'BOP': de vastgoed-aan-zeemiljardairsclub voor Gaza
 

Moet een buitenlandse miljardairsclub de toekomst van Gaza bepalen?


Als Hamas en de Israëlische regering het 20-puntenplan van Trump aanvaarden, wordt de Amerikaanse president zowat de ceo van Gaza. Palestijnen krijgen vooral een uitvoerende rol en moeten voor hun belangen rekenen op rijke Arabieren uit de Golf.


In alle voorbereidende documenten heette het internationale orgaan dat Gaza een nieuwe toekomst moet geven nog de ‘Gita’: de Gaza International Transitional Authority. De Britse oud-premier Tony Blair gold als de topfavoriet voor de leidersrol in de Gita. Tot maandagavond, want toen veranderde Gita plots in BOP. De Amerikaanse president Donald Trump noemde de nieuwe internationale overgangsautoriteit in zijn persconferentie met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu de ‘Board of Peace’. Trump neemt zelf de leidersrol in die BOP op, naar eigen zeggen op algemene vraag.

Daarmee wordt Trump nu zowat de voorzitter van ‘Nieuw Gaza’. Hij zal aan het hoofd staan van een internationaal bestuur met zeven tot tien belangrijke mensen – Trump noemde ook expliciet Blair – die met een eigen staf Gaza een tijdlang gaan regeren vanuit waarschijnlijk Egypte. Er komt weliswaar ook een apart lokaal bestuur binnen Gaza, dat uitsluitend ‘technocratisch en apolitiek’ moet zijn en zou bestaan uit ‘gekwalificeerde Palestijnen en internationale experts’.

Het internationale protectoraat is naar verluidt nodig om het einde van de oorlog en het begin van ‘Nieuw Gaza’ in goede banen te leiden. In het 20-puntenplan zijn details schaars: alleen punt 9 gaat over de BOP. “Dit orgaan zal het raamwerk vaststellen en de financiering verzorgen voor de herontwikkeling van Gaza,” aldus de tekst, en “zich beroepen op de beste internationale standaarden om modern en efficiënt bestuur te creëren dat de bevolking van Gaza dient en bevorderlijk is om investeringen aan te trekken.”


Hervormingsprogramma

Het verhoopte einddoel, aldus dat punt 9, is dat de BOP toeziet op Gaza totdat de Palestijnse Autoriteit, die sinds de Oslo-akkoorden een stukje van de Westelijke Jordaanoever bestuurt, een intern “hervormingsprogramma heeft voltooid en de controle op Gaza veilig en doeltreffend kan overnemen”. Die vermelding van de Palestijnse Autoriteit valt slecht bij de Israëlische premier Netanyahu en het gros van de Israëlische politiek.

Meer informatie over het internationale toezichtsorgaan BOP staat in een studie van 21 bladzijden die uit de omgeving van de Britse oud-premier Blair komt. Dat document lekte zondag uit in de Israëlische krant Haaretz en zou zo’n twee weken oud zijn. Daarin wordt uitgebreid een bestuurlijke structuur beschreven en zelfs de interne financiën: het Blair-document spreekt over een werking van drie jaar, met een budget van omgerekend zo’n 330 miljoen euro voor die hele periode.

Het gaat daarbij alleen om de kosten van de BOP (in het document nog Gita genoemd), niet om de veel hogere kosten van de wederopbouw van Gaza of die van de internationale ‘stabilisatiemacht’ ISF. Die laatste moet in de komende jaren waken over de militaire veiligheid van Gaza – Hamas moet zich immers ontbinden en het Israëlische leger moet zich geleidelijk terugtrekken. ISF zal een Palestijns politiekorps onder zich hebben. Over die ‘stabilisatiemacht’ is nog minder bekend dan over de BOP. Het plan van president Trump vermeldt dat de VS ervoor “zullen samenwerken met Arabische en internationale partners”.


Moslimleden

Het Blair-document suggereert ook namen van mogelijke bestuursleden van de “internationale bestuursraad” van de BOP, die wordt omschreven als de “hoogste politieke en wettelijke autoriteit voor Gaza tijdens de transitieperiode”, met de geplande zegen van de VN-Veiligheidsraad. Voor de bestuursraad van zeven tot tien leden wordt zuinig “minstens één gekwalificeerde Palestijnse vertegenwoordiger (mogelijk uit de zakenwereld of veiligheidssector)” genoemd.

Er wordt wel in een “sterke vertegenwoordiging van moslimleden” voorzien “om de regionale legitimiteit en culturele geloofwaardigheid te verzekeren”. Mogelijk wordt daarvoor vooral naar de Golfstaten gekeken, die Trump maandag uitgebreid prees om hun rol en steun voor zijn plan. Vooral zij moeten blijkbaar de Palestijnse belangen verdedigen. Een “hoge VN-functionaris” zou nochtans ook welkom zijn, daarvoor geeft het document de Nederlandse VN-diplomate en oud-minister Sigrid Kaag als voorbeeld. Maar verder wordt vooral gekeken naar “leidende figuren met uitvoerende en financiële expertise”.

Daarbij worden namen overwogen als Marc Rowan, een Joods-Amerikaanse miljardair, en Aryeh Lightstone, een voormalige topmedewerker van de radicale pro-Israëlische oud-ambassadeur David Friedman. De Israëlische regering mag dan niet zelf vertegenwoordigd zijn in het nieuwe bestuur van Gaza, maar het document van Blair suggereert dat Israëlische belangen er in de praktijk kunnen worden verdedigd door trumpiaanse zakenlui en functionarissen.


Vastgoed-aan-zee

Enkele punten in Trumps 20-puntenplan lijken bovendien wel een voortzetting van het oude ‘Rivièra-plan’ dat de Amerikaanse president in februari formuleerde: Gaza werd daarin vooral gezien als vastgoed-aan-zee. De internationale reacties op het nieuwe Trump-plan zijn grotendeels positief. Maar bij sommige Palestijnse commentatoren weerklinken ook andere geluiden: de mogelijke deelname van ‘gebruikelijke rijke zakenlui’ aan het BOP-bestuur en het notoire gebrek aan Palestijnen in topfuncties roepen achterdocht op.

Trumps ontwerpakkoord is het “Rivièra-plan in schaapsvacht”, waarschuwde de Palestijns-Amerikaanse mensenrechtenexperte Noura Erakat op X. “Er is geen Palestijnse zelfbeschikking, Israël behoudt de controle op de grenzen, het plan wordt geleid door Trump en Blair, en niemand moet zich verantwoorden voor de genocide”, aldus Erakat.


Blog DS, 30-09-2025 (Jorn De Cock)