Democratie - Stemmen vanaf 16: de discussie is nog niet gaan liggen

In Zottegem krijgen jongeren vanaf 16 jaar stemrecht bij de gemeenteraadsverkiezingen. Eén klein miniem probleem, die stemmen gaan allicht niet meetellen.

Stemrecht vanaf 16 jaar. Veel partijen zijn voor maar een parlementaire meerderheid vinden die dat ook omzet in een decreet, neen, dat lukt maar niet. Ook straks, wanneer het lokaal kiesdecreet wordt vernieuwd in het Vlaams Parlement, zal er allicht niets veranderen aan de leeftijdsgrens.

Dan doen we het maar op zijn Zottegems, vindt SP.A-parlementslid Kurt De Loor. Hij is een vurig pleitbezorger van stemrecht vanaf 16 en wil het daarom alvast invoeren in zijn gemeente (hij is er schepen van sociale zaken).

‘Het gaat om zowat 515 jongeren van 16 en 17 jaar die straks bij de gemeenteraadsverkiezingen in Zottegem mogen gaan stemmen. Als het Vlaams decreet niet is aangepast, zullen die stemmen jammer genoeg niet meetellen. Dan blijft het bij een proeftuin, een experiment.’

Een experiment dat volgens hem gaat duidelijk maken dat jongeren wel willen gaan stemmen, wat de tegenstanders – ‘jongeren liggen daarvan niet wakker’ – ook mogen beweren.

De Loor: ‘We vragen in het middelbaar onderwijs om lessen burgerschap. Maar de ultieme bekroning van een burger – hij of zij kiest zijn vertegenwoordigers – dat willen we de jongeren niet geven. Dat is onlogisch.’

Toch ontziet de SP.A’er de jongeren: ze worden niet verplicht te gaan stemmen. ‘Ook de Vlaamse Jeugdraad denkt dat een recht beter is dan een verplichting. Het moet hen honger geven naar politiek en democratie. Zie het als een opstapje naar de opkomstplicht. Vanaf zestien mag het, vanaf 18 moet het.’

Ook al beseft De Loor dat dit onderscheid – stemrecht voor de ene, plicht voor de andere – wellicht niet strookt met het gelijkheidsbeginsel.

Bron: De Standaard - 28/04/2017, http://www.standaard.be/cnt/dmf20170428_02856291

Motivering: Wanneer ik de titel las, dacht ik meteen: 'Oh nee, wat weet een 16-jarige nu over politiek?'. In het artikel is te lezen dat Zottegem wil testen of jongeren van 16 of 17 zouden gaan stemmen. De stemmen zouden echter niet meetellen. Dat ze dit vermelden in het artikel, vind ik al zeer vreemd. Waarom zouden jongeren van 16 of 17 jaar gaan stemmen als ze op voorhand weten dat hun stem niet meetelt? Ik geloof er in dat er jongeren zijn van 16 of 17 jaar die begrijpen wat er allemaal gebeurt in de politiek en die een doordachte keuze zullen maken tijdens het stemmen. Maar dit aantal is volgens mij miniem. Bovendien zijn jongeren nog heel beïnvloedbaar en denk ik dat sommige onder hen verkeerde keuzes zullen maken. Met andere woorden lijkt het me dus geen goed idee dat jongeren vanaf 16 jaar kunnen gaan stemmen. Toen ik de dag na men 18de verjaardag moest gaan stemmen, was ik hier ontevreden mee. Op school hadden we geleerd hoe de Belgische politiek eruit ziet, maar we hadden niets geleerd over de verschillende partijen en wat standpunten elke partij innam. Ik heb dus op het internet een stemtest gedaan en had vertrouwen op dit resultaat aangezien ik geen andere keuze had in mijn ogen. Ik wou ook niet 'random' een bolletje inkleuren. Ik moet naar het stemhokje komen maar ik mag stemmen dus zie ik dit als een kans om mijn steentje bij te dragen aan de politiek. Toch zou ik in België liever het systeem zien dat je mag gaan stemmen en dit niet verplicht ben. Mensen die geen interesse hebben in de politiek maken in mijn ogen vaak verkeerde keuzes.

In tegenstelling tot Melissa vind ik dit geen slecht idee. Dat jongere mensen verkeerde keuzes maken denk ik niet, want aangezien ons politiek landschap in België relatief verdeeld is (de meeste partijen halen tussen de 5 en 20% aan stemmen) denk ik dat heel veel mensen een verkeerde stem uitbrengen. Elke stem is in de ogen van een andere partij een verkeerde stem.

Daarbij is de bedoeling van onze democratie net dat je een stem kan en mag uitbrengen om jou te vertegenwoordigen terwijl op dit moment mensen zonder stemrecht (zoals jongeren) niet vertegenwoordigd worden. Als ik dan verhalen hoor over het oudere deel van onze bevolking dat bij de gemeenteraadsverkiezingen (in Vosselaar nota bene) op Bart De Wever wilt komen stellen, dan vraag ik mij af of het dan echt zo onwenselijk is dat jongeren hun stem uitbrengen terwijl men met dezelfde argumentatie de stemplicht van bijvoorbeeld 65-plussers zou kunnen intrekken.

Dat jongeren beïnvloedbaar zijn is waar, net zoals het feit dat alle mensen beïnvloedbaar zijn. Een gebrek aan politieke interesse is misschien net een gevolg van het gebrek aan betrokkenheid. Ik denk in ieder geval dat het voorbarig is om te zeggen dat het een slecht idee is om jongeren een echte stem te geven.