Programmeerles hoort gewoon op de basisschool

OPINIE MARIËLLE STOELINGA Leer kinderen al jong programmeren, stelt docent informatica Mariëlle Stoelinga. Het is niet alleen leuk, maar ook hard nodig. En zo moeilijk is het echt niet.

De PO-Raad wil er niet aan; de organisatie voor het primair onderwijs wil programmeren op de basisschool niet verplicht stellen (Trouw, 9 oktober). Terwijl er heel goede redenen zijn om ook jonge kinderen daarmee te laten kennismaken en niet te wachten tot de middelbare school.

Drie weken geleden waarschuwde minister Asscher nog voor robotwerkloosheid: door de komst van zelfrijdende auto's raken vrachtwagen- en taxichauffeurs hun banen kwijt; winkelpersoneel wordt weggeautomatiseerd door webshops, en kantoorpersoneel is nu al wegbezuinigd.

De banen die overblijven gaan vooral over het bedenken, ontwerpen, ontwikkelen, en invoeren van ICT-applicaties. Nederland is al succesvol in het ontwerpen en bouwen van ICT-producten: internetbankieren, de game-industry en high-techsystemen zijn sectoren waar Nederlands producten wereldwijd voorop lopen. Willen we die toppositie behouden, dan is het zaak om nu te investeren in ICT-onderwijs.

Geen angst
Veel meesters en juffen vinden ICT maar moeilijk en ingewikkeld. Dit is jammer en zonder meer onterecht: basiskennis van ICT is echt niet moeilijker dan aardrijkskunde of biologie.

Bovendien is er prachtig en heel bruikbaar lesmateriaal ontwikkeld. De Australische website computer-scienceunplugged.com legt allerlei ICT-principes uit zonder daarbij een computer te gebruiken: zo wordt bij voorbeeld door middel van dans uitgelegd hoe je getallen van klein naar groot kunt sorteren. Sorteren is een basisprincipe uit de ICT. Het wordt gebruikt door Google om de meest relevante sites te vinden, in computers om bestanden te ordenen op grootte of datum, en bij hardloopwedstrijden om de binnenkomsttijden te sorteren en de uitslagen te bepalen.

ICT-onderwijs gaat niet ten koste van taal en rekenen, maar kan juist heel goed geïntegreerd worden. Mijn ervaring met programmeeronderwijs aan kinderen is dat zij door het programmeren razendsnel andere vaardigheden oppikken. Het is bovendien een misverstand dat programmeren en ICT vooral aansluiten bij rekenen, en niet bij taal en andere vakken. Een heleboel ICT-onderwerpen, zoals het zoeken van woorden in grote tekstbestanden, of het kraken van geheime codes, sluiten juist heel goed aan bij taalonderwijs. Daarnaast zijn programmeertalen ook talen, met een eigen structuur en grammatica.

Uitdagend
ICT is bij uitstek een multidisciplinair onderwerp waarin een hele hoop vaardigheden aan bod komen: samenwerken om samen een applicatie te ontwerpen, creatief denken en puzzelen om een oplossing te vinden voor een nieuw probleem, communicatie om er achter te komen wat er precies gewenst is, en ontwerpen en planning om te bedenken wat we precies gaan maken.

ICT daagt kinderen uit, op alle niveaus. Het leuke van ICT is dat je coole applicaties kunt ontwikkelen: computerprograma's die echt werken en doen wat jij zegt. Het moet niet onderschat worden hoe motiverend dat is.

Het is daarbij vrij eenvoudig om moeilijkere opdrachten te geven aan slimmere kinderen, door meer en complexere eigenschappen te laten programmeren, of door bijvoorbeeld realistische programmeertalen te leren.

Profiel
Ja, het is misschien zo dat enkele whizzkids beter in programmeren zijn dan de meester of juf, maar dat wil niet zeggen dat zij geen zinnige feedback kunnen geven op het gemaakte. Misschien is dat wel het grootste leerpunt van de leerkrachten: leren loslaten, accepteren dat leerlingen programma's maken waar de leerkracht van te voren niet zelf aan gedacht heeft.

Nederland is het slechtste jongetje (meisje?) van de klas als het gaat om het aantal vrouwen in technische beroepen. In landen als Iran, Turkije, en Spanje studeren veel meer vrouwen informatica, elektrotechniek en andere ICT-studies.

Op het moment dat middelbare scholieren een profiel moeten kiezen, is het al te laat. Pubermeisjes vinden ICT meestal stom.

Dit staat in schril contrast tot de leergierigheid van basisschoolleerlingen. Met gespitste oren luisteren zowel meisjes als jongens naar de workshops die mijn collega's en ik geven over wiskundige fractals (meetkundige figuren), het omzetten van getallen in het binaire stelsel en andere ICT-onderwerpen, gaan erin als koek.

Leidende rol
Met vroeg ICT-onderwijs op de basisschool kan deze interesse in techniek vastgehouden worden. Daarmee kan het aantal ICT-werknemers verdubbeld worden. Als evenveel vrouwen als mannen techniek gaan studeren, hebben we ongeveer twee keer zoveel toekomstige ICTers.

Kortom: ICT is te leuk en te belangrijk om te laten wachten tot de middelbare school. Wil Nederland in de toekomst afglijden naar een tweede-rangs-economie, of wil het een leidende rol blijven spelen op het gebied van kenniseconomie? Het antwoord lijkt mij duidelijk, en de weg ernaar toe is dat ook: goed ICT onderwijs op de basisschool.

Bron: http://www.trouw.nl/tr/nl/4556/Onde...sisschool.dhtml
Datum: 19/20/2014

Eigen mening: Programmeerlessen verplicht maken in de basisschool zou ik een goed idee vinden. ICT mag volgens mij meer in de lessen geïntegreerd worden, dat zou al een eerste stap zijn in de goede richting. De eerste kennismaking met programmeren is voor de meeste kinderen pas in het secundair onderwijs, dit mag men vervroegen. In de toekomst gaat de computer waarschijnlijk nog een grotere rol spelen in het dagelijkse leven. Ook voor beroepen die nog niet zijn uitgevonden, gaat de technologie een van de belangrijkste onderdelen zijn. Zoals men al in het artikel zei, gaan er vele beroepen verloren en gaan de beroepen die overblijven dan vooral met ICT-vaardigheden te maken hebben. Daarom is het zeker en vast een goed idee om kinderen hiermee vroeg kennis te laten maken. Ik ben het compleet eens met de stelling in het artikel dat zegt dat ICT de kinderen kan motiveren. Zelf vond ik het vroeger altijd zeer leuk dat we in de basisschool een Powerpoint presentatie mochten maken. Met echte programmeerlessen kunnen kinderen volgens mij ook meer uitdagingen 'op eigen maat' krijgen. Diegene die al wat verder staat, kan moeilijkere uitdagingen krijgen. Dat is iets wat in een werkboek niet mogelijk is. In een werkboek maakt iedereen dezelfde oefeningen. Sta mij toe om af te sluiten met een passage uit het artikel waar ik volledig mee akkoord ben: "Als Nederland (in ons geval België) deel wil blijven uitmaken op het gebied van kenniseconomie, is ICT onderwijs in de lagere school het antwoord."