De basis van onze gezondheids*zorg is volgens experts drijfzand. De reden? 30 tot 50 procent van de vastgestelde doodsoorzaken is fout.



'Wij pleiten voor een autopsie bij alle suïcides, alle verkeersdoden, en alle plotse en onverwachte overlijdens'

Ann-Sofie Dekeyser

Het kan niet langer dat in ons land het deskundige onderzoek naar overlijdens niet is geregeld, stellen vooraanstaande pathologen-anatomen. De Belgische wet voor het vaststellen van een overlijden is nagenoeg onveranderd sinds de Code Napoléon uit 1804. Eender welke arts mag een doodsoorzaak invullen op het overlijdensattest. 'Niet gehinderd door enige kennis ter zake en met dramatische vergissingen tot gevolg', stelt forensisch patholoog Wim Van de Voorde (UZ Leuven).

Samen met enkele collega's dringt hij bij de minister van Volksgezondheid, Maggie De Block (Open VLD), en die van Justitie, Koen Geens (CD&V), aan op een systematische aanpak. 'Het volstaat niet om alleen die dode lichamen te onderzoeken die uiterlijke tekenen van geweld vertonen.' De experts pleiten voor een autopsie bij alle verkeersdoden, alle suïcides en alle plotse en onverwachte overlijdens.

Tot 200 onontdekte moorden per jaar

De lijkschouwing mag voor hen niet langer door 'een gewone' arts gebeuren, maar moet worden uitgevoerd door een forensisch patholoog. Bij voorkeur in gespecialiseerde centra. 'Wij zijn het enige land in Europa waar slachtoffers van moord en doodslag nog in de verkeerde handen terechtkomen', stelt Van de Voorde. 'Wanneer het parket een wetsdokter aanstelt, kan dat eender welke arts zijn. Daardoor kampt ons land naar schatting met 150 à 200 onontdekte moorden.'

Ook de basis van ons gezondheidsbeleid is volgens experts 'drijfzand'. 30 tot 50 procent van de vastgestelde doodsoorzaken is fout - gegevens op basis waarvan ministers van Volksgezondheid verkeerde prioriteiten stellen. Hartinfarcten blijken eigenlijk maagbloedingen. Een hersenbloeding is een longontsteking. Een darmkanker is

griep of een verkeersdode blijkt niet zomaar de controle over het stuur verloren te zijn, maar zijn longkanker is hem fataal geworden.

Voor de doden zelf maakt het niet veel meer uit, maar uit de ware toedracht van hun overlijden valt veel te leren dat de levenden kan redden. 'Autopsies waren dé kwaliteitscontrole op het medische handelen in ziekenhuizen', legt patholoog-anatoom Werner Jacobs (UZ Antwerpen) uit. 'En zouden dat nog altijd moeten zijn. Op die manier kun je nagaan of de juiste diagnose is gesteld, de behandeling correct is verlopen en er niets over het hoofd is gezien.'

Buiten het ziekenhuis? Pech, geen autopsie

Van de Voorde zegt ook ongerust te zijn over de manier waarop nieuwe medicatie op mensen wordt getest. 'Bij grote klinische studies in gerenommeerde ziekenhuizen sterven altijd mensen. Dat kan allerlei oorzaken hebben. Maar er volgt haast nooit een autopsie die zou kunnen uitwijzen of de dood het gevolg is van een nevenwerking van de medicatie.'

Om een goede zorggarantie te bieden, zou minstens 10 procent van wie overlijdt in een ziekenhuis post-mortem moeten worden onderzocht. De meest recente cijfers (van 2014) tonen dat het in ons land slechts in 2,9 procent van de gevallen gebeurt - bijna een halvering in zes jaar tijd.

Een klinische autopsie - puur om medische redenen - kan momenteel alleen worden aangevraagd door een arts van het ziekenhuis waar de patiënt is overleden.

'Voor wie doodvalt buiten het ziekenhuis, is geen medisch post-mortemonderzoek mogelijk', stelt Van de Voorde. 'Alle doden buiten het ziekenhuis komen ofwel nergens ofwel bij justitie terecht. Maar justitie is niet geïnteresseerd in de doodsoorzaak, alleen in de vraag of er kwaad opzet in het spel was. Joggers die neerzijgen of jonge voetballers die op het veld sterven, worden niet onderzocht.'

Bron:dSWeekblad, 22/10/16
Geraadpleegd op 27/10/16

Eigen mening: In dit artikel klaagt men de nalatigheid rond onze doden aan. De Belgische wetgeving is ongewijzigd gebleven sinds 1804. Het feit dat men hier geen aandacht voor heeft toont aan dat men hier verder niets mee kan. Dit artikel toont wel degelijk het tegenovergestelde aan. Zoals vermeld staat kan men door inwendig onderzoek nagaan of bepaalde medicijnen de juiste uitwerking hebben gehad, of een behandeling gewerkt heeft of deze fataal geworden is. Het zou dus een goed evaluerend middel kunnen zijn voor onze geneeskunde.Ik denk dat veel mensen er niet bij stil staan hoe belangrijk deze onderzoeken kunnen zijn. Vele mensen leggen zich neer bij de doodsoorzaak hoewel er volgens het UZ Leuven een onderschatting is van de niet-natuurlijke doodsoorzaken. Hierdoor ontstaat er om maar één voorbeeld te geven een onderrapportering van zelfdoding. Deze foutieve doodsoorzaken zouden kunnen vermeden worden door een post-mortumonderzoek uitgevoerd door iemand die hier hiervoor opgeleid is, een een forensisch patholoog.