De navel van Nederland

Peter Vandermeersch


Ik moet het meteen bekennen: ik ben mislukt. Ik heb mijn uiterste best gedaan, maar het mocht niet baten. Ik ben er niet in geslaagd om de afgelopen maanden hier in Nederland grote belangstelling te wekken voor wat er dit weekend in België staat te gebeuren. Nederland heeft maar twee buren – een grote en een kleine. En dat in het kleine buurland misschien cruciale verkiezingen voor de deur staan, gaat hier in de grootste onverschilligheid voorbij.


Even in de archieven gedoken van de drie brede kwaliteitskranten die dit land rijk is: Trouw, de Volkskrant en mijn eigen NRC Handelsblad (een avondblad met zijn ochtendzusje nrc.next). Die hadden het de voorbije maanden geregeld over België. Over de Rode Duivels en hockey, over Jean-Luc Dehaene, Tom Lanoye en Stefan Hertmans, over euthanasie voor kinderen en een mogelijke doorbraak in het onderzoek naar de Bende van Nijvel, over neergestorte parachutisten en een rare kandidaat voor het Eurovisiesongfestival.

En ook wel een beetje over politiek. Enkele cijfers: tussen 1 januari van dit jaar en gisteren, 23 mei, publiceerde Trouw welgeteld vijf artikelen over politiek in België, samen goed voor 4.717 woorden (om u een idee te geven: dat is ongeveer twee dubbele pagina’s in De Standaard). De Volkskrant plaatste zes stukken, vooral van de hand van de goed ingevoerde correspondente Leen Vervaeke, samen goed voor 5.454 woorden, iets meer dan Trouw. NRC Handelsblad plaatste evenveel verhalen. Correspondent Tijn Sadée kreeg daarvoor 9.460 woorden, of het equivalent van drie dubbele pagina’s. Nrc.next hield het dan weer bij vier korte verhalen (2.937 woorden).

Daar moet ik meteen aan toevoegen: de oogst mag niet erg groot zijn, de druiven zijn wel van goede kwaliteit. Een prachtig interview ten huize van Elio Di Rupo, mét rijstvlaai en panettone; een verhaal over de economie in Wallonië die weer opkrabbelt; een reportage in Luik waar de linkse PTB zondag een flinke doorbraak zou kunnen maken; de hangbuikzwijntjes van Ben Weyts die niet Laurette en Joëlle genoemd werden omdat ze hard werken; een mooie analyse van het debat De Wever-Magnette op VTM; een stuk over de sympathie die de N-VA-leider bij het bedrijfsleven geniet... Veel nuance, geen clichés.

Maar voor een buurland, dat de op één na belangrijkste handelspartner is van Nederland (Nederland exporteert zowat 49 miljard euro per jaar naar België, dat is zeven keer zoveel als naar China, en importeert 38 miljard), dat politiek, taalkundig en cultureel zo verweven is met dit land, blijft het een schrale oogst. Geen van de Nederlandse kranten slaagde er bijvoorbeeld in om Bart De Wever te interviewen. En geen van de televisiezenders besteedde buitengewone aandacht aan de campagne.

De naam van één Belgische politicus kwam wel veel voor in het Nederlandse debat van de afgelopen maanden: die van Guy Verhofstadt. De ‘Spitzenkandidaat’ van de Europese liberalen is hier de voorbije tijden uitgegroeid tot de verpersoonlijking van de baarlijke duivel, de – hier komt hij in een geur van zwavel – eurofiel. De liberale premier Mark Rutte, die officieel de kandidatuur van Verhofstadt steunt, deed er in de afgelopen campagne alles aan om afstand te houden van de Belg die voor het federale Europa staat waar zoveel Nederlanders doodsbang voor zijn. Zoals de alliantie met het Front National voor de PVV van Wilders gezien werd als een mogelijk nadeel, werd Verhofstadt deze week op de voorpagina van NRC als een ‘omstreden vriend’ voor de VVD gezien. Gelukkig voor Verhofstadt én voor Europa deden de liberalen D66 en VVD het donderdag lang niet slecht bij de Europese verkiezingen.

Nog dit: de belangstelling in Nederland voor dat andere buurland, Duitsland, is nauwelijks groter. Belangrijke buur, blinde vlek, luidde de titel van een rapport dat een paar jaar geleden verscheen over de wankele betrekkingen tussen beide landen. Al jaren maakt de overheid zich hier zorgen dat de belangstelling voor de Duitse taal op de Nederlandse scholen en universiteiten belachelijk klein is. Nederland, dat van zichzelf graag denkt dat het kosmopolitisch is (en inderdaad gericht is op Groot-Brittannië en de VS), leeft met de rug naar beide buurlanden. En dreigt dus op te schrikken van wat er dit weekend in België zou kunnen gebeuren.

Dat de Benelux-treinverbinding tussen Brussel en Amsterdam in 2015 en 2016 drie uur en 21 minuten lang duurt, helpt natuurlijk ook niet. In die zin is de mislukte Fyra-verbinding misschien het meest veelzeggende symbool van de relatie tussen Nederland en België.


DS, 24-05-2014 (Peter Vandermeersch)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB