Gevangenisdirecteur wil gevangenissen afschaffen


OUDENAARDE - Een innovatief voorstel om het gevangenisbeleid grondig te veranderen, daarmee komt Hans Claus, gevangenisdirecteur in Oudenaarde, op de proppen. Hij pleit voor de bouw van 900 detentiehuizen ter vervanging van de ‘onpersoonlijke' en ‘onbetaalbare' gevangenissen. Claus wil gedetineerden zo in de maatschappij activeren, bijvoorbeeld door ze als fietsenmakers of groenarbeiders te laten werken.


Een gedetineerde die overdag in een stationsbuurt kapotte fietsbanden herstelt. Of een gevangene die in samenspraak met de buurt het parkje of het basketbalterrein onderhoudt. En diezelfde gedetineerden die 's avonds niet in een grote gevangenis overnachten, maar in een kleine leefgroep in een aangepast detentiehuis, temidden van een woonwijk. Dat is een notendop waar gevangenisdirecteur Hans Claus van droomt. Het klinkt vreemd uit zijn mond, maar hij is zelf geen fan van gevangenissen. ‘Althans niet van de gevangenissen die we alsmaar blijven bouwen', zegt hij. ‘Ze zijn veel te groot, onbetaalbaar en staan een persoonlijke benadering van een gedetineerde in de weg. Een individueel plan met het oog op een snelle herintegratie in de maatschappij is nochtans de kerntaak van een gevangenis, maar daar wordt niet aan voldaan.'

900 huizen Claus neemt geen blad voor de mond en zegt dat het gevangeniswezen zich in een staat van bijna permanente crisis bevindt. En om uit die permanente crisis te geraken, stelt hij vandaag een revolutionair project voor, gegoten in het boek Huizen, naar een duurzame penitentiaire aanpak. Ook Jos Van der Velpen, voorzitter van de Liga voor Mensenrechten, schreef mee aan het voorstel tot vernieuwde detentie. Een boek dat er komt na twee jaar brainstormen met wetenschappers, studenten, politici, architecten en gedetineerden. Het boek biedt concrete financiële berekeningen, maquettes, juridische voorstellen, een personeelsplan en infrastructurele antwoorden.

Claus verduidelijkt. ‘Ik pleit voor de bouw van detentiehuizen, meer bepaald zo'n 900, waar groepjes van 10 à 15 gevangenen in ondergebracht worden.' Claus wil daarbij gebruik maken van de ‘honderden' leegstaande gebouwen van de overheid. ‘Ik denk bijvoorbeeld ook aan een oud cinemacomplex, een ingesloten parking, kleine fabriekjes, noem maar op. In plaats van een extra lening te moeten ingaan voor de bouw van een nieuwe gevangenis zoals in Beveren, of cellen te huren zoals in Tilburg, kan men dat geld beter gebruiken voor de renovatie van leegstaande panden.' Hij maakt zich sterk dat zijn voorstel geen eurocent meer kost dan het huidige ‘inefficiënte' gevangenisbeleid.


Tussen de bevolking

De gevangenisdirecteur wil ook een veel persoonlijkere aanpak. ‘Nu wordt iedere gevangene – van kruimeldief tot zware gangster – gelijk behandeld. Steek ze naargelang hun misdrijf samen in kleinere leefeenheden en zorg voor een betere begeleiding.'

Concreet wil hij dat gevangenen deel gaan uitmaken van de maatschappij. ‘Stop ze in een beveiligd huis en laat ze iets terug doen voor de maatschappij. Laat ze fietsen herstellen, een wandelpark onderhouden, noem maar op. Door ze in een woonbuurt te zetten, wordt hun terugkeer in de maatschappij bespoedigd én is er naast controle van verschillende ‘huisbegeleiders', portiers en sociaal assistenten ook controle van de buurt zelf. Uit alle studies blijkt dat het veel veiliger is om kleinschaliger te werken. Als de screening en de opvolging zorgvuldig gebeurt, hoeft dat niet voor gevaarlijke situaties te zorgen.'‘

De top van het Gevangeniswezen wil voorlopig niet officieel reageren op de ambitieuze voorstellen van Claus en Van der Velpen. Topman Hans Meurisse zou alvast tegen zijn, wegens onbetaalbaar en maatschappelijk niet te verantwoorden.


Blog HN, 05-03-2013 (Pieter Huyberechts en Peter Malaise)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Veel mensen zullen verbaast opkijken wanneer ze dit artikel lezen. Ik vind het alleszins een plan waarover nagedacht moet worden. Wat Hans Claus daar zegt, vind ik lang niet zo gek. Het opsluiten van mensen leidt meestal tot niets. Of, vaak gaat het met de gevangene van kwaad naar erger. Door mensen op te sluiten en af te zonderen van de maatschappij, raken ze totaal vervreemd van hoe het leven er in werkelijkheid uitziet. Die vervreemding brengt frustratie en zorgt ervoor dat gevangenen vaak het noorden kwijtraken wanneer ze vrijkomen. Daarom vind ik het plan van Claus om gevangen meer op en menselijke en persoonlijke manier te behandelen binnen zo'n detentiehuizen zeker en vast geen onzin. Door gevangen te behandelen als mensen, in plaats van als dieren in een kooi, zal volgens mij ook de kans vergroten dat gedetineerden sneller en beter in staat zullen zijn om terug, op een goede manier, te functioneren in onze samenleving.

Uiteraard is dit geen project dat van vandaag op morgen in voegen kan treden. Er zal veel tijd nodig zijn om zo'n verandering op poten te zetten. Of het ook praktisch haalbaar is, weet ik niet. Desalniettemin vind ik het voorstel van Claus zeker en vast stof voor debat.