Laat leraars leraars blijven

[Barst]

Beschaafd onderwijs


In de weekendkrant pleitten de wetenschappers Mieke Van Houtte en Ides Nicaise onomwonden voor de grote hervorming van het secundair onderwijs (DS 3 mei) . Zij vertegenwoordigen ‘de realiteit’, de rest is ‘buikgevoel’. Ook lezer Kurt Speltincx liet in een brief uitschijnen dat zijn wetenschappelijke kennis superieur is aan de ‘retoriek’ en ‘het buikgevoel’ van Mia Doornaert (DS 30 april).


We zouden onder de indruk zijn als het een discussie betrof over een onderwerp uit de fysica. Maar in de wereld van de taaldidactiek bestaan uiteenlopende theorieën en opvattingen over eenzelfde onderwerp. En sommige daarvan brengen, zolang ze in zwang zijn, schade toe aan onderwijs.

Zo pleit professor Frans Daems voor ‘echt inzicht’ (in plaats van ‘trucjes’) en voor natuurlijke taalverwerving (in plaats van expliciet grammaticaonderwijs) (DS 30 april) . De psycholoog en taalwetenschapper Steven Pinker waarschuwde al in 1997 voor dat soort theorieën, die op dat moment al grote schade hadden aangericht in het Amerikaanse wiskunde- en leesonderwijs. Theorieën over ‘natuurlijk leren’ gaan voorbij aan het feit dat onderwijs al sinds de uitvinding van het schrift een niet-natuurlijke activiteit is en ‘kunstmatige’ discipline en oefening veronderstelt.

In tijden waarin we de term competenties nog niet nodig hadden om over onderwijs te spreken, noemde men zoiets beschaving. Er bestaan zelfs tradities die menen dat elke mens daar recht op heeft. Het gaat dan niet over Latijn: degelijk onderwijs laat ook leerlingen die geen Latijn volgen al voor de laatste jaren van hun secundair onderwijs weten hoe een zin in mekaar zit. Wie Van Houtte en Nicaise leest, verneemt dat zelfs leerlingen die wél Latijn volgen dat niveau in de brede eerste graad niet meer zullen halen.

Dit gaat veel verder dan onderwijsnivellering: het gaat hier over de negatie van onderwijs als vorm van beschaving. Die hebben we niet nodig in de hoogtechnologische samenleving van de 21ste eeuw ?

Lezersbrief Jan Toremans, leraar Sint-Jozefcollege Turnhout (schrijft in eigen naam)


DS, 06-05-2014

[M*thias Vermeiren]

Ik sluit mij aan bij Mia Doornaert. Inspecteurs en de minister van onderwijs weten alleen hoe onderwijs werkt op papier of uit ervaring van vroeger. Maar iemand die 15 jaar geleden les heeft gegeven, heeft geen of weinig ervaring op de taal problematiek in de grootsteden. De minister en hervormers van het onderwijs pleiten voor een beter onderwijs, maar ze zouden beter eerst de problemen oplossen die nu voordoen alvorens ze gaan hervormen. Dat scholen buizen op hun eindtermen is niet helemaal te wijten aan de scholen zelf. Zoals mevrouw Doornaert al zei, moeten de leerlingen eerst een basis bezitten voordat ze iets verder kunnen leren. Als ze die basis niet bezitten kan je ook niet iets verder leren. Wat ik zelf niet begrijp is, waarom van buiten leren zoiets slechts is. Vaardigheden en kennis komt door het te herhalen, herhalen en nog eens te herhalen. Natuurlijk is dat niet leuk als het voor een vak is dat je niet zo graag doet. Maar je hebt nu als leerkracht niet de beschikbare tijd om alle kennis en vaardigheden op een leuke manier te presenteren. Om mijn mening af te ronden, het ministerie kan beter starten met de dringendere problemen alvorens het begint met de hervorming. Zoals de taalproblematiek, de schoolverlaters en de bijkomende taken. Met de bijkomende taken bedoel ik de administratie en zorgen voor leerlingen met speciale noden. Want deze taken zorgen ervoor dat de leerkracht zich minder kan concentreren op het lesgeven zelf. Waarom kan er op school niemand zijn die de kinderen met leerstoornissen opvolgen als full-time job? De kwaliteit van het lesgeven zal enorm verhogen als al de bijkomende druk en taken minderen.