'Ambras' over nieuw Groene Boekje

[wim leenaerts]

Ik vind de regel van de paardebloem iig een vooruitgang. Minder uitzonderingen zonder tussenletter n op die manier.

[Barst]

Rustig aan met nieuwe spelling


Van de officiële spellingregels verandert er in augustus 2006 maar eentje – waardoor ook eendekroos en kattekruid een tussen-n krijgen. Maar op andere gronden ondergaan nog zo’n duizend woorden plastische chirurgie. Minister Van der Hoeven verwacht van de scholen dat ze al binnenkort hun leerlingen bijpraten.


De nieuwste spelling hoeft ouders van scholieren niet op extra kosten te jagen, vindt minister Van der Hoeven (onderwijs). Ze noemt het ’niet nodig’ dat uitgevers het nieuwe Groene Boekje aangrijpen om bestaande schoolboeken te vervangen.

Voor een officieel advies voelt de minister niet. Ze vindt wel – zei ze gisteren bij de presentatie van het boekje – dat voor nieuwe schoolboeken de veranderde spelling moet gelden.

Ook verwacht ze van leraren dat die hun pupillen al in het komende schooljaar de wijzigingen bijbrengen. Officieel van kracht – voor ambtenarij en onderwijs – wordt de gewijzigde staatsspelling pas in augustus volgend jaar.

Het derde Groene Boekje sinds 1954 bevat zo’n 100000 trefwoorden, ettelijke duizenden minder dan de vorige editie. Geschrapt zijn lijsten met gelijksoortige samenstellingen (moslimkind, moslimleger, moslimstaat, moslimvrouw enz. enz. ) en verouderde woorden als diergelijk (variant van dergelijk) en haspelwerk (getob; knoeiwerk).

Het woordbestand is anderzijds uitgebreid, met Nederlandse neologismen als chatbox, i-bankieren, sms’en, spamfilter en ecoaardappelen, nieuwe leenwoorden als shiatsu, tiramisu en tsunami en met zo’n vijfhonderd woorden uit het Nederlands van Suriname.

Aan de spellingregels is, met één uitzondering, niet gedokterd, zeggen de taalkundigen van wier diensten de overheid gebruik heeft gemaakt. Die ene uitzondering betreft woorden als paardenbloem en muizentarwe (plantnamen die bestaan uit een dierennaam plus een plantkundige aanduiding). Ook die krijgen nu een tussen-n.

Maar scherper toegepast zijn diverse oude regels wel, met nogal wat gevolgen voor het gebruik van hoofdletters, koppeltekens, de schrijfwijze van ingeburgerd leengoed uit het Engels en nog zo het een en ander. Ook doordat in het vorige boekje nogal wat fouten stonden, worden een kleine duizend woorden straks anders gespeld dan de groene regelaars in 1995 verordonneerden. Zie voor details het artikel hieronder.

Het meest gezaghebbende woordenboek, Van Dale, heeft de regels van het vorige boekje niet altijd slaafs gevolgd. Doordat ook Van Dale-redacteuren aan de nieuwe editie hebben meegewerkt, is nu koekoek eenzang gegarandeerd.


Trouw, 14-10-2005