Leraar steekt leerling met hoofd in emmer cement

[Barst]

Hardhandige leraar ondervraagd


BRUSSEL/HOEGAARDEN - Carl A., de leerkracht van het Mariadalinstituut in Hoegaarden die in november vorig jaar een leerling mishandelde, wordt vanochtend voor de allereerste keer door de politie verhoord.


De mishandeling van een 14-jarige leerling uit een school voor bijzonder onderwijs in Hoegaarden blijft voor beroering zorgen. Eind vorige week lekten beelden uit waarop te zien was hoe een leraar metselen tijdens de les door het lint ging en een veertienjarige leerling met zijn hoofd in een emmer cement duwde. De beelden werden door een medeleerling gemaakt met een gsm.

Hoewel de schooldirectie en een hele resem instanties al van einde maart op de hoogte zijn van het filmpje, werd de betrokken leerkracht daar door de politie nog altijd niet over gehoord. 'Iedereen heeft zijn mening al klaar, maar mijn cliënt mag pas vanochtend zijn versie van de feiten geven', zegt Geert Jaspaert, de advocaat van Carl A. De bewuste leerkracht die sinds vrijdag geschorst is, zit volgens zijn advocaat diep in de put. Vrijdagavond kwam daar nog eens bij dat de politie hem en ook de directrice van het Mariadalinstituut een tijdlang onder bescherming plaatste. Dat gebeurde nadat de vader van de mishandelde jongen uit de psychiatrische instelling was verdwenen waar hij in behandeling is.

De man had kort voordien doodsbedreigingen geuit tegen de directrice en de leerkracht. 'De man is vrijdagavond laat echter teruggekeerd naar de instelling zonder dat er iets gebeurd is', zegt Patrick Vits, de woordvoerder van het parket in Leuven.

De collega's van leraar Carl A. nemen het ondertussen in een gesprek met onze krant op voor hun collega. 'Wij moeten op Mariadal wondermensen zijn. Leraar, sociaal werker én troostende schouder. Het wordt elk jaar erger. En op een bepaald moment sla je door, zoals Carl. Er waren signalen dat het niet goed ging met hem maar hij bleef komen. Anders zaten wij opgescheept met die verschrikkelijke klas', vertellen zij.

Ze zijn bijzonder boos op de Vlaamse minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke. 'Het raakt ons dat de minister zegt dat wij genoeg ondersteuning hebben, terwijl wij nooit steun hebben gekregen. Onze directrice heeft het probleem al aangekaart, onze vakbondsafgevaardigde ook, we gaan naar bijscholingen. Maar nergens is er hulp of een oplossing. Carl weet ook dat hij een zware fout heeft gemaakt. Die man zijn leven is kapot. Hij is een fantastische mens die zich hard inzet voor zijn leerlingen. Maar van die kant van Carl heeft niemand een filmpje gemaakt.'


Blog DS, 18-05-2009 (wer, me)

[Barst]

Het beleid gaat niet vrijuit


De mishandeling van een leerling in de Buso-school Mariadal in Hoegaarden blijft de gemoederen beroeren. Leerkracht CAROLINE TOP grijpt dit geval aan om een boekje open te doen over het gebrek aan personeelsbeleid op school, dat voor haar voor een groot stuk de schuld van de overheid is. En ERIC BEKE stelt meteen concrete hervormingen voor.


In de zaak-Mariadal zijn twee schuldigen en drie verantwoordelijken, schreef De Standaard in zijn commentaar van afgelopen weekend. De twee schuldigen - de leraar en de school - worden gestraft. De derde partij - het beleid - gaat vrijuit. Maar precies dat beleid draagt een grote verantwoordelijkheid.

De analyse van de krant is zeer juist. En het blijft me verbazen dat journalisten die aan de zijlijn staan een beter inzicht hebben in het personeelsbeleid van een school dan de bevoegde inspecties van het onderwijsministerie. Hoewel: voor een degelijk personeelsbeleid binnen het onderwijs moet eigenlijk nog een functie gecreëerd worden. Het gebrek daaraan verklaart wat in de school Mariadal gebeurd is.

Dat de schuldige leraar 'geen bullebak, maar wel een correct mens is' wil ik gerust geloven. Zijn gedrag is verkeerd, zonder discussie. Hij geeft al 28 jaar les en zou dus bijzonder ervaren moeten zijn in de omgang met de leerlingen. Maar als leerkracht raak je wel uitgeblust als er geen motivatie is. Die motivatie kan van de leerlingen zelf komen, maar in moeilijke klassen moet die in de eerste plaats van de ondersteuning op school komen, van collega-leerkrachten bijvoorbeeld. Maar helaas: dat is een utopie. Iedere leerkracht zorgt voor zijn eigen hachje: dat hij of zij volgend schooljaar maar zo weinig mogelijk moeilijke klassen heeft.

Nochtans bestaat personeelsbeleid binnen de scholen meestal wel op papier. Zo krijgen beginnende leerkrachten een 'mentor', een leerkracht die enkele uren lesopdracht vervangt door begeleidende taken. Eerlijk gezegd ik heb zo'n mentor nog nooit aan het werk gezien en al veel beginnende leerkrachten horen klagen over gebrek aan coaching. Nieuwe leerkrachten krijgen dikwijls de vervelende taken toegeschoven zonder één enkele vorm van begeleiding. Mettertijd zoeken ze het wel uit, zo luidt het. Maar om goed personeel aan te trekken moet je als school iets te bieden hebben.

Het lerarentekort is dan ook niet verwonderlijk. Wie wil dit beroep nog gaan uitoefenen, behalve dan pas afgestudeerde idealisten? En overstappen uit de privésector is ook geen optie, want je loon gaat vaak niet mee met je anciënniteit. Alleen praktijkleraren in het beroepsonderwijs kunnen daarop rekenen. Een journalist die op zijn veertigste wil gaan lesgeven start in het algemeen onderwijs met het loon van een pas afgestudeerde. Het beleid kan daar iets aan doen.

Een goede leraar, beginnend of niet, moet verder vakbekwaam zijn en over opvoedkundige vaardigheden beschikken, deels aangeleerd tijdens een degelijke pedagogische opleiding. Een goede leraar denkt, spreekt en handelt liefdevol. Dat is een levensfilosofie die men zich al dan niet eigen maakt. En het vergt wel wat oefening maar het loont. Helaas staat dat liefdevol lesgeven diametraal tegenover het huidige onderwijssysteem, opgedeeld in lesblokken van meestal vijftig minuten. Versnippering van de aandacht belemmert de concentratie en bijgevolg het leerproces. Ook daar kan het beleid iets aan doen.

En dan is er nog de controle op het goed uitvoeren van de lesgevende opdracht: de onderwijsinspectie. Ik stel me daarbij oude heren in een grijs maatpak voor, want ik ken ze alleen maar van 'horen zeggen'. Met alle respect voor die enkelingen die hun taak correct uitvoeren: ik heb ze nog nooit gezien. Moeten zij niet meer betrokken worden bij de omgang van de leerkracht met de leerlingen? Dat soort personeelsbeleid is ook de verantwoordelijk van onze overheid.

Tot slot: waarom moeten scholen nog steeds anders functioneren dan andere bedrijven in onze maatschappij? Waarom kan alleen in het onderwijs een zware fout mild gestraft worden met een 'voorlopige schorsing'? Ik hoop van harte dat het spijtige voorval uit Hoegaarden in dat alles verandering brengt.

Caroline Top is romaniste en al zeven jaar leerkracht met een tijdelijk statuut.


DS, 18-05-2009

[Barst]

Ondergewaardeerd en achterhaald


Eric Beke Het debat over het geval-Hoegaarden moet focussen op de schier onmogelijke opdracht die Buso-scholen die met type 3-leerlingen werken voorgeschoteld krijgen. Dat is alleszins wat ik vind, in mijn functie van orthopedagoog van een medisch-pedagogisch instituut (MPI) voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en bijkomende gedrags- of emotionele problemen.


Ikzelf merk in mijn dagelijkse praktijk dat het met de dag moeilijker wordt om een aangepast onderwijsaanbod te vinden voor jongeren met probleemgedrag. Bij heel wat jongeren komt het recht op onderwijs zelfs in gevaar. Soms zetten MPI's of instellingen bijzondere jeugdbijstand eigen middelen in om opvang tijdens schooluren te realiseren, ten koste van noodzakelijke begeleidingen in de leefgroep. Het lijkt wel alsof welzijnsvoorzieningen de taak van onderwijs moeten overnemen.

Dat gaat te ver. Er is nood aan extra input binnen het huidig onderwijssysteem. In Leuven bestaat al een tijdje een themagroep schooluitval die de knelpunten rond het onderwijsaanbod voor zulke jongeren bestudeert. Naast het in beeld brengen van de beperkingen van het onderwijssysteem, zoeken we actief naar mogelijkheden. Van daaruit zien we heel wat mogelijkheden om preventief in te spelen op dreigende escalaties op school. Bijvoorbeeld binnen zorgboerderijen van de Groene Zorg, maar die kunnen het grote aantal aanvragen niet verwerken. Daarnaast is er nood aan het installeren van time-outprojecten, specifiek voor Buso- jongeren. De huidige time-outprojecten sluiten Buso-jongeren immers vaak uit.

Enkele andere concrete maatregelen vanuit ministerie van Onderwijs binnen de scholen zelf kunnen de expertise op vlak van probleemgedrag ook verhogen. Laat, bijvoorbeeld, een type 3-school geen vrijheid om al dan niet een orthopedagoog of kinderpsycholoog aan te nemen uit een paramedisch pakket, maar maak daar een noodzakelijke functie van.

Om echter volledig in te spelen op de onderwijsbehoeftes van jongeren met emotionele of gedragsproblemen is een meer structurele hervorming van het buitengewoon onderwijs type 3 nodig. Het Buso-type 3 onderwijs is immers de meest ondergewaardeerde (en tegelijkertijd achterhaalde) onderwijsvorm van het moment. Er is dringend nood aan actie.

Eric Beke is orthopedagoog en lid van de themagroep schooluitval regio Leuven


DS, 18-05-2009