Onderwijs en opvoeding spelen een cruciale rol om komaf te maken met radicalisering.

Hilde Crevits (CD&V) is Vlaams minister van Onderwijs.

Precies een jaar geleden bevond ik me in Parijs voor een leadersmeeting toen de lichtstad werd getroffen door terreuraanslagen. Ik zal de onwezenlijke sfeer die de uren na de aanslagen als een donkere sluier over de stad hing niet snel vergeten. De illusie van relatieve veiligheid of ver-van-mijn-bed-show die tot dan als een kristallen stolp over ons land hing, werd daar bruusk stukgeslagen. En Parijs bleek inderdaad slechts de voorbode van meer onheil.

Wanneer ik deze week in de Commissie radicalisering de analyses en maatregelen overschouw die we in de nasleep van de aanslagen in verschillende beleidsdomeinen doorvoerden, valt op hoe vaak er wordt verwezen naar de cruciale, preventieve rol van onderwijs. Om het met een kleine parafrase te zeggen van de slogan waarmee Bill Clinton in 1992 de verkiezingen won: It’s the education, stupid!

Is het ‘the education’? Zonder twijfel, maar dan wel in de brede betekenis van het woord als onderwijs én opvoeding. Education als een gedeelde zoektocht naar kennis, vaardigheden en waarden om weerbaar en veerkrachtig in de samenleving en in het leven te staan. ‘Education’ als gemeenschappelijke missie die een hele samenleving met onverdeelde inzet maar gedeelde verantwoordelijkheid moet nastreven. Ouders, scholen, overheid, media en natuurlijk ook onze jongeren zelf die vandaag meer dan ooit de mogelijkheid hebben om via allerlei kanalen de wereld rondom hen op eigen houtje te verkennen.

Het succesrecept van de vele initiatieven die we binnen onderwijs uitrolden als antwoord op de problematiek van radicalisering, zit dan ook precies in die geïntegreerde, verbindende visie. Dit geldt voor ons Tegendiscours, het netwerk van islamexperten onder leiding van de Gentse Imam Khalid Benhaddou, waarop scholen afgelopen jaar al meer dan 300 keer beroep deden om meer duiding te krijgen rond de Islam of om radicaliserende jongeren een rationele lezing van hun geloof voor te houden.

Dit geldt evenzeer het project ‘Connect’ en onze schoolinterventieteams die met al hun expertise en knowhow scholen ondersteunen wanneer risicogedrag van een bepaalde groep de draagkracht van een school en de veerkracht van een lerarenteam dreigt te overschrijden. Ook de engagementsverklaring die we onlangs met de Belgische Moslimexecutieve ondertekenden om samen de kwaliteit van het islamonderwijs in ons land te garanderen, vertrekt vanuit diezelfde cultuur van overleg en verbinding die een ‘samen-leving’ die naam waardig kenmerkt. Vandaar ook mijn ontgoocheling toen bleek dat vele scholen nog steeds geen contactpersoon voor radicalisering hebben bij de lokale politie. Ook preventie en repressie moeten verbonden worden.

Een jaar na Parijs ben ik er meer dan ooit van overtuigd dat het enige juiste antwoord vanuit onderwijs op polarisering en radicalisering in onze maatschappij verbinding en een kritische, maar open dialoog is tussen gelijkwaardige gesprekspartners. Vanuit het diepe besef dat hetgeen ons als mens verbindt, onze biologische en interculturele identiteit, steeds veel groter zal zijn dan hetgeen ons onderscheidt. Enkel vanuit die premisse kunnen we op zoek gaan naar gedeelde kaders, normen en waarden. Het onderwijs is daarvoor de ideale proeftuin. Elke jongere, wat zijn afkomst, religie of cultuur ook moge zijn, hoopt immers op eenzelfde toekomst. Het is maar wanneer deuren naar zo’n toekomst onherroepelijk gesloten worden, dat jongeren ontsporen.

De polariserende verkiezingscampagne in de grootste westerse democratie op aarde moet ons op dat vlak minstens tot enige bescheidenheid en zelfreflectie stemmen. Er blindelings van uitgaan dat waarden zoals verdraagzaamheid, gendergelijkheid, respect voor diversiteit of holebi-rechten in het Westen definitief verworven zijn, is wishfull thinking gebleken. Als we ons westers samenlevingsmodel willen redden, laat staan propageren, moeten we ook in de spiegel durven kijken en beseffen dat de strijd voor een echte ‘samen-leving’ een never ending story is. En ja, dat verhaal begint bij onderwijs en opvoeding.

De rol van de leraar in dit alles cruciaal. Hij is de eerste verbinder, de gids, de bruggenbouwer bij uitstek die de directe lijn met onze jongeren openhoudt. Een leraar beïnvloedt in zijn carrière gemakkelijk 1000 leerlingen. Ik maak er dan ook een erezaak van om zelfs in budgettair moeilijke tijden de ‘open end-financiering’ in ons groeiend onderwijs overeind te houden en voor elke nieuwe leerling nieuwe omkadering te voorzien. Dit betekent op twee jaar tijd 500 miljoen extra in de onderwijsbegroting en 1000 extra leraars voor de klas in 2017. 176 bijkomende vervolgschoolcoaches staan klaar om anderstalige nieuwkomers te begeleiden.

It’s the education, stupid! Misschien kan dit credo Clintons echtgenote wel van een post-electorale depressie behoeden. Ze leek er zich tijdens haar emotionele concession speech alvast van bewust, toen ze zich tot de jonge Amerikanen- die massaal voor haar stemden - richtte met de woorden: Never stop believing that fighting for what’s right, is worth it!

Bron: De Morgen 18/11/2016
http://www.demorgen.be/opinie/it-s-...tupid-b6a88c7c/

Eigen mening: Naar mijn mening heeft onderwijs een grote rol in de preventie van radicalisering. Educatie helpt leerlingen zich te ontwikkelen op verschillende vlakken en kan dus op veel manieren iemand beïnvloeden. In mijn ogen was het bijgevolg een prima plan om in de angstige tijden van aanslagen een netwerk van islamexperten op te richten. Zo werd het voor scholen ook mogelijk om actiever en bewuster mee te werken aan de problematiek. Daarbij vind ik het een positieve evolutie dat scholen meer duiding kunnen krijgen rond de Islam, want velen hebben slechts een abstracte voorstelling van deze godsdienst. Verder moeten we steeds trachten te streven naar een ‘samen-leving’. Het project ‘Connect’ en de engagementsverklaring deden hier al een stap in de juiste richting. Als besluit ben ik het eens met de woorden It’s the education, stupid!