E.U.-klimaatdoelstellingen voor 2030 raken uit zicht

[bijlinda]

EU-rapport: bijna alle Europese klimaatdoelstellingen voor 2030 raken uit zicht


Grotere delen van Europa zullen te maken krijgen met droogte en extreme weersomstandigheden, staat in een kritisch EU-rapport.


Europa zal de meeste van zijn klimaatdoelen voor 2030 waarschijnlijk niet gaan halen. Dat is te lezen in een nieuw rapport van de European Environment Agency (EEA), het klimaatagentschap van de Europese Unie (EU) over de situatie in 38 Europese landen. Met de biodiversiteit is het nog altijd slecht gesteld, en extreme klimaatomstandigheden bedreigen steeds meer Europeanen. Ook waarschuwen de onderzoekers voor de stagnerende daadkracht van de Europese politiek op het gebied van klimaat en natuur.
Wilt u elke week de De Graadmeter nieuwsbrief van Trouw ontvangen via e-mail?


Biodiversiteit

Een belangrijk punt van zorg is volgens de onderzoekers de stand van de biodiversiteit. De EU had als doel om de afname van biodiversiteit in 2020 een halt toe te roepen en daarna in te zetten op méér soortendiversiteit, maar dat is niet gelukt. De biodiversiteit wordt volgens het rapport deels bedreigd door klimaatverandering, maar ook bijvoorbeeld door lucht- en watervervuiling, overbegrazing, ontbossing en invasieve soorten, zoals de wasbeer en de reuzenberenklauw.

Er is in Europa wel meer ruimte voor de natuur gekomen, zo staat in het rapport. 26,1 procent van het Europese landoppervlak was in 2022 beschermd gebied, ten opzichte van 24,3 procent in 2011. Het percentage zeeoppervlak dat nu beschermd is, is meer dan verdubbeld sinds 2012: van 5,9 procent naar 12,3 procent in 2022.

Maar, zo waarschuwt de EEA: veel van zulke Natura 2000-gebieden zijn er slecht aan toe. Ruim 80 procent wordt bedreigd door externe factoren. Bodemdegradatie zorgt er bijvoorbeeld voor dat planten moeilijk kunnen groeien. Ook lijden natuurgebieden onder bijvoorbeeld droogtes en stikstofuitstoot. Mede daardoor kan het Europese landoppervlak nu zo’n 30 procent minder CO2 opnemen dan tien jaar geleden.


Klimaat

Europa warmt twee keer zo snel op als het wereldwijde gemiddelde, aldus de onderzoekers. Eén op de drie Europeanen heeft op dit moment al te maken met periodieke waterschaarste, en dat aantal zal stijgen vanwege hevigere en langere droogtes. De stijgende temperatuur zorgt daarnaast voor meer bosbranden. Anderzijds wordt het weer ook onstuimiger, met hevige regenval, overstromingen en stormschade als gevolg.

De EEA wijst erop dat Europa wel degelijk grote stappen heeft gezet om zijn CO2-uitstoot te verminderen; met een afname van 37 procent sinds 2005 is de EU op dat gebied wereldleider. Maar het is niet voldoende om het tij te keren. In sommige sectoren gaat het bovendien nog steeds moeizaam; in de transport- en voedselindustrieën is de uitstoot sinds 2005 bijvoorbeeld amper afgenomen.


Economie

Het onderzoek stelt dat ‘de Europese manier van leven’ gevaar loopt. Niet alleen omdat landen nog onvoldoende doen om de bevolking te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering, maar ook in economisch opzicht. Zo hebben slechte bodemkwaliteit, verwoestijning en lage biodiversiteit aantoonbaar negatieve gevolgen voor de voedselproductie in Europa.

Nog altijd zijn fossiele brandstoffen verantwoordelijk voor 70 procent van het Europese energiegebruik, zo staat in het rapport, en met de circulaire economie wil het ook niet opschieten: die groeide tussen 2010 en 2023 slechts van 10,7 procent naar 11,8 procent.

Europees klimaatbeleid heeft zeker ook zijn vruchten afgeworpen, aldus de EEA: 24 procent van het Europese stroomverbruik komt nu uit hernieuwbare bronnen (een historisch hoogtepunt), en de gemiddelde luchtkwaliteit in Europa is sterk verbeterd. Maar de onderzoekers zien ook dat de nadruk in de politiek de afgelopen jaren minder op klimaat en natuur ligt, en meer op economische groei, en dat de klimaatdoelen daardoor uit zicht raken.


Blog Trouw, 29-09-2025 (Roelant Frijns)