Zimbabwe wacht in spanning op verkiezingsuitslag

[Barst]

Zimbabwe pikt het niet meer


BRUSSEL - 'De hongersnood en de armoede hebben de politiek in Zimbabwe sterk beïnvloed, en andersom', zegt Tom Porteous van Human Rights Watch. 'De Zimbabwanen pikken het niet langer.'


Meterslange lege winkelrekken, een verpauperde bevolking die grotendeels afhangt van voedselhulp van de regering en van internationale organisaties, en een tragische vluchtelingenstroom vanuit Zimbabwe naar het nabije Zuid-Afrika: de Zimbabwanen, zwaar gefrustreerd over armoede, honger en over president Robert Mugabe, pikken het niet langer.

'Het is duidelijk dat de hongersnood, de voedseltekorten en de zware economische crisis deze verkiezingen in grote mate hebben beïnvloed', zegt Tom Porteous, Zimbabwe-analist en directeur van de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch, telefonisch vanuit Londen.

'Elke Zimbabwaan wordt met de economische catastrofe geconfronteerd. De inflatie bedraagt meer dan 100.000 procent, de werkloosheidscijfers torenen, voedseltekorten zijn er om de haverklap. De bevolking heeft het na bijna dertig jaar helemaal gehad met Mugabe', aldus Porteous.

Wat heeft tot die catastrofe geleid? 'Een combinatie van factoren. Toen Mugabe in 1980 president werd van Zimbabwe, had dat land een vrij succesvolle economie. Door onbekwaamheid, corruptie en abominabele beslissingen wat betreft landhervormingen, heeft hij Zimbabwe de dieperik ingeduwd.'

Tom Porteous herinnert aan de onteigening van vruchtbare landbouwgronden van blanke eigenaars voor zwarte boeren. 'Pas op, er móest iets gebeuren. Het klopt dat die vruchtbare grond haast uitsluitend blanken toekwam, en dat een herverdeling zich opdrong. Maar Mugabe maakte van die landhervorming een zwaar politieke kwestie, waardoor de herverdeling nefaste economische gevolgen kreeg. De economie kreeg rake klappen, er waren plots voedseltekorten, nota bene in een land dat eerst een van de belangrijkste voedselexporteurs in zuidelijk Afrika was.'

Het valt op dat Mugabe haast meteen na zijn aantreden met de plannen voor de landhervorming begon. 'Die plannen werden eind jaren tachtig concreet', zegt Porteous. 'Begin jaren negentig waren de eerste gevolgen voelbaar. En eind jaren negentig kon de economische situatie al dramatisch worden genoemd.'

Human Rights Watch stelde tijdens de verkiezingscampagne rapporten op over de wijdverspreide intimidatie voor de stembusgang, en op het hardhandige optreden van de ordediensten tijdens oppositierally's. 'De getrouwen van Mugabe's Zanu-PF en van het regime hebben alles in het werk gesteld om Mugabe te laten winnen', zegt Porteous vastbesloten. 'Het gebrek aan vrijheid en de intimidatie alvorens de Zimbabwanen gingen kiezen, waren enorm. Daarom kun je deze verkiezingen helemaal niet vrij en onafhankelijk noemen.'

Porteous' organisatie verzamelde getuigenissen van Zimbabwanen, die voedsel als een politiek wapen omschreven. Aanhangers van de oppositiepartij MDC (Beweging voor Democratische Verandering) vreesden dat als Mugabe zou winnen, een voedselboycot tegen hen zou worden ingesteld. 'Het is best mogelijk dat al die maatregelen van het regime om het stemproces te beïnvloeden, uiteindelijk contraproductief zijn geweest', zegt Porteous.

Gisteravond was de oppositie nog niet zegezeker; de resultaten van de presidentsverkiezingen waren nog niet bekend. 'Komt er een tweede ronde, dan zal Zanu-PF echt alles in het werk stellen om Mugabe in het zadel te houden', vreest de analist. 'Het is nog erg kantje boord.'

Speculeren over het post-Mugabe-tijdperk is voorbarig. Hoe dan ook staat nu al vast dat Zimbabwe van aan de grond moet worden heropgebouwd. 'De Zimbabwanen verhongeren, de politieke crisis heeft een dieptepunt bereikt: het zal veel tijd vergen om de economie weer op te bouwen en het vertrouwen in de politiek te herstellen.'

Slechts een klein deel van de onteigende landbouwbedrijven, die vroeger in blanke handen waren, werkt nog. Analisten wijzen op de noodzaak zwaar in die bedrijven te investeren, zodat de lokale productiecapaciteit kan worden verhoogd. Zimbabwe zal bij zijn heropbouw de internationale gemeenschap broodnodig hebben. De Britse premier Gordon Brown liet al weten dat wanneer de oppositiekandidaat Morgan Tsvangirai de leiding krijgt, Zimbabwe uit zijn internationale isolement zal worden gehaald en de sluizen van de internationale hulp kunnen worden opengezet.

www.standaard.be/zimbabwe


DS, 03-04-2008 (Ine Roox)

[Hanne Jansen]

Het Hooggerechtshof van Zimbabwe heeft ermee ingestemd om het verzoek van de oppositie om de uitslag van de presidentsverkiezingen van ruim een week geleden bekend te maken, versneld te behandelen. Een advocaat van de oppositiepartij Beweging voor Democratische Verandering (MDC) zei dat het hof heeft besloten nog vandaag een zitting aan het verzoek te wijden.

De oppositie zegt dat de resultaten zullen aantonen dat haar kandidaat Morgan Tsvangirai een absolute meerderheid heeft behaald ten koste van zittend president Robert Mugabe. Een tweede verkiezingsronde zou daarmee overbodig zijn geworden. De regering heeft toegegeven dat de MDC de eveneens vorig weekend gehouden parlementsverkiezingen heeft gewonnen. De 84-jarige Mugabe is al aan de macht sinds Zimbabwe in 1980 onafhankelijk werd.

[Barst]

Mbeki: "Geen crisis in Zimbabwe"


Mbeki (links) en MugabeDe Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki is van oordeel dat er "geen crisis is in Zimbabwe". Hij kwam tot die conclusie na een ontmoeting met zijn Zimbabwaanse collega Robert Mugabe in Harare.


"Er is geen crisis in Zimbabwe. Het verkiezingsproces heeft plaatsgevonden op 29 maart en wij wachten op de bekendmaking van de resultaten door de kiescommissie", aldus Mbeki. "Het orgaan dat bevoegd is voor het publiceren van de resultaten is de kiescommissie. Dus laat ons wachten tot ze de resultaten vrijgeeft".


Blog HLN, 12/04/08

[Believing Bart]

Haha, mogen we nog eens lachen?
"Er is geen crisis in Zimbabwe."

Wie gelooft dat nog? Alleen de (weggestemde?) president en zijn trouwe bondgenoot uit Zuid-Afrika dus.

- Als je naar de buitenwereld laat uitschijnen dat de inflatie 200% is, terwijl ze in werkelijkheid 100 000% is.
- Als je blijft doen alsof er economische niks aan de hand is en er voedsel genoeg is.
- Als je het de normaalste zaak van de wereld vind dat er 2 weken na de verkiezingen nog steeds geen uitslagen bekend zijn gemaakt.
- Als je dorpen laat platbranden waar de overgrote meerderheid van de inwonders tegen de huidige president stemde.

... Ik begrijp niet waarom er in deze zaak geen oordeel/actie komt vanuit de VN? Waren er geen buitenlandse controleurs bij de verkiezingen? (Dat is tegenwoordig in elk land zo!)

[Barst]

Orgineel gepost door Believing Bart

... Ik begrijp niet waarom er in deze zaak geen oordeel/actie komt vanuit de VN? Waren er geen buitenlandse controleurs bij de verkiezingen? (Dat is tegenwoordig in elk land zo!)

Heel simpel: ze werden niet toegelaten in het land.

[Barst]

Eindspel rond Mugabe mist een regisseur


Onder druk van president Mugabe noemden de buren van Zimbabwe de crisis in dat land geen crisis. Toch bleek de verdeeldheid in de regio groot. De regie van Mugabe kent grenzen.


Johannesburg, 15 april. Op zaterdagochtend, enkele uren voor aanvang van de regionale top over de crisis in Zimbabwe die geen crisis mocht heten, draaide president Mugabe een opmerkelijke pirouette. Voor het oog van de camera’s op de luchthaven van Harare, maakte hij twee corrigerende danspasjes voor de net gearriveerde president van Zuid-Afrika, zodat niet Thabo Mbeki maar hij rechts in beeld over de rode loper stapte, met de hand warm en vriendschappelijk op die van zijn Zuid-Afrikaanse collega. Alsof de 84-jarige Mugabe de wet van de televisiejournalistiek kende: wat rechts in beeld is, is belangrijker dan wat links in beeld is.

Mugabe regisseerde het theaterspel nauwkeurig, zoals hij sinds de verkiezingen voor parlement en president op 29 maart heeft gedaan. Zestien dagen na de verkiezingen zijn er nog geen uitslagen bekend van de presidentsverkiezingen die hij volgens onofficiële tellingen voor het eerst heeft verloren. Mugabe mobiliseerde in die tijd zijn jeugdmilities en ‘oorlogsveteranen’ die zeker zeventig blanke boeren van hun land dreven, oppositieaanhangers in elkaar sloegen en het platteland in gareel brachten voor een mogelijke tweede ronde.

„Ik zou dat geen crisis durven noemen”, zei Mbeki stevig vastgehouden door de rechterhand van Mugabe. „Dit is het normale verkiezingsproces in Zimbabwe.”

Ook later in het weekeinde leek de hand van Mugabe zichtbaar. In de officiële verklaring van het regionale samenwerkingsverband SADC vermeden de veertien staatshoofden van Zuidelijk Afrika het woord „crisis”. Ze riepen alleen de kiescommissie op de resultaten „zo snel mogelijk bekend te maken” en vroegen alle partijen „die uitslagen te respecteren”.

Dezelfde kiescommissie kondigde een paar uur later aan dat er iets was misgegaan bij het tellen van de stemmen van de parlementsverkiezingen, waarin Mugabe’s regeringpartij volgens de officiële uitslag tien dagen geleden met negen zetels verschil werd verslagen door de gezamenlijke oppositie. De kiescommissie kondigde een hertelling aan van de stemmen uit 23 kiesdistricten.

Volgens de oppositie komt dat verzoek om hertelling niet alleen ruim tien dagen later dan de wet toestaat, maar probeert de commissie de verkiezingen alsnog voor Mugabe te stelen.

Er waren dit weekeinde ook duidelijke aanwijzingen dat de regisseur zelf ook wordt geregisseerd. Donderdag nog liet het kantoor van de president weten dat Mugabe in Lusaka aanwezig zou zijn op de top. Zaterdagochtend had hij zich bedacht en bleek hij „belangrijkere bezigheden” te hebben.

Dat was zeer opmerkelijk. Mugabe wordt graag gezien op internationale bijeenkomsten, ook al ligt hij nog zo onder vuur. Op andere bijeenkomsten van de SADC wist hij zich na afloop altijd als winnaar van de onderhandelingen te presenteren aan de pers. Deze keer leek hij voor het eerst te twijfelen over zijn succesformule.

Nog opmerkelijker was de samenstelling van de delegatie die Mugabe in Lusaka vertegenwoordigde. Niet de minister van Buitenlandse Zaken, noch zijn twee vicepresidenten zaten er aan tafel met de collega’s uit de buurlanden. Wel Emmerson Mnangagwa, die het meest conservatieve en militaristische deel van de regeringspartij vertegenwoordigt.

Mnangagwa was de commandant van de beruchte vijfde brigade die midden jaren tachtig naar schatting 20.000 oppositieaanhangers vermoordde. Hij wordt ook al jaren genoemd als mogelijke opvolger van Mugabe. Hij zou degene zijn die Mugabe de dag na de verkiezingen zou hebben weerhouden zijn verlies te aanvaarden. Mnangagwa vreest vervolging door het Internationale Strafhof nog meer dan Mugabe zelf. Hij was ook betrokken bij de handel in bloeddiamanten in Congo.

Mnangagwa presenteerde zaterdagnacht aan de staatshoofden het dossier dat zou moeten bewijzen dat de oppositie verkiezingambtenaren heeft omgekocht. Het dossier zou een hertelling moeten rechtvaardigen, of zelfs het ongeldig verklaren van de verkiezingen.

De invloed van de ex-militair Mnangagwa werd deze weken ook duidelijk met de mobilisatie van de strijdkrachten en de jeugdmilities in met name kiesdistricten die bij vorige verkiezingen trouw waren aan Mugabe, maar dit jaar voor de oppositie stemden.

Zuidelijk Afrika twijfelde over de steun aan deze factie binnen Zanu-PF. Dat bleek niet uit het milde perscommuniqué dat zondagochtend naar buiten kwam, maar wel uit de manier waarop het tot stand kwam. De staatshoofden waren aanvankelijk van plan twee uur met elkaar te praten. Het overleg ging ruim tien uur langer door, tot vijf uur in de ochtend.

Diplomaten aanwezig bij de besprekingen spreken over grote verdeeldheid tussen de landen onderling. Zuid-Afrika, Congo, Angola, Namibië en Mozambique zouden Mugabe willen steunen, Botswana, Tanzania, Zambia en Malawi wilden hem laten vallen. Maar het meest bedreigend voor oppositieleider Morgan Tsvangirai is de uitgesproken voorkeur van de meeste staatshoofden voor een overgangsregering onder leiding van ex-Zanu-minister Simba Makoni.

Met name Mbeki zou liever een voormalige regeringsman als Makoni als opvolger van Mugabe zien, en niet de leider van een oppositiepartij. Bronnen bij de besprekingen zagen Tsvangirai zaterdag rond middernacht de besprekingen in Lusaka verlaten, zichtbaar teleurgesteld over de warme belangstelling van de staatshoofden voor Makoni.

„Het eindspel van het eindspel”, noemde de secretaris-generaal van de MDC eerder deze week deze fase in de carrière van Robert Mugabe. Maar op de vraag wie dat eindspel dan regisseert, moest ook hij het antwoord schuldig blijven.


NRC, 15-04-2008

[Barst]

Mugabe: God alleen kan mij wegsturen


De tweede ronde van de presidentsverkiezingen in Zimbabwe is een schijnvertoning, zegt oppositieleider Tsvangirai.


De Zimbabwaanse oppositieleider Morgan Tsvangirai doet niet mee aan de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. De ’orgie van geweld’ door regeringstroepen en aan president Robert Mugabe gelieerde bendes maakt volgens hem en zijn partij MDC een eerlijke stembusgang onmogelijk.

„Wij in het MDC kunnen de mensen niet vragen om op 27 juni te gaan stemmen, als dat hen het leven kan kosten”, zei Tsvangirai. „We hebben besloten dat we niet langer meedoen aan deze gewelddadige, illegitieme schijnvertoning van een verkiezingsproces. We spelen het spel van Mugabe niet mee.” Hij riep de internationale gemeenschap op een ’genocide’ in Zimbabwe te voorkomen.

Tsvangirai (56) won eind maart de eerste ronde, maar zou volgens de officiële cijfers niet de absolute meerderheid hebben gehaald. Hoewel de MDC dat bestreed, besloot zij uiteindelijk toch mee te doen met een tweede ronde. Sindsdien is de oppositie in Zimbabwe het voeren van een campagne nagenoeg onmogelijk gemaakt. President Mugabe (84) verklaarde volgens de Britse omroep BBC vrijdag dat „alleen God die me heeft aangesteld me kan verwijderen – niet de MDC, niet de Britten (de vroegere koloniale macht, red.).”

De Zimbabwaanse minister van justitie zei dat als Tsvangirai de kiescommissie per brief bevestigt dat hij zich terugtrekt, er geen stembusgang zal zijn. Mugabe wordt dan opnieuw voor vijf jaar aangesteld.

Gisteren zou Tsvangirai zijn grote campagnebijeenkomst houden in de hoofdstad Harare. Maar gewapende bendes wierpen wegblokkades op om de komst van MDC-ers te verhinderen. Nadat Tsvangirai de zaak had afgeblazen trokken ze door de stad en sloegen in op mogelijke MDC-aanhangers.

Volgens de oppositie zijn de afgelopen weken 86 MDC-aanhangers vermoord, en zijn 200.000 mensen op de vlucht geslagen voor het geweld. Als sinds weken heeft Tsvangirai geen toegang meer tot de staatstelevisie. Hij is vijf keer opgepakt tijdens de campagne, de nummer twee van de MDC, Tendai Biti, zit vast op beschuldiging van verraad – waarvoor hij de doodstraf kan krijgen.

De regering-Mugabe beweert dat de oppositie achter het geweld zit en dat Tsvangirai zich terugtrekt om een ’vernederende’ nederlaag tegen Mugabe te voorkomen. Maar de weinige neutrale waarnemers die in het land zijn, zeggen dat er overduidelijk een goed georganiseerde terreurcampagne gaande is.

De Britse minister van buitenlandse zaken Miliband zei snel de VN-Veiligheidsraad bijeen te willen roepen om over Zimbabwe te praten. Hij riep Afrikaanse leiders op „duidelijk te maken dat een regering die de grondwet schendt, geen legitieme vertegenwoordiger van het Zimbabwaanse volk kan zijn.”

De belangrijkste regionale organisatie, de SADC, is echter tot nu toe zeer terughoudend in haar kritiek, al verklaarde ze vorige week voor het eerst ’te betwijfelen’ of de verkiezingen wel vrij en eerlijk zouden kunnen verlopen. De Zuid-Afrikaanse president Mbeki, die namens het SADC bemiddelt, riep Tsvangirai en Mugabe gisteren op te praten om tot een oplossing te komen.

Zambia, momenteel SADC-voorzitter, uitte hardere woorden en vroeg om uitstel van de verkiezingen om ’een catastrofe te voorkomen’. „Er zijn veel niet-grondwettelijke dingen gebeurd (in de campagne), verklaarde president Levy Mwanawasa. Hij noemde het ’schandalig’ dat de SADC zo stil was gebleven over de spanningen in Zimbabwe. Ook Botswana en Tanzania nemen steeds meer afstand van Mugabe.


Trouw, 23-06-2008