Geboortecrisis in Rusland bijt steeds harder: studentes krijgen geld om kinderen te krijgen


Met een financiële premie van 100.000 roebel per baby willen 11 regio’s in Rusland jonge studentes pushen om vroeger (en meer) kinderen te krijgen. Een minister pleitte zelfs al voor “voortplanting tijdens de werkpauzes”.


100.000 roebel voor een kind, zoveel betalen 11 regio’s in Rusland vanaf 1 januari aan studentes die tussen 18 en 25 jaar een kind krijgen. De nieuwe premie, omgerekend 910 euro of ruwweg twee Russische maandlonen, moet jonge vrouwen over de streep trekken die nu vanwege hun studie aan de hogeschool of universiteit liever wachten met kinderen. Wie eerder begint, krijgt meer kinderen, is het achterliggende idee.

Rusland stevent door de aanslepende oorlog in Oekraïne niet alleen af op een economische crisis, ook de demografische crisis bijt steeds harder. In september daalde het aantal geboortes in Rusland naar het laagste niveau in 25 jaar. Per maand worden er in het land minder dan 100.000 kinderen geboren, terwijl het aantal overlijdens – mede door de oorlog – gevoelig is toegenomen.

Dat baart het Kremlin zorgen. Gemiddeld krijgen Russische vrouwen vandaag 1,5 kinderen. Volgens de VN is een geboortecijfer van minimaal 2,1 nodig om de bevolking op peil te houden. Ook op nationaal niveau wordt er daarom gewerkt aan wetgeving om alle jonge vrouwen financieel te stimuleren om sneller (en meer) kinderen te krijgen.


Tikkende tijdbom

Dat is belangrijk, omdat het lage geboortecijfer in Rusland economisch gezien een tikkende tijdbom is. Een daling van de actieve bevolking betekent een daling van de werkgelegenheidsgraad én de economische groei, en dus ook van de belastinginkomsten. Tegelijk schieten de uitgaven voor pensioenen en gezondheidszorgen omhoog. Door de vergrijzing zijn er steeds minder Russische jongeren op de arbeidsmarkt om de uitstroom van gepensioneerden te vervangen.

Geen wonder dat Poetin en co. al decennialang veel tijd en moeite steken in initiatieven om het geboortecijfer op te krikken, meestal met maatregelen die doordrenkt zijn van een conservatief-patriottische ideologie. Zo nam het Russische parlement eerder dit jaar een wet aan die “propaganda voor een kinderloze levensstijl” verkettert als “opgedrongen door het Westen”. Voortaan is “kinderloze propaganda” niet alleen verboden, er staan ook boetes op. Tegelijk wordt de toegang tot abortus in Rusland stap voor stap ingeperkt. Het is almaar moeilijker geworden om abortuspillen te krijgen, en in sommige regio’s is het zelfs strafbaar geworden om vrouwen te overtuigen een zwangerschap af te breken.


Voortplanting tijdens werkpauzes?

Poetin herhaalt al jaren dat drie kinderen per vrouw in Rusland de norm moet worden. De president riep 2024 uit tot “het jaar van het gezin” en beloofde twee jaar geleden alle vrouwen die tien kinderen krijgen opnieuw de sovjetonderscheiding van “moeder-heldin van de natie” toe te kennen. Naast de nieuwe geboortepremie – die alleen wordt uitbetaald bij een gezond kind – voerde het Kremlin eerder ook al een fiscale bonus in en werd het kindergeld voor de lage inkomens uitgebreid.

Veel haalt dat voorlopig niet uit. Integendeel, dat er in het Kremlin stilaan sprake is van paniek, suggereert een uitspraak van Jevgeni Sjestopalov, de minister van Gezondheid. Hij riep volgens Newsweek de Russen deze herfst op tot “voortplanting tijdens pauzes op het werk”. Omdat, zei hij, “het leven anders te snel voorbijvliegt”.


DS, 30-12-2024 (Nico Tanghe)