Gegevensdiefstal hielp campagne Trump


Met de privé-informatie van zo’n 50 miljoen Facebookgebruikers kon het campagneteam van Donald Trump het stemgedrag van miljoenen kiezers beïnvloeden.


‘We hebben Facebook geëxploiteerd om de profielen van miljoenen mensen te verzamelen. Daarmee bouwden we modellen waarmee we die kennis konden uitbuiten en waarmee we ons op hun innerlijke demonen konden richten.’

Dat was volgens de klokkenluider Christopher Wylie de bedoeling van Cambridge Analytica, dat de gegevens van ongeveer vijftig miljoen Amerikaanse Facebook-gebruikers in handen kreeg (zie onderaan). Wylie speelde een rol bij het inzamelen van die data, maar kapte er in 2015 mee.


Bedrijfsleider Bannon

Volgens The Observer, dat het nieuws samen met The New York Times naar buiten bracht, kon het bedrijf via een psychologische profilering een kwart van de kiesgerechtigden in de VS met persoonlijke politieke boodschappen beïnvloeden.

De namen achter het bedrijf komen bekend voor. Cambridge Analytica kon rekenen op een investering van 15 miljoen dollar van Robert Mercer. De pater familias van de miljardairsfamilie pompte ook geld in de uiterst rechtse nieuwssite Breitbart en kocht daarna politieke invloed door de campagne van Trump te financieren. Het bedrijf werd toen geleid door Steve Bannon. Die werd na de zege van Trump adviseur in het Witte Huis, maar viel vorig jaar in ongenade.

Trumps campagneteam huurde Cambridge Analytica in juni 2016 in. Daarvoor betaalde het volgens het persbureau Bloomberg 6,2 miljoen dollar. Op zijn website stelt het bedrijf dat het ‘de campagne van Donald Trump om president te worden voorzag van de expertise en inzichten die hem het Witte Huis hielpen winnen’.

In juli 2014 kreeg de top van Cambridge Analytica van zijn advocaat Laurence Levy de waarschuwing dat het mogelijk de Amerikaanse wetgeving overtrad die de betrokkenheid van buitenlanders bij Amerikaanse verkiezingen beperkt. Alexander Nix, de huidige ceo van het bedrijf, is een Brit en Wylie is een Canadees. Volgens The New York Times was Cambridge Analytica in feite niet veel meer dan een (Amerikaanse) lege huls en gebeurde de dataverzameling vooral door ‘onderaannemers’.


Ook hand in Brexit?

Robert Mueller, de speciale aanklager die een onderzoek voert naar Russische inmenging bij de jongste Amerikaanse presidentsverkiezingen, heeft Cambridge Analytica gevraagd al het e-mailverkeer met het campagneteam van Donald Trump te overhandigen. De minister van Justitie van Massachusetts, Maura Healey, maakte bekend dat er een onderzoek komt naar de affaire: ‘De inwoners hebben onmiddellijk recht op antwoorden van Facebook en Cambridge Analytica’, liet ze via Twitter weten.

In Groot-Brittannië kondigde het Information Commissioner’s Office, dat toeziet op de bescherming van data, een onderzoek aan ‘naar de omstandigheden waarin Facebook-gegevens mogelijk illegaal verzameld en gebruikt zijn’.

Alexander Nix werd onlangs ook ondervraagd door de Britse parlementscommissie die onderzoek doet naar fake news in de aanloop naar het Brexit-referendum. Hij ontkende dat Cambridge Analytica werkte voor het Brexit-kamp, zoals de stichter van de organisatie Leave.EU beweert.


Gegevens buitgemaakt via onschuldig ogende enquête

Cambridge Analytica zou dus beschikken over een enorme database van stemgerechtigde Amerikanen, van wie het de persoonlijkheid en het stemgedrag kent. Zo kon Trumps campagneteam precies de juiste mensen bestoken met een gepersonaliseerde boodschap. Het Brits-Amerikaanse bedrijfje verzamelde die gegevens via Facebook, onthulde Christopher Wylie, een van de oprichters van het bedrijf, in de Britse krant The Guardian. Niet door het sociale netwerk te hacken, maar door slim gebruik te maken van de mogelijkheden ervan.

De gigantische gegevensroof vond plaats in 2014, via een onschuldig ogende enquête, genaamd ‘thisisyourdigitallife’. Wie aan de enquête deelnam, gaf de maker ervan (psycholoog Aleksandr Kogan) niet alleen toegang tot gegevens uit zijn profiel – zogezegd voor academisch onderzoek – maar ook tot de profielen van al zijn Facebook-vrienden. Honderdduizenden mensen namen aan de enquête deel. Zo raakte Cambridge Analytica aan gegevens over 50 miljoen Amerikanen. Op basis daarvan werden gepersonaliseerde politieke advertenties ontwikkeld.

Facebook geeft toe dat het sinds 2015 op de hoogte is van de gegevensroof. In 2015 zou het hebben geëist dat alle gegevens vernietigd zouden worden – wat blijkbaar niet gebeurde. Daarmee was de kous voor het bedrijf af. Gebruikers werden niet gewaarschuwd en Facebook hield dit grootschalige misbruik van zijn gegevens stil.


DS, 19-03-2018 (dod)