De strijd van een transgender

Caspar Pisters– 18:21, 21 november 2017

Fotograaf Jasper Groen wist het meteen toen hij Eric ontmoette: hij was zijn nieuwe onderwerp. Vijf jaar later ligt er het fotoboek 'Eric*', over de coming-out van een transgender jongen en zijn strijd om acceptatie.
Verliefdheid, zo mag je het eigenlijk niet noemen, maar toch komt die omschrijving het dichtst in de buurt. De Amsterdamse fotograaf Jasper Groen (43) kwam Eric tegen op een feestje in Berlijn. De jongen verliet net het toilet, Groen wist het meteen: hij was zijn nieuwe onderwerp.

"Een paar keer in mijn leven heb ik dat meegemaakt, het is als een soort kortsluiting in je hoofd. Als het echt zover is, is er geen twijfel. Ik voelde onmiddellijk connectie met Eric."

Want met die naam stelde de jongen zich uiteindelijk voor aan Groen, tweeënhalf uur later - net als bij echte verliefdheid is de eerste stap zetten niet per se makkelijk. Maar Groen was vastbesloten: hij zou het pand niet verlaten zonder de jongen aan te spreken.

"Ik moest het juiste moment afwachten maar ik noem het de mooiste tweeënhalf uur van mijn leven", zegt Groen opgewekt. "Hij bleef maar dansen met zijn vrienden."

Fotoboek
We zijn vijf jaar verder en deze middag heeft Groen de drukproeven mogen ophalen van zijn fotoboek 'Eric*'. De grote A1-formaat vellen liggen op de keukentafel in het Amsterdamse appartement dat hij deelt met een aantal andere kunstenaars.

Het boek opent met het eerste berichtje dat Eric hem stuurde: You gave me your card at the party, last Saturday. I would like to participate in your project, if you are still interested. Greets, E.

Drie jaar lang, van 2012 tot 2015 volgde Groen de jongen, die 28 jaar geleden als meisje werd geboren in een dorpje bij Valencia. Groen fotografeerde hem afwisselend in Berlijn, waar Eric inmiddels woont, en in Amsterdam, als Eric bij hem op bezoek kwam. Steeds bij daglicht tegen een egale achtergrond waardoor de nadruk in eerste instantie komt te liggen op de ogen en sprekende expressie van de jongen.

"Kijk...", zegt Groen terwijl hij door de drukproeven bladert. "Op deze foto heeft Eric net verteld hoe hij in de metro werd bespuugd. Het wordt niet uitgelegd maar je kunt het zien, hij zit als het ware weer in die metro."

Fascinerend
Groen fotografeerde in zijn carrière tientallen transgender jongeren. "Vaak jongens die zichzelf wel al jongen noemen maar nog niet zijn begonnen aan de transitie." Hij wijst een van de eerste foto's aan in het boek. "Dit is een jongen terwijl daar nog geen testosteron aan te pas is gekomen. Wel al de uitstraling, nog niet het lijf - ik vind dat een fascinerend gegeven. De jongeren gaan me na aan het hart. Ik bewonder hun kracht om voor zichzelf te kiezen, ondanks een samenleving die toch vooral nog negatief staat tegenover transgenders

Op het feestje had Eric duidelijk zichtbaar een binder om, een soort ondergoed waarmee borsten plat worden gebonden om een mannelijk figuur te creëren. Groen: "Hij droeg het duidelijk zichtbaar onder een tanktop, alsof hij een statement wilde maken". Eric bleek buitengewoon open over zijn proces en had, zo bleek algauw, bovendien de gave om een bepaalde emotie vast te houden in zijn gezicht als de fotograaf daarom vroeg.

"Enkele van de eerste foto's maakte ik op zijn 23ste verjaardag", zegt Groen. "Voor Eric een soort ijkmoment: weer een jaar voorbij waarin hij nog niet uit de kast was gekomen, weer een jaar waarin hij nog niet aan zijn transitie was begonnen. Hij was zwaar depressief die dag en gaf me een briefje toen ik binnenkwam. Hij kon niet met me praten maar ik mocht hem wel fotograferen, zo toegewijd was hij al aan het project: ook dit wilde hij laten zien."

Wat Groen betreft gaat het boek nadrukkelijk niet om het in beeld brengen van een lichamelijke transitie. Er zijn enkele foto's opgenomen die daarvan blijk geven maar ze zijn spaarzaam.

"Als het over transgenders gaat, gaat het altijd meteen over het lichamelijke", zegt Groen. "Je wilt niet weten hoeveel mensen aan me hebben gevraagd 'of-ie al omgebouwd is', schuine streep: heeft hij al een piemel? Serieus, mensen presteren het om dat als eerste te vragen. Transgender mensen dealen vooral ook met heel veel emoties. Daar zou je ook naar kunnen vragen: hoe voelt hij zich eronder?"

Coming-out
Wat Groen betreft gaat het boek over de coming-out van een transgender jongen, en zijn strijd om acceptatie door zijn omgeving. Een deel van de van weerszijden openhartige mailwisseling tussen Eric en de fotograaf door de jaren heen is achterin het boek opgenomen.*

Over hoe de moeder van Eric gebukt gaat onder de roddels in het dorp: wat kun je ook verwachten, schrijft Eric, op een plek waar mensen net beginnen te accepteren dat er kinderen komen voor het huwelijk. En over hoe hij en zijn moeder vrezen voor de reactie van Erics vader die nog van niks weet.*

Als Eric zijn vader inlicht, gaat die tot zijn grote verrassing pal achter hem staan. Hij biedt aan om financieel bij te staan in het fysieke proces dat Eric op het punt staat te ondergaan. Onmiskenbaar verandert de blik in de ogen van de jongen. Breed lachend poseert hij tegen het einde van het boek met twee met slangen verbonden bloedzakjes - hij is net geopereerd - die hij zijn 'bloody mary's' noemt.

Toch koos Groen ervoor om het verhaal te eindigen met twee foto's die Eric laten zien in een sombere bui, een herhaling van de beelden die ze op zijn 23ste verjaardag maakten. Groen: "We waren het met elkaar eens dat die vrolijke foto's niet het juiste einde weergeven: nu ben ik geopereerd dus nu is alles goed. Dat is niet waar natuurlijk en dat mag ook niet de boodschap zijn. Het proces gaat verder, met de ups en downs die daarbij horen."

Het boek Eric* van Jasper Groen is uitgegeven in eigen beheer en kost €35 exclusief bezorgkosten. Kijk voor meer informatie op*ericthebook.com.

Bron: Trouw, 21.11.2017
https://www.trouw.nl/cultuur/de-str...ender~ab497226/

Eigen mening:

Wat Groen betreft gaat het boek over de coming-out van een transgender jongen, en zijn strijd om acceptatie door zijn omgeving. Een deel van de van weerszijden openhartige mailwisseling tussen Eric en de fotograaf door de jaren heen is achterin het boek opgenomen.

Was even sprakeloos na het lezen van dit artikel. In eerste instantie door de inhoud van het artikel, alsook door de - in mijn ogen - pure foto's die ter illustratie werden bijgevoegd.

Ik denk dat het in deze eeuw en maatschappij nog steeds enorm moeilijk kan zijn om uit te komen voor wie je bent; “uit de kast te komen”.
Boeken als deze, waar men met een positieve kijk kijkt naar de LGBTQ’ers/transgenders, zouden er dan ook meer moeten zijn.
Dit om deze groep uit de samenleving meer bekendheid te geven.

Ik ben van mening dat LGBTQ’ers nog steeds te vaak tegen een muur van onwetendheid, vooroordelen en misvattingen opbotsen. Dat is dan ook de hoofdreden dat bekendheid omtrent het thema, in mijn ogen, net zo goed is; het kan mogelijke stigma’s doorprikken.
Volgens mij kunnen gelijkaardige boeken als dat wat hier beschreven wordt, een steun- en informatiebron zijn voor transgenders en hun naaste omgeving.

Het boek spreekt mij alvast aan; ik denk dat het boek op mijn boekenplank zal belanden.

Bijgesloten Plaatje(s)

 

Tijdens een uitstap met mijn stageschool ben ik ook in contact gekomen met een transgender die zijn verhaal deed. De vrouw had een aantal jaar geleden beslist om man te worden met alle gevolgen van dien. Door zijn verhaal te horen heb ik meer respect gekregen voor mensen die hiervoor kiezen. Hij vertelde dat meer dan de helft van de transgenders aan zelfmoord denkt en ook een derde effectief een poging onderneemt. Deze mensen zijn vaak erg ongelukkig ook na hun operaties. Ik vind dat de taboe hierrond moet verdwijnen. Net doordat zij als anders worden beschouwd door de maatschappij neemt hun wil om te leven af. Het is geen keuze die ze maken, maar een gevoel dat altijd aanwezig is geweest, hier moet iedereen respect voor hebben.

Hoi Maxime,

Jouw ervaring met een transpersoon, lijkt me alvast zeer interessant en leerrijk! Zelf denk ik dat het als “normale” cisgender verdomd moeilijk is om de impact van een transitie op een persoon te vatten. Wanneer ik spreek over transitie, bedoel ik niet enkel het visibele aspect; de psychologische kant aan dit verhaal is ze-ker niet te onderschatten (bijvoorbeeld BDD, een gebrek aan sociale acceptatie, … ).

Uit het Belgische onderzoek ‘Leven als transgender’ onder 244 transgenders (hier: in de breedst mogelijke zin bedoeld), bleek dat zelfmoordgedachten en –pogingen zeer vaak voorkomen, ongeacht het feit of ze al dan niet in de verkozen genderidentiteit leven:
 62% speelde ooit met de gedachte aan zelfmoord;
 22% ondernam minstens één zelfmoordpoging
Deze percentages verschilden niet significant voor leeftijd, taal of geslacht (Motmans, 2009). Uit dit onderzoek kwam echter ook naar voren dat zij die (bijna) altijd leven in de verkozen genderidentiteit:
 minder gesloten zijn
 meer zelfvertrouwen hebben
 gelukkiger zijn
 meer levenslust kregen
 meer open zijn naar anderen
in vergelijking met de categorie die nooit of slechts af en toe leeft in de verkozen genderidentiteit.
In een recent Vlaams onderzoek werd de mate van depressieve gevoelens in kaart gebracht in een groep transgender personen die in behandeling (geweest) waren, met behulp van de CES-D. De grote meerderheid van de transgenders (95%) vertoonde géén depressieve symptomen, waarbij tevens geen verschillen gevonden werden voor gender, leeftijd of opleidingsniveau (Motmans et al., 2011).
Bron: Transgender infopunt, https://transgenderinfo.be/m/leven/...ntaal-weerbaar/


Deze harde cijfers bevestigen nog maar eens ( ik verwijs maar al te graag – eigenlijk helemaal niet zo “graag” – naar dit onderzoek: https://www.demorgen.be/wetenschap/...oding-bfb27bb6/ ) hoe nodig de focus, hier bij ons, waar alles “oké” is op vlak van HOLEBI en transgender-zijn*, nog meer gelegd moet worden op acceptatie en welzijn.
Men moet de mentaliteit van Jan-met-de-pet kunnen veranderen; deze thema’s sociaal bespreekbaar maken. Men kan we pleiten voor meer initiatieven, gender neutrale toiletten, …
Wanneer de doorsnee man/vrouw in de winkel, op café, in de tram, … je aanwezigheid nauw in het oog houdt waardoor je je opeens heel “all over the place” en “anders” voelt, denk ik dat we nog een lange weg te gaan hebben.

In mijn ogen is er een mindshift nodig bij – mijn excuses – voornamelijk de oudere generaties. Ik heb het gevoel dat jongeren deze thema’s meer vatten en hier beter mee “om kunnen”.
Boeken als hetgeen dat in het artikel besproken wordt, zijn een flinke stap naar deze broodnodige mindshift.

Maxime, ik ben enorm blij dat je benadrukt dat deze vorm van genderidentiteit geen vrije keuze is. Een transpersoon wordt geboren met het gevoel dat zijn/haar geslacht niet overeenkomt met hoe hij/zij zich voelt; net zoals een cispersoon hierbij zichzelf weinig tot geen vragen bij stelt.

* Aansluitend bij dit thema is “Geen liedje” van Claudia de Breij : https://www.youtube.com/watch?v=PWFPG6rDfvY