Amerikaanse lichtshows en miraculeuze genezingen

[bijlinda]

Amerikaanse lichtshows en miraculeuze genezingen: in evangelische kerken overal ter wereld is religie cocaïne voor het volk


Vanuit Istanbul zwerft Kasper Goethals de wereld rond. In deze kroniek vertelt hij elke week over een bijzondere ontmoeting.


Kardinaal Gregorio Rosa Chavez kijkt in de verte, naar niets in het bijzonder. Het zweet parelt langs zijn zongebruinde slapen. Hij oogt geconcentreerd. Soms komen mensen hem groeten, zijn gewaad kussen. Dan zegent hij hen, in het Spaans, Italiaans, Frans of Duits. Alleen als het moet in het Engels. “Het is goed, mijn kind. Vrees niet”, zegt hij. De wereld verandert en overrompelt, maar alles komt goed. God is met ons. “En kijk, we hebben geluk, de zon schijnt. Heel vaak onweert het hier, maar vandaag schijnt de zon.”

Rosa Chavez is 83 en de enige kardinaal die El Salvador ooit heeft gehad. Hij leidt vandaag een stoet van duizend gelovigen door de oude straten van San Salvador. Het gaat door koloniale geschiedenis. Ooit kleurrijke verf krult van de kapotte gevels. Her en der doorbreekt moderne lelijkheid de vergane glorie. Een Starbucks, een Wendy’s, een Dunkin’ Donuts. Groen en wit, rood, oranje-roze. Altijd Amerikaanse ketens. De straten zijn hier net zo armoedig als op Cuba, maar hier is de armoede meedogenlozer. Hier is ze niet collectief. Hier is armoede je eigen schuld.

Langs de weg kijken de kreupelen en de havelozen toe. De kardinaal zegent de bananenverkopers, de straatventers en de boeren. Hij vergeeft de jonge sekswerkers, die voor 5 dollar hun lichaam uitlenen. Hij zegent de jeugd. “Wat zouden we zijn zonder de jeugd”, verzucht de kardinaal. “Zonder de jongeren zijn we verloren.” De gelovigen scanderen een naam. “Leve Romero”, roepen ze. “Leve de profeet van de armen.” Ze eren de linkse bisschop en vredesactivist Oscar Romero, die in 1980 werd doodgeschoten tijdens de mis. Hij werd in 2018 heilig verklaard.

Ooit kwamen Europeanen de straat op voor Chili en Cuba. Latijns-Amerika sierde voorpagina’s en avondjournaals. Linkse leiders waren rocksterren. Maar vandaag wordt de stoet van de kardinaal dunner. Jonge katholieken dwalen af en worden evangelische christenen. Ze bidden niet meer voor wereldvrede of de herverdeling van rijkdom. Ze bidden voor hun eigen redding. Ze bidden voor Gods licht op hun eigen bestaan. In evangelische kerken wordt het individualisme collectief gevierd met Amerikaanse lichtshows en miraculeuze genezingen. Religie als cocaïne voor het volk.

In de straten duiken davidsterren op. Niet voor Israël, maar voor de evangelische kerken. Dit zijn kerken van zaaien en oogsten, van ieder voor zich. Kerken die bij de tijd passen. Politieke kerken. De president in El Salvador zegt dat hij door God is gekozen. Dat zegt ook de president in Amerika. Zij zijn de nieuwe profeten van deze kerken. Zij worden gezegend door pastoors en door niemand minder dan God. Zij vieren hun martelaren in hoogmissen. Ze hitsen hun mensen op. Tegenstanders zijn voor hen geen concurrenten, maar de vijanden van God zelf.

Het is soms moeilijk om deze zelfverklaarde profeten te vrezen. Hun theater is goedkoop en hun zelfoverschatting kosmisch. Maar gevaarlijk zijn ze wel. Juist in hun circus schuilt hun kracht. Als zij struikelen, veranderen ze de wetten van de zwaartekracht. Als hun leugen ontmaskerd wordt, veranderen ze de waarheid. De mens geeft zich hier graag aan over. Zeker in moeilijke tijden is de ontkenning van de werkelijkheid aantrekkelijk. Als de wereld wankelt, zoekt de mens eenvoudige antwoorden op moeilijke vragen. Of beter nog, hij zoekt het einde van de vragen.

Ze zijn plots overal, de goeroes, de kwakzalvers en de messiaanse populisten. Ze leren je hoe te eten en te denken, wat je moet vinden, wie je moet haten. Ze zitten in de presidentiële paleizen, in de populaire podcasts, ze bevragen de medische wetenschap. Ze hebben hun blitse kerken en obscure heksenkringen. In ieder café kun je de signalen zien van wat hier gebeurt. De klassieke autoriteit en het traditionele gezag verlaten de wereld. Maar de behoefte aan gezag en autoriteit is niet weg. Dus leveren mensen zich over aan clowns, experimenten en grote beloftes. Tot uit de chaos nieuwe orde ontstaat.

De kardinaal bereikt het einde van zijn tocht. De stoet komt tot stilstand. Hij lijkt God al te zien, zijn blik is gericht op iets wat andere stervelingen niet zien. Een jonge non zet zijn hoed recht. Hij glimlacht en luistert troostend naar de besognes van zijn mensen. Hij waarschuwt nog wel voor dictatuur en valse profeten, maar ook hij weet dat zijn kudde op drift raakt. Vandaag wil hij het liever niet meer over politiek hebben, zegt hij. Vandaag is voor de heilige Romero, voor het verleden. “En kijk”, herhaalt hij. “We hebben geluk, de zon schijnt.”


Blog DS, 26-09-2025 (Kasper Goethals)

[bijlinda]

Van abortus tot homohuwelijk: allemaal doodzondes, tenzij je berouw toont, predikt Amerikaan Franklin Graham op de Heizel


Zaterdag zijn zo’n 14.000 gelovigen samengekomen in Brussel voor de “boodschap van hoop” van de omstreden Amerikaanse predikant en Trump-aanhanger Franklin Graham. “De Bijbel is de waarheid, de hel is een echte plaats.”


“Heb jij God gevonden vandaag?”, vraagt een vrijwilliger voor ze ons een bijbel wil overhandigen. Het is zaterdagavond 22 uur. In de ING Arena op de Heizel in Brussel staan zo’n 14.000 aanwezigen te dringen om een gratis exemplaar van de Heilige Schrift te krijgen die de conservatieve Amerikaanse predikant Franklin Graham laat uitdelen na zijn preek. “English bible here”, roept een vrijwilliger. “Is there a Flemish volunteer to help me over here”, vraagt een andere om hulp wanneer enkele Vlamingen een bijbel vragen.

Graham is de hoofdact op het ‘Festival of Hope’. Artiesten die christelijke liedjes brengen, ondertiteld in het Engels, Frans en Nederlands, gaan hem vooraf. Gsm’s gaan de lucht in en er wordt gedanst. Tot er om halfacht een plechtige stilte valt wanneer Graham het podium oploopt.

Zijn vader, Billy Graham, heeft het hem zo’n vijftig jaar geleden op dezelfde plek voorgedaan. Het is zijn organisatie, de Billy Graham Evangelistic Association, die het festival zaterdag heeft georganiseerd, naar eigen zeggen samen met zo’n 560 evangelische Belgische kerkgemeenschappen. Wijlen Billy Graham was een van de invloedrijkste protestantse predikanten van zijn tijd. Hij bereikte honderden miljoenen mensen met zijn toespraken en had zo een grote invloed op de Amerikaanse politiek.


“Goddeloze religie”

Dat geldt ook voor zijn zoon, die de huidige president Donald Trump steunt: de evangelische predikant ging het gebed voor op beide inauguraties van Trump. En Franklin Grahams uitspraken deden, net als die van Trump, door de jaren stof opwaaien. Na de aanslagen van 11 september noemde hij de islam “een zeer kwaadaardige en goddeloze religie”. Van voormalig Amerikaans president Barack Obama beweerde Graham ooit dat hij als moslim werd geboren, in zijn ogen niet bepaald een compliment. “Ik heb geen probleem met de islam, maar radicalisering is iets anders”, zei hij zaterdag.

“Wat velen niet begrijpen, is dat de Koran veel geweld bevat”, zegt Soumia (46). Op haar 23ste bekeerde de voormalige moslima zich tot het evangelische christendom. Dat lag gevoelig in haar familie, die ze door haar bekering anderhalf jaar niet sprak. Daarom vraagt ze haar achternaam niet te publiceren. Volgens Soumia vertrekt het christendom vanuit liefde voor Jezus, wat volgens haar niet het geval is in de islam. “Toen ik me voor het eerst in het christendom verdiepte, heb ik het Nieuwe Testament helemaal uitgelezen in enkele dagen. Het voelde alsof ik eindelijk mijn spirituele dorst kon lessen”, zegt ze.

Wanneer we Soumia vragen of het geweld in het Oude Testament niet vergelijkbaar is met de Koran, schudt ze stellig het hoofd. “Dat moet je zien in de tijdgeest waarbinnen het geschreven is”, zegt ze. Dat lijkt niet de mening van Graham wanneer hij even later op het podium de massa opzweept: “De Bijbel is de waarheid, de hel is een echte plaats”, verkondigt hij, waarna hij de aanwezigen oproept naar voren te komen om “vergeving van hun zonden” te vragen. “Je komt naar God, niet naar mij.”

“De jeugd is haar religie kwijt”, zegt Anne Goddevriend (73) zuchtend terwijl ze weer rechtstaat nadat ze op haar knieën heeft gebeden. Dat er op de Heizel heel wat jongeren aanwezig zijn, doet zichtbaar deugd. In 2001 vond Goddevriend haar weg naar de evangelische kerk. De Waalse stoort zich, zoals verschillenden in de arena en Graham zelf, aan het “gebrek aan normen en waarden” in Europa. Evras, het handboek dat leerkrachten in het Waalse onderwijs ondersteunt bij seksuele opvoeding en dat tot hevig protest en zelfs brandstichting leidde in sommige scholen, is volgens haar een aanfluiting. “Het is een promotie van pedofilie”, zegt ze. “Onbegrijpelijk.”


“De kerk wil je volgen”

“De secularisering is een religie geworden ”, zegt Graham. Mensen die niet geloven, proberen die leegte volgens hem te vullen met drugs, alcohol en seks. “Maar dat vult nooit het verlangen in de harten van mensen.” Graham kwam al eerder in opspraak door zijn uitspraken rond seksualiteit, het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht en de lgbti-gemeenschap in het algemeen. “Ik ga niet akkoord met hen, maar ik ben niet tegen mensen van de lgbti-gemeenschap”, zegt hij.

Over abortus is Graham stelliger tijdens een gesprek met De Standaard. Niet alleen ziet hij abortus als moord, hij kan zich vinden in de uitspraak van wijlen paus Franciscus dat dokters die abortussen uitvoeren huurmoordenaars zijn. “Het is zoals de Duitsers die het gas leverden voor de gaskamers (in concentratiekampen, red.). Zij namen deel aan de moord van onschuldigen. En de mensen die (het nazisme, red.) ondersteunden? Ook zij namen deel. Maar als we berouw hebben voor onze zonden, zal God ons vergeven”, zegt hij. “We zijn allemaal zondaars, ook ik”, zweept hij zaterdag de menigte op.

“Ik ben ook tegen abortus, maar ik denk wel dat je die boodschap op een andere manier kunt brengen”, zegt Sarah Michard (17). Ze groeide op in een evangelisch gezin, maar vond haar geloof pas echt rond haar elfde. “Ik was heel eenzaam op school, had weinig vrienden. Op een bepaald moment besefte ik dat God altijd bij me was”, zegt ze. Het vertrouwen in haar geloof heeft haar naar eigen zeggen gered van een depressie.

Het is een verhaal dat we verschillende keren horen: op een moeilijk punt vonden de aanwezigen steun en troost in hun geloof. Ze geven aan te bidden voor vrede en meer begrip in de wereld. Of de manier waarop Graham spreekt dan helpt, blijkt een moeilijke vraag. “Ik lig meer wakker van mijn eigen zonden”, zegt een jonge vrouw, die toegeeft zelf een abortus te hebben gehad, terwijl ze de arena verlaat.

Voor we de bijbel krijgen van de vrijwilliger, moeten we onze naam, e-mailadres, huisadres en gsm-nummer achterlaten. “Dat is heel belangrijk”, drukt ze ons op het hart. “Zo kan de kerk je opvolgen.” Wanneer we weigeren, geeft ze ons toch een exemplaar mee. Beter een twijfelaar met een bijbel dan een complete heiden.


Blog DS, 28-09-2025 (Karlien Beckers)