bijlinda
28th May 2025, 02:55
Waarom durven de universiteiten niet “flink” te zijn?
Het zal toch geen effect hebben, denken de Vlaamse rectoren over het opschorten van samenwerkingen met Israël. Straks zijn ze de laatsten om te doen wat onvermijdelijk wordt.
Zelfs in Duitsland begint het sentiment te keren over wat Israël in Gaza ontketent. Dat is niet zomaar een dominosteentje in de rij. Voor Duitsland is de veiligheid van Israël niets minder dan “Staatsräson”, zoals de vorige kanselier dat formuleerde. Kritiek op Israël is er snel antisemitisme, en wordt streng bestraft. De enige denkbare Duitse culturele, politieke en militaire positie is aan de zijde van Israël.
Maar kanselier Friedrich Merz verrast ook daar. Hij “kan niet meer begrijpen” wat ze in Gaza doen. Hij laakt de “excessieve” manier waarop de burgers er lijden. In Israël zijn de oren nu wel gespitst. Duitsland heeft de hefboom van wapenleveringen. Europees wordt meer mogelijk qua druk.
De grootste shift is echter moreel. Israëls schendingen van het internationale recht en de mensenrechten konden nooit echt opwegen tegen de Europese schuld voor de Joodse tragedie, de medeplichtigheid met hoe het land tot stand kwam, de bewondering voor het vernuft, de culturele en wetenschappelijke intelligentie en democratie van Israël, en de historische opdracht tot zorg. De schaal van de misdaden die Israël in Gaza pleegt, doet die geschiedenis nu kantelen. Dit gaat voorbij elk begrip.
De dynamiek van die omwenteling, die zo lang op zich liet wachten, overvalt nu al wie over Israël op slappe koorden probeert te dansen. Neem de Vlaamse universiteiten. Zij zitten nog in 59 onderzoeksprojecten waar ook Israëlische onderzoeksinstellingen deel van uitmaken. Dat zullen ze zo houden, laten ze uitschijnen. Ze hebben het fiat van hun ethische commissies gekregen en daarmee is de kous af. Of niet. Twee weken geleden hebben ze een brief aan de Europese Commissie gestuurd met het pleidooi om het Associatieverdrag op te schorten. Dat vonden ze, hoewel er niets van zal komen, “een zeer sterk politiek signaal”. Maar zelf alvast de daad bij de Europese oproep voegen, vinden ze dan weer geen sterk signaal. “Het zal geen effect hebben”, zegt UA-rector Herwig Leirs nu, het zou slechts borstklopperij zijn, “en zeggen hoe flink we zijn”. En ze willen individuele Israëlische onderzoekers en hun teams “niet zonder meer verantwoordelijk houden voor het beleid van hun regering”, zoals de Leuvense rector Luc Sels zegt.
De universiteiten begaan zo dezelfde fout als de openbare omroepen die tot hun scha en schande bleven volhouden dat ook liedjes en vlaggenzwaaien niet politiek zijn. Ze ontzeggen de Israëlische intelligentsia de kracht van hun intellectuele en morele kritiek. Ze noemen zichzelf graag invloedrijk, maar niet als ze over een genocide moeten oordelen. Ze denken nog altijd dat het over hun eigen hachje gaat. Ze luisteren niet naar hun studenten. Ze worden een achterhoede als ze niet de moed vinden om op dit historische kantelpunt de Israëlische maatschappij ermee te confronteren dat hun regering in naam van hun belangen de beschaafde wereld de rug aan het toekeren is.
Blog DS, 28-05-2025 (Karel Verhoeven)
Het zal toch geen effect hebben, denken de Vlaamse rectoren over het opschorten van samenwerkingen met Israël. Straks zijn ze de laatsten om te doen wat onvermijdelijk wordt.
Zelfs in Duitsland begint het sentiment te keren over wat Israël in Gaza ontketent. Dat is niet zomaar een dominosteentje in de rij. Voor Duitsland is de veiligheid van Israël niets minder dan “Staatsräson”, zoals de vorige kanselier dat formuleerde. Kritiek op Israël is er snel antisemitisme, en wordt streng bestraft. De enige denkbare Duitse culturele, politieke en militaire positie is aan de zijde van Israël.
Maar kanselier Friedrich Merz verrast ook daar. Hij “kan niet meer begrijpen” wat ze in Gaza doen. Hij laakt de “excessieve” manier waarop de burgers er lijden. In Israël zijn de oren nu wel gespitst. Duitsland heeft de hefboom van wapenleveringen. Europees wordt meer mogelijk qua druk.
De grootste shift is echter moreel. Israëls schendingen van het internationale recht en de mensenrechten konden nooit echt opwegen tegen de Europese schuld voor de Joodse tragedie, de medeplichtigheid met hoe het land tot stand kwam, de bewondering voor het vernuft, de culturele en wetenschappelijke intelligentie en democratie van Israël, en de historische opdracht tot zorg. De schaal van de misdaden die Israël in Gaza pleegt, doet die geschiedenis nu kantelen. Dit gaat voorbij elk begrip.
De dynamiek van die omwenteling, die zo lang op zich liet wachten, overvalt nu al wie over Israël op slappe koorden probeert te dansen. Neem de Vlaamse universiteiten. Zij zitten nog in 59 onderzoeksprojecten waar ook Israëlische onderzoeksinstellingen deel van uitmaken. Dat zullen ze zo houden, laten ze uitschijnen. Ze hebben het fiat van hun ethische commissies gekregen en daarmee is de kous af. Of niet. Twee weken geleden hebben ze een brief aan de Europese Commissie gestuurd met het pleidooi om het Associatieverdrag op te schorten. Dat vonden ze, hoewel er niets van zal komen, “een zeer sterk politiek signaal”. Maar zelf alvast de daad bij de Europese oproep voegen, vinden ze dan weer geen sterk signaal. “Het zal geen effect hebben”, zegt UA-rector Herwig Leirs nu, het zou slechts borstklopperij zijn, “en zeggen hoe flink we zijn”. En ze willen individuele Israëlische onderzoekers en hun teams “niet zonder meer verantwoordelijk houden voor het beleid van hun regering”, zoals de Leuvense rector Luc Sels zegt.
De universiteiten begaan zo dezelfde fout als de openbare omroepen die tot hun scha en schande bleven volhouden dat ook liedjes en vlaggenzwaaien niet politiek zijn. Ze ontzeggen de Israëlische intelligentsia de kracht van hun intellectuele en morele kritiek. Ze noemen zichzelf graag invloedrijk, maar niet als ze over een genocide moeten oordelen. Ze denken nog altijd dat het over hun eigen hachje gaat. Ze luisteren niet naar hun studenten. Ze worden een achterhoede als ze niet de moed vinden om op dit historische kantelpunt de Israëlische maatschappij ermee te confronteren dat hun regering in naam van hun belangen de beschaafde wereld de rug aan het toekeren is.
Blog DS, 28-05-2025 (Karel Verhoeven)