijn nietigheid tegenover de elementen. Als zoiets zonder enige reden gebeurt, wat is de betekenis van de mens dan in dat geheel? Je zou haast willen dat het een straf was, omdat het tenminste zou impliceren dat we enige vat op ons lot hebben.

Dat het moordende water toesloeg in een serie toeristenparadijzen, draagt bij tot de contrastwerking. Zo sta je in een all-in resort in zwembroek naar de blauwe lucht en de parelmoeren zee te kijken, zo verdwijn je in de kolkende golven. Waarna de rust weerkeert en de zon weer even helder als voorheen schijnt, maar nu over de onvoorstelbare aangerichte ravage. Alles wat daareven nog solide en verworven leek, weggeveegd als een kaartenhuisje. Als metafoor voor de vluchtigheid van het bestaan en de oppervlakkigheid van rijkdom en luxe kan dat tellen.

Tegen de drift van de continenten vermogen we niets. Aard- en zeebevingen van deze envergure zullen we nooit kunnen voorkomen. Er zijn geen dijken tegen bestand. Hooguit kan de schade worden beperkt door strengere bouwvoorschriften, betere waarneming en snellere communicatie. Uit de ervaring die bij deze megaramp wordt opgedaan, kunnen lessen worden getrokken voor een efficiëntere organisatie van de hulpverlening op een dergelijke ruime schaal. Maar daar houdt het op.

Zelfs in de ergste tegenspoed blijft het standenverschil bestaan. Op alle zenders gaat het meeste aandacht naar het wedervaren van landgenoten, in tweede orde van westerlingen. Hoe het de lokale bevolking, die het overgrote deel van de slachtoffers telt, verging, weegt minder zwaar. De beurs focust meteen op de aandelenkoersen in de toerismesector. Reisorganisaties boeken gehaast hun klanten van de tweede vakantieweek om naar andere tropische oorden. Want het leven staat niet stil.

Het is hoe we overleven: morgen vragen we ons weer af of er met Vlaams Belang mag geregeerd worden, hoe we Brussel-Halle-Vilvoorde splitsen en wat de pot schaft. Met dilemma's van dat niveau is het leven leefbaar.


28/12/2004 Door Bart Sturtewagen

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB