Eerste ritten Fyra probleemloos verlopen

[Niels Olieslagers]

Als ik mij niet vergis, hadden de Thalys én de Eurostar aanvankelijk dezelfde problemen en daar klaagt momenteel ook niemand meer over. Geduld is een schone deugd. Ik denk dat er slechts zeer weinig toestellen/machines/elektronica vanaf dag één perfect werken. Is dat leuk en handig? Uiteraard niet, maar kinderziektes zal je vrijwel altijd hebben en zullen uiteindelijk wel verholpen worden. Het is natuurlijk niet fijn als je net nu gebruik ging maken van de Fyra, maar misschien worden de reizigers wel op één of andere manier vergoed?

[Barst]

"Stuur die Fyra terug naar de maker in Italië"


De stad Den Haag zal de mogelijkheden bekijken voor een alternatieve intercityverbinding tussen Den Haag en Brussel. In januari begint een onderzoek. Onlangs maakte de Beneluxtrein plaats voor de Fyra, maar die komt niet op stations waar de oude intercity wel stopte. Intussen klinkt de kritiek op de Fyra steeds luider.


"Voor Den Haag is het onbestaanbaar dat de internationale stad van vrede en recht de rechtstreekse verbinding met Brussel verliest", meldde Verkeersschepen Peter Smit. Het onderzoek moet duidelijk maken of een treinverbinding tussen Den Haag en Brussel-Zuid/Midi met stopplaatsen als Delft, Dordrecht en Mechelen, commercieel haalbaar is.

"In januari gaan we met diverse binnen- en buitenlandse ov-bedrijven (openbaar vervoers-bedrijven) in gesprek", zei Smit. "Vele reizigers zijn gedupeerd door het verdwijnen van de Beneluxtrein. Zeker de pendelaars tussen België en de Randstad. De Fyra mag dan wel een snelle verbinding zijn, maar niet vanuit bijvoorbeeld Den Haag of Dordrecht." Volgens de schepen is een rit met de Fyra een stuk duurder en minder flexibel.


Terug naar Italië

De NS moet de Fyratreinen terugsturen naar de Italiaanse maker AnsaldoBreda, vindt de Nederlandse politieke partij SP. "Deze treinen zijn al 7 jaar getest en werken nog steeds niet", stelde SP-Kamerlid Farshad Bashir.

Bashir ziet liever een ICE of TGV rijden op de snelle lijn naar België dan een Fyra. Totdat dit lukt moet de Beneluxtrein terug, vindt de SP'er. Die trein reed tot 9 december tussen Den Haag en Brussel.


Afspraken

Betty de Boer, parlementslid van de Nederlandse rechtsliberale regeringspartij VVD, vraagt zich af of er tijdens de onderhandelingen met België niet te snel is toegegeven. Daardoor zouden eerdere afspraken nu niet worden nagekomen. De Boer wil van staatssecretaris van Infrastructuur Wilma Mansveld horen waarom er een streep is gezet door het materieel dat België zou leveren voor de verbinding Den Haag-Brussel. "Ik ben het op voorhand nog niet eens met de conclusie dat we zouden moeten stoppen met het nemen van verdere juridische stappen tegen België op dit punt."

Verder mist de VVD de mogelijkheid om een 'last minute' te kunnen boeken voor een ritje met de Fyra. "Het kan niet zo zijn dat er passagiers achterblijven op het station omdat ze ver van te voren niet geboekt hebben en een boeking diezelfde dag onbetaalbaar is door het systeem."


Blog DM, 13-12-2012

[Diethe Segers]

Als eerste, deze voertuigen zijn vooraleer ze ingezet zijn uitvoerig getest, maar zoals Niels zegt: "kinderziektes zal je altijd hebben en zullen vrijwel altijd verholpen worden. Dat klopt, maar dan denk ik bij mezelf: je weet dat er problemen zullen zijn bij de introductie van dit nieuwe voertuig, dat is altijd zo als er iets nieuws komt. Waarom houd je dan die oude verbinding (de Amsterdammer) achter de hand als noodoplossing? Nu zijn er mensen die met deze nieuwe Fyra-verbinding naar Amsterdam willen reizen die ofwel niet kunnen vertrekken ofwel ergens stranden waar ze absoluut niet moeten zijn.

[Barst]

De Fyra heeft geen markt


Eén maand is het al geleden dat de eerste Fyra tussen Brussel en Amsterdam reed. Sindsdien reed hij vooral met vertraging, of helemaal niet. Er is meer aan de hand dan wat kinderziektes, zeggen Arriën Kruyt en Stefan Stynen.


Hij was de afgelopen maand niet uit het nieuws te branden, de in aardbeienyoghurt gevallen kruimeldief. Sinds 9 december laten NMBS Europe en NS HiSpeed de vierstedentrein Fyra rijden tussen Brussel, Antwerpen, Rotterdam en Amsterdam.

Wat kenners hadden gevreesd, gebeurde: de door het Italiaanse AlsaldoBreda gebouwde treinstellen blijken nogal wispelturig. De ene rit verloopt vlekkeloos, de volgende met horten en stoten. In december 2012 bedroeg de gemiddelde stiptheid slechts 63 procent. Niet iedere trein haalde zijn voorziene bestemming, zoals begin januari maar weer eens bleek. De verklaring ‘kinderziekten' is vergezocht als het om de Fyra gaat, want de proefritten duurden meer dan drie jaar. Ter herinnering: oorspronkelijk had de Fyra in 2007 al moeten rijden.


Geen Thalys light, maar Benelux plus

Bij alle aandacht voor het technisch falen mogen we niet vergeten dat vooral het commerciële concept van de Fyra niet deugt. De spoorwegen hebben een Thalys light neergezet. Voor twee treinen die dezelfde spoorwegondernemingen in het topsegment plaatsen is er gewoon geen markt. Brussel-Amsterdam is iets anders dan Parijs-Marseille. Wat de reizigers willen is een Benelux plus – elk uur een snelle intercity met meerdere haltes zonder poespas van tombolatarieven en verplichte reservering. Zeker, er zijn goedkope aanbiedingen tussen Brussel en Amsterdam, maar tegelijkertijd is een goede aanbieding als het Beneluxretour met stille trom afgevoerd. Een Gentenaar die een weekendje naar Utrecht gaat, betaalt nu 72,80 euro tegenover 48 euro vroeger. Gangbare Belgische en Nederlandse verminderingskaarten leveren in de Fyra geen korting op. De reizigers voelen zich afgezet.

Wijlen Antoine Martens, manager bij de NMBS in de jaren negentig, zei ooit: ‘De reiziger heeft altijd gelijk' – naar analogie met het cliché van de kiezer. In het geval van de Fyra stemden de reizigers met hun voeten. Tot 8 december gingen op een gemiddelde dag achtduizend treinreizigers per dag de grens bij Roosendaal over. Op 9 december, een dag met veel nieuwsgierigen, gingen er slechts drieduizend reizigers met de Fyra de grens over. De anderen propten zich in een stoptrein of namen de auto. Terwijl de Fyra veel lucht vervoert, heeft de NMBS inmiddels extra rijtuigen ingezet op de L-trein Antwerpen-Roosendaal.


Te weinig liberalisering

Deze hele toestand is niet het gevolg van te veel maar van te weinig liberalisering. We hebben te maken met twee overheidsmonopolisten die de taart onder elkaar hebben verdeeld. De Belgische en Nederlandse overheid vonden dat prima en hebben de exclusieve concessie aan twee dochters van de NMBS en NS verleend, om op die manier echte concurrenten buiten te houden. Bij de aanbesteding in 2001 waren er nochtans meer kandidaten. Deutsche Bahn was geïnteresseerd in de hst-verbinding Brussel-Amsterdam. Als de Duitsers die aanbesteding hadden gewonnen, hadden NS en MMBS de Beneluxtrein niet opgedoekt, maar integendeel geïnvesteerd om met hun trein zo veel mogelijk klanten van Deutsche Bahn af te snoepen. Dat zou veel beter zijn geweest, dan was er tenminste keuzevrijheid voor de reizigers.

De Italiaanse trein met het Frans geïnspireerde tariefsysteem past helemaal niet in onze Beneluxcultuur van vanzelfsprekend en spontaan reizen. Van Antwerpen naar Rotterdam reizen is in een verenigd Europa niet specialer dan van Antwerpen naar Brugge. Met de auto is dat vandaag inderdaad even gemakkelijk, met de trein is de rit naar Rotterdam sinds 9 december veel duurder en vooral complexer geworden. In België valt het gewone treinverkeer onder de noemer ‘openbare dienst', in Nederland met zijn duidelijke egalitaire traditie zal Fyra ook een fremdkörper blijven.

Op de eengemaakte Europese spoorwegmarkt zullen alleen die spoorwegondernemingen overleven die echt luisteren naar de klant. Bij ongewijzigd beleid zullen NMBS Europe en NS HiSpeed niet bij de overlevenden horen. Wij wensen NMBS Europe en NS HiSpeed voor 2013 veel voortschrijdend inzicht.

Arriën Kruyt en Stefan Stynen, voorzitters van reizigersorganisaties Rover en TreinTramBus


DS, 09-01-2013