Sla eens een moslim aan de haak


Moslims trouwen doorgaans met moslims. In het verleden zorgden de ouders voor een hapklare partner, vandaag hebben ‘halal-datingsites’ een groot deel van die rol overgenomen. Wie een bij hem of haar passende eega zoekt, kan die vinden op gigantisch populaire websites als muslima.com of inchallah.com. Maar webmasters moeten opletten voor salafistische haatmail.


Of ze nu de man van haar leven heeft gevonden? ‘Misschien wel, wie weet.’ Nawal (34) grijnst nog na. Ze is net terug van een week Abu Dhabi, waar ze Mohammed, een Amerikaanse moslim die in Dubai werkt, heeft ontmoet. Het was niet hun eerste keer. Mohammed was in februari, na maanden skypen en telefoneren, al eens in België. Nawal: ‘Die eerste ontmoeting is natuurlijk altijd heel bizar hè. Je ziet hem in levenden lijve en hoewel je elkaar via Skype al gezien hebt en veel hebt gepraat, is het toch wat aftasten. Maar Abu Dhabi heeft bevestigd dat we samen een toekomst hebben.’

Nawal, die op de administratie van een Vlaamse universiteit werkt, leerde Mohammed kennen op muslima.com, een datingsite waar mannen en vrouwen op zoek zijn naar een moslimpartner. Want dat het voor Nawal een moslim moest zijn, stond buiten kijf. Natuurlijk, het oog wil ook wat. Karakter, intelligentie en job spelen eveneens een rol. Maar moslim zijn is de eerste vereiste. Nawal: ‘Ik heb veel niet-moslimvrienden die dat niet begrijpen en mij vragen waarom dat zo belangrijk is. Ik wil een moslim omdat ik er ook een ben. Ik wil een partner met dezelfde waarden en normen. Religie speelt een belangrijke rol in mijn leven en ik wil mijn kinderen dezelfde opvoeding geven die ik kreeg. Het is op vele vlakken ook praktischer: ramadan, bidden, halal eten gaat gemakkelijker als je partner ook moslim is.’


Vluchtelingen gelieven zich te onthouden

Dagelijks grasduinen duizenden Belgische moslims uren aan een stuk in reeksen profielfoto’s van het andere geslacht. Te dun, te kaal, te donker, domme gans. De zoektocht naar een islamitische wederhelft verloopt de laatste jaren steeds vaker via het internet. Zoals elitedating.be ‘singles met niveau’ bijeenbrengt,en maatjemeer-match.be de volslanken onder ons wil koppelen, zo proberen websites als salaamlove.com of muslims4marriage.com moslims aan een levenspartner te helpen.

De profielen komen, net als op niet-islamitische datingsites, in alle kleuren en maten. Op indexnikah.com is Omar6666, een 37-jarige moslim uit Brussel, op zoek naar ‘une soeur die de hijab ernstig draagt maar die een echte en authentieke zachtheid in zich heeft, geen grote mond tegenover haar man – ieder heeft zijn rol en zijn plaats in de islam’. Omar6666 ziet er met zijn zware baard een beetje woest uit. Nee, dan liever Ali15avril, lachend en met snor, die er eveneens op uit is een zuster in de islam te ontmoeten. Deze 49-jarige man opent deur en hart voor ‘ma future épouse qui a 1 ou 2 enfants en bas age’. En als zijn toekomstige geen papieren heeft, is dat voor hem geen enkel probleem. Dounia78, 34 jaar en uit Brussel, wil dan weer een ernstige man ontmoeten die gelovig is en open van geest, maar zij sluit vluchtelingen en asielzoekers meteen uit: ‘Les sans-papiers s’abstenir. MERCI.’


Rampzalige dates

De 36-jarige Jamal uit Maasmechelen, die gescheiden is en alleen woont, ziet er met zijn knalgele winterjas met pelskraag heel vlot uit, om niet te zeggen een beetje glad. Hij zoekt via muslima.com een ‘bij mij passende vrouw, inshallah’. Op inchallah.com probeert de 26-jarige Kardashianb uit Antwerpen via allerlei verleidelijke poses en decolletés een man tussen de 24 en de 30 aan de haak te slaan. We bekijken al haar foto’s, maar kunnen met alle moeite van de wereld geen Kim Kardashian-lookalike in haar ontdekken. Op dezelfde site toont de 30-jarige Luqman591 uit Rijsel zich niet hoopvol: hij zegt vooral te willen praten met goed opgevoede mensen en niet geïnteresseerd te zijn in ‘gekke, materialistische, hysterische, delinquente en vulgaire meisjes’. Hij besluit laconiek: ‘Ik denk dus dat er niet veel zal overblijven om mee te discussiëren.’

In Limburg is Noor, een 33-jarige visagiste, via deze datingsites al twee jaar op zoek naar haar toekomstige. De buit is nog vrij mager. ‘Twee ontmoetingen heb ik gehad, en die zijn op niets uitgedraaid’, zucht ze. Ze friemelt wat aan haar hoofddoek. ‘Het waren rampzalige dates’, lacht ze. ‘Ik had iemand leren kennen via inchallah.com. Een knappe gast, lang en breed, echt wel mijn type. Hij kwam uit Antwerpen en had ook een goede job. Aan de telefoon klikte het en ik dacht: dit is te mooi om waar te zijn. Maar toen we elkaar ontmoetten, was wel duidelijk waarom hij nog niet van de straat was geraakt. Hij deed vreemd, klopte voortdurend op zijn spierballen. En zei dan plots, zonder enige aanleiding: ‘Ik ben al tien kilo afgevallen voor een meisje.’

De tweede ontmoeting was met een man uit Londen, ook via inchallah.com. Voor hij naar Brussel kwam, hingen Noor en hij wekenlang aan de telefoon. Maar het liep mis toen hij hier was. ‘Hij klaagde voortdurend. Dat het eten niet goed was, dat Manneken Pis te klein was, dat Brussel voor hem meer een straf dan vakantie was. Na twee dagen wilde hij weg, naar een vriend in Parijs. Of ik hem even in Rijsel wilde afzetten?’ Noor snuift. ‘Compleet idioot, die gast.’

De zoektocht gaat dus verder. De recentste kandidaat is een Marokkaanse Nederlander, een gescheiden man van 37 die ze wel leuk vindt klinken aan de telefoon, maar nog niet heeft ontmoet. Net als de twee andere mannen is hij moslim. Dat is ook voor Noor vanzelfsprekend. Noor: ‘Ik kan veel opgeven, maar nooit mijn religie. Ik weet dat ik het niet gemakkelijk zou hebben met een niet-moslim. Ik zou bijvoorbeeld niet kunnen leven in een huis waar alcohol wordt gedronken. En misschien wil een niet-moslim zijn kinderen wel katholiek of vrijzinnig opvoeden! Het zou gewoon te veel botsen.’


Vrome moslims

‘Soort zoekt soort’, zegt sociologe en antropologe Nadia Fadil. ‘Dat is niet enkel bij de moslims zo, het blijft in het algemeen de norm bij het zoeken naar een levenspartner. Er wordt naar gedeelde waarden gezocht op basis waarvan je de ander wilt leren kennen. Daar moet je ook de verklaring voor het succes van websites als muslima.com zoeken.’

Fadil doceert antropologie aan de KU Leuven en doet onder meer onderzoek naar migratie, etniciteit en religie. In haar omgeving en vakgebied komt het fenomeen van de islamitische datingsites steeds vaker aan bod. ‘Ze noemen zich wel islamitische datingsites, maar wil dat zeggen dat alle mensen die op die websites zitten, effectief vrome moslims zijn? Wellicht niet. Maar de beheerders van die sites weten ook dat moslims bezorgd zijn door het hoge aantal echtscheidingen bij moslimkoppels. Heel het idee van het klassieke gezinsmodel, voor velen een bakermat van stabiliteit, lijkt verloren te gaan. De datingsites stellen vaak vast dat het misloopt tussen koppels omdat de mensen niet meer sterk genoeg in hun geloof staan en daarom niet de juiste partner kiezen. Ze bieden dan maar een gedeeld waardenkader aan, een dat volgens de islam geoorloofd is, dat halal is.’

Dat moslims, ondanks die grotere vrijheid van partnerkeuze, toch op zoek blijven gaan naar moslims, mag niet verwonderen, zegt ook Semiye Tas. ‘Het botst niet altíjd bij etnisch gemengde koppels, maar vaak loopt het mis als er kinderen komen.’ Tas is relatietherapeute en seksuologe. Ze krijgt in haar praktijk in Schaarbeek veel moslims over de vloer, onder wie ook gemengde koppels. ‘Zodra ze kinderen hebben, worden die verschillen tussen man en vrouw, die aanvankelijk een meerwaarde vormden, langzaamaan een probleem. Ook al hebben ze afspraken gemaakt over de opvoeding.’

De discussies hebben bijna altijd met de godsdienst te maken. Welke religie moet het kind meekrijgen? Moet het, als het een jongen is, besneden worden? En welke naam moet het krijgen? Want schoonma staat dan toch plots huiverig tegenover Youssef, en de opa aan vaderskant vindt Pieter-Jan maar niets. Semiye Tas: ‘Dat soort problemen vermijd je als je voor een moslimpartner kiest. Vroeger trokken Turken en Marokkanen naar hun thuisland om een partner te halen, gewoon omdat daar de markt groter is. Maar omdat dat minder gebeurt, en omdat ook moslims op steeds latere leeftijd trouwen, wordt de zoektocht steeds moeilijker.’


‘Je droogt nog uit!’

‘Je droogt nog uit’, riep de moeder van Noor onlangs vertwijfeld tegen haar nog steeds ongehuwde 33-jarige dochter. Noor barst in lachen uit: ‘Ik wist eerst niet wat ze bedoelde, pas later snapte ik dat ze het over de menopauze had. Dat is haar generatie, hè, zo dramatisch denk ik er niet over. Maar toch, ik wil wel kinderen, dus mag het allemaal wat sneller gaan.’

Waarom ze niemand vindt, weet ze niet. Noor: ‘Misschien mijn hoofddoek? Ik heb duidelijk minder aandacht van mannen sinds ik vier jaar geleden mijn hoofd bedekte. Of misschien ben ik door de jaren heen te kritisch, te kieskeurig geworden.’

Volgens Nawal, van Algerijnse afkomst, heeft het ook te maken met de blokvorming bij de Belgische moslims. ‘Moslims zijn echt geen grote gemeenschap, al wordt vaak het omgekeerde gedacht. De Marokkanen zoeken hun partner in hun kringen, en die zijn nog eens verdeeld tussen Arabieren en Berbers. De Turken houden het ook graag onderling. Bovendien maken de Algerijnen maar een klein aandeel van de Belgische moslims uit. Via via aan een man raken, of op een trouwfeest gespot worden door een jongen die dan later je hand komt vragen, zat er bij mij gewoon niet in.’ Nawal was op haar twintigste nog niet bezig met trouwen, en ook niet op haar vijfentwintigste. ‘Ik was de wereld aan het ontdekken. Ik studeerde, ging werken. Er was geen druk van mijn ouders om te trouwen.’

Toen ze wat ouder werd, voelde Nawal wél de behoefte om zich te settelen. Alleen: ‘Alle mannen van mijn generatie bleken toen al bezet. Die hadden het varken uitgehangen tot na hun dertigste, dan plots het licht gezien en hadden een bruid uit het moederland gehaald. En ik wil geen man van ginder. De kans is groot dat die enkel voor een verblijfsvergunning met me trouwt.’


‘Wil je mijn tweede vrouw worden?’

Het huwelijk is je halve geloof, zegt de Hadith, de overlevering van de woorden en daden van de profeet Mohammed. Wie trouwt, heeft zijn geloofsverplichtingen al half vervuld. Huwen overwint valkuilen als verleiding en onkuisheid – lees: voorhuwelijkse seks. Datingsites profileren zich daarom ook graag als halal (rein, toegelaten) door expliciet te melden dat het uiteindelijke doel trouwen is. Moslims uitnodigen tot een relatie die geen huwelijk in het vooruitzicht biedt, is immers haram (verboden).

Maar islamitisch of niet, een datingsite zou geen datingsite zijn als niemand een loopje met de waarheid nam. Als ik met een fake profiel online ga bij muslima.com – ik ben er een jonge vrouw van 29, met hijab, die extreem conservatief is en uit is op een huwelijk – krijg ik in een uur tijd minstens vijftig niet zo halal voorstellen. Van ‘Hé, tu veux XX?’ tot ‘Denk je dat ik enkel je poesje wil? Maar enfin! Ik wil je liefhebben in mijn zijdezachte armen.’

Bovendien hebben sommige moslims hun eigen idee over wat halal is en wat niet. Op zich zegt de Koran dat polygamie halal is: mannen mogen een islamitisch huwelijk afsluiten met een tweede, derde of zelfs vierde vrouw. In België is de praktijk verboden en ook heel uitzonderlijk. De enkele moslims die hier met een tweede of derde vrouw trouwen, doen dat dus alleen voor een imam.

Maar minder religieuze schuinsmarcheerders schuimen datingsites, waar je kunt aanvinken of je voor of tegen polygamie bent, af om hun slag te slaan. Noor: ‘Mijn nicht heeft via muslima.com een Franse moslim ontmoet. Die zei onmiddellijk aan de telefoon: ‘Wil je mijn tweede vrouw worden?’ Mijn nicht, gescheiden en moeder van twee kinderen, is daarop ingegaan. Van haar kant begrijp ik het wel: ze is kwetsbaar, leefde jarenlang met een dronkaard samen en wil nu rust. Hij was niet bijzonder religieus, en al snel bleek dat het bij hem enkel om de seks ging. Hij strooide er een semireligieus sausje over om haar te overtuigen. De man kwam naar België en mijn nicht trouwde met hem voor een imam. Sindsdien ontmoeten ze elkaar af en toe in een hotel in Brussel. Volgens de islamitische wet zou hij haar ook moeten onderhouden, maar dat gebeurt niet. Mijn nicht denkt dat ze getrouwd is, maar op deze manier heeft ze nergens recht op. Niet op een alimentatie als hij haar verstoot, niet op een overlevingspensioen als hij sterft. Ze staat er nog even alleen voor als daarvoor. Maar momenteel is ze niet voor rede vatbaar.’

Sommige meer conservatieve websites hebben deze dubieuze praktijken ook door en leggen hun gebruikers gedragsregels op. Of ze geven wijze raad. Zo waarschuwt de Nederlandse site mektab.com voor ‘kandidaten die snel proberen te “scoren” of snel willen afspreken (achter de rug van uw familie om)’. Het is ook oppassen geblazen voor kandidaten die ‘op afgelegen plekken willen afspreken’. ‘Een kandidaat met zuivere intentie toont geduldigheid (sic) en is bereidt (sic) om uw ouders als eerste te ontmoeten. Moge Allah u een vrome godvrezende broeder/zuster schenken. Amen.’

Ook de Nederlandse website nia2match.com, waar veel Belgische moslims op zitten, is conservatief islamitisch en profileert zich uitdrukkelijk als huwelijkssite. Wanneer we contact opnemen met de beheerders, willen die ons hun naam niet geven. Ze omschrijven zichzelf wel als moslims van de tweede generatie die opgegroeid zijn in Nederland. ‘Wij delen het ideaal dat de islam de waarheid is en de juiste handvatten biedt om in de westerse maatschappij een gelukkig, vreedzaam en zinvol bestaan te leiden’, klinkt het.


‘Haram!’

Nia2Match werd drie jaar geleden opgericht en stelt dat ‘het huwelijk het enige doel is tussen de kandidaten’ en dat ‘alleen een huwelijk tussen man en vrouw is toegestaan’. De verantwoordelijken zeggen dat er via hun website al ‘vele huwelijken’ zijn gesloten.

Voor moslims die dat wensen, houdt Nia2Match ook steeds een mahram klaar, een soort chaperon die kan meegaan op de eerste date. Want, zo zei de profeet Mohammed, als een ongetrouwde man en vrouw alleen in een kamer vertoeven, is de duivel altijd aanwezig. Verleiding wordt enkel vermeden als de vrouw is vergezeld door iemand die niet met haar mag trouwen. Haar vader bijvoorbeeld, of haar broer. Een mahram wordt nog zelden gebruikt in België. Enkel ultra-orthodoxe salafisten houden zich nog aan die regel.

Het waren net die salafisten die moord en brand schreeuwden toen Awatif Majid enkele jaren geleden in Brussel Zawaj Zaman uit de grond stampte, een datingbureau voor moslims in Brussel. Bij haar immers geen mahrams, maar speeddates en kajaktochten. Geen kuise gesprekken over het internet, maar wel diners. ‘La fin du monde!’‘Haram!’, klonk het. En wie ze wel dacht dat ze was? ‘Ik had geen rekening gehouden met die fundamentalisten’, zegt de 53-jarige vrouw. ‘Ik ben zelf niet bijzonder praktiserend. Ik wilde gewoon iets organiseren voor al die single moslims.’

Met haar zwarte hoed, haar lange, zwarte vlechten en gedrapeerde sjaal ziet Majid eruit als een Boliviaanse. We zijn de enige twee vrouwen op het terras van Venezia, een Marokkaans theehuis aan de Anderlechtsepoort in Kuregem, en krijgen nieuwsgierige, soms uitdagende blikken toegeworpen. Majid trekt er zich niets van aan: wie de woede van de Brusselse salafisten heeft getrotseerd, heeft eelt op de ziel gekweekt. ‘Toen ik al die haatmails kreeg, wilde ik uit Brussel vertrekken. Maar ik wist dat ik daar spijt van zou hebben, opgeven hoort niet bij mij.’

Majid vluchtte niet, maar zocht de confrontatie op. Ze trok naar de Grote Moskee van Brussel, broeinest van het Saudische wahabisme. ‘Ik dacht: als ik hen kan overtuigen van mijn project, laten de salafisten mij wel met rust. Ik nam voor alle veiligheid mijn man mee en deed ook maar een hoofddoek op. Ze wilden eerst niet luisteren. Tot ik hen vlakaf zei: “Maar hebben jullie dan liever dat al die moslimjongeren de wc’s van de City2 induiken? Dat lijkt me ook niet erg halal.”‘ Majid lacht: ‘Daar schrokken ze van – weten zij veel waar jongeren in het echte leven mee bezig zijn. Ik weet ook niet zeker of jongeren dat daadwerkelijk deden, maar waarschijnlijk wel. Het leverde mij in ieder geval een maandelijkse afspraak op in een lokaaltje van de Grote Moskee.’

Tientallen moslims, jong en iets ouder, kwamen iedere maand naar de single-events die Awatif Majid organiseerde. Soms was er een imam aanwezig om over liefde en het huwelijk te spreken, dan weer kwam een psycholoog of schrijver langs voor een lezing. Kuiser kon bijna niet. ‘Maar enkele maanden later keerde de kritiek van de fundamentalisten zich tegen de Grote Moskee. Die wilde geen problemen met de islamitische gemeenschap en verzocht ons een andere locatie te zoeken.’

Sindsdien organiseert Majid haar single-evenementen in zaaltjes of chique hotels als het Steigenberger, aan de Louisalaan. ‘Ook daarop werd ik aangevallen’, zegt ze. “Dan kunnen ze na de ontmoeting meteen naar boven, naar de hotelkamers, om hun ding te doen”, klonk het.’

De laatste tijd gaat het wat beter, vindt Majid. De kritiek is een beetje geluwd. ‘Hervorming binnen de islamitische gemeenschap gaat niet zonder slag of stoot, dat heb ik wel begrepen. Datingsites kun je privé, op je pc, consulteren. Maar wie openlijk naar een partner zoekt, via speeddates of single-evenementen, wordt nog steeds scheef bekeken.’

Intussen hebben al 114 moslimkoppels elkaar via Zawaj Zama het jawoord gegeven. ‘Allemaal via mijn organisatie’, zegt Majid. Ze ziet er oprecht gelukkig uit.


Knack, 04-05-2016 (Ayfer Erkul)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB