Het engagement van de selfie-generatie


Als je het de jongere generaties van nu vraagt, weten de meesten niet meteen waarom ze op 1 mei een dagje vrij krijgen. Dat is ook logisch, vindt Krist Pauwels. De twintigers van vandaag strijden een andere strijd.


Een selfie zou dertig jaar geleden geen reden van bestaan hebben gehad, vandaag is het een symbool van de generatie die zichzelf in het centrum van de wereld plaatst. In de vorige eeuw identificeerden mensen zich met de groep waartoe ze behoorden En vochten ze zij aan zij voor gezamenlijke ontvoogding. De duurzame en niet aflatende strijd tegen de uitwassen van het na-oorlogse kapitalisme vormde het DNA voor de bloeiperiode van het middenveld. Deze grondstroom bestaat vandaag nog nauwelijks. De nieuwe generatie burgers en consumenten staat dan ook fundamenteel anders in de samenleving.

Ze tonen via hun selfies dat ze uniek zijn, onafhankelijk van de groep waartoe ze behoren. Dat ze een eigen reden van bestaan hebben. Wanneer ze zich op de markt begeven, is de eerste vraag die ze stellen: wat heb ik eraan? De wereld om hen heen moet hen een instant persoonlijke meerwaarde bezorgen. Commercieel vertaalt zich dat in bedrijven en merken die alsmaar persoonlijker communiceren. Je naam op een flesje Coca-Cola, een gepersonaliseerde actiefolder van Colruyt of de iBeacons van Apple (technologie die je via een app op je smartphone persoonlijk verwelkomt in je favoriete winkel): de wereld wordt alsmaar individueler.


Individuele ontvoogding

Je kunt hen die houding moeilijk kwalijk nemen. In welk breder kader moeten jonge mensen vandaag immers nog geloven? De zekerheden waarop hun ouders en grootouders konden bouwen, verloren de voorbije decennia al hun geloofwaardigheid. Banken en landen gingen failliet. Het welvaartskader van de vorige eeuw zoekt paniekerig naar nieuwe formules die beter passen bij de wereld van morgen. Ze groeiden ook op in de tijd van 9/11, waar de wereld leerde dat er geen zekerheden meer zijn. En ze zagen een kerk die zich in een knoop worstelt met de dogma’s waar de generaties van gisteren zich naar conformeerden.

Waarin of in wie moet je nog geloven als je in zo een tijd opgroeit? Er is niet veel keuze: de jongere generaties plooien terug op zichzelf. De collectieve ontvoogdingsstrijd heeft plaats gemaakt voor een doorgedreven individuele ontvoogding. De mens leert zijn macht kennen én begint die ook te gebruiken. ‘Ik ben zelf de referentie voor wat er gebeurt, niet mijn bredere omgeving’, is het adagium van deze tijd. Geen wonder trouwens dat heel wat politieke partijen het hebben over ‘je verantwoordelijkheid nemen’. Het is een oproep aan de geïndividualiseerde tijdsgeest om het gegroeide zelfbewustzijn ook te vertalen in nieuwe vormen van gemeenschapszin.


Instant meerwaarde

Let wel: het is een grote vergissing deze evolutie te bestempelen als een gebrek aan engagement of egoïsme.

De ‘Selfies’ zijn inderdaad ik-gericht, maar anderzijds geconnecteerder dan ooit. Ze zijn permanent verbonden met de wereld om hen heen en treden dagelijks toe tot online gemeenschappen die solidair zijn, die de krachten bundelen, die meerwaarde scheppen, die de wereld vooruit helpen. Ze worden geen lid meer van een vakbond om permanent te strijden, maar maken in geen tijd een Facebookgroep om een acuut onrecht aan te pakken. Ze zoeken permanent en wereldwijd nieuwe vormen van gemeenschappelijk belang op om instant meerwaarde te creëren. Eerst voor zichzelf, maar ook voor de groep. Ze vormen coöperatieve structuren waarin ze kennis bundelen om er elkaar en de wereld beter mee te maken.


Win-winsamenleving

De grote gezamenlijke tocht naar het utopisch ideologische ideaal heeft plaats geruimd voor een pragmatische win-winsamenleving. Een ‘sharing society’, waarin samenleven en werken in het moment gebeurt.

Het is, denk ik, vanuit deze analyse dat middenveldorganisaties van vandaag hun dikwijls coöperatieve roots kunnen herdefiniëren. En niet moeten vechten voor een vorm van solidariteit die ons gisteren vooruit heeft geholpen, maar voor een vorm van zelfbewuste verbondenheid waar elke mens de kans krijgt zichzelf te ontvoogden van de dogma’s van gisteren.

En zo meteen de verantwoordelijkheid oppakt om zichzelf en de wereld rondom hem op vele vlakken te verrijken.


DS, 02-05-2014 (Krist Pauwels, communicatiespecialist)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB