Israël verliest altijd


‘You can bomb the world to pieces, but you can't bomb it into peace', zingt Michael Franti. DAVID GROSSMAN geeft zijn Israël een gelijkaardige boodschap: als het Iran aanvalt, is dat een roekeloze gok. Dan is zelfs een nucleair bewapend Iran nog te verkiezen.


De Israëlische premier Benjamin Netanyahu houdt de ene toespraak na de andere waarin hij zijn publiek – en zichzelf – ophitst met verwijzingen naar de Holocaust, het Joodse lot en de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Je vraagt je af of hij het onderscheid nog ziet tussen de echte gevaren die Israël bedreigen en de echo's en schaduwen van voorbije trauma's. Dat is een belangrijke vraag, want zonder dat onderscheid zouden we gedoemd kunnen zijn om die echo's en schaduwen weer te beleven.

Als de harde taal en de onheilsboodschappen slechts een tactiek zijn om de wereld aan te sporen om Iran nog meer onder druk te zetten, en als die tactiek succes heeft zonder dat Israël aanvalt, zullen wij met plezier toegeven dat de premier knap werk geleverd heeft en felicitaties verdient. Maar als hij het allemaal echt meent, als hij gevangen zit in een hermetische wereldvisie die heen en weer slingert tussen de polen van ondergang en heil, zitten we in een heel ander verhaal.

In plaats van het Israël van 2012 eendimensionaal te vertalen naar de Holocaust van het Europese jodendom, moeten we deze vraag stellen: is het verstandig dat Israël op eigen houtje een oorlog met Iran begint, een oorlog waarvan de gevolgen niet te overzien zijn, om een toekomstige situatie te voorkomen die inderdaad gevaarlijk is maar waarvan we niet weten of ze ooit echt zal ontstaan? Met andere woorden, moet Israël vandaag een zekere ramp uitlokken om morgen een potentiële ramp te voorkomen?

Beslissen is ongelooflijk moeilijk. Kan Netanyahu de tragische, apocalyptische mythe die de Joden generatie na generatie achtervolgt van zich afzetten en de toestand zien zoals hij is? Want ook dit is werkelijkheid: er bestaat al een afschrikkingsbalans tussen Israël en Iran. De Iraniërs hebben aangekondigd dat honderden van hun raketten op Israëlische steden gericht zijn en we mogen aannemen dat Israël op zijn beurt Iran onder schot houdt. Volgens de experts hebben beide landen ook onconventionele wapens klaar: biologische en chemische. Die afschrikkingsbalans heeft tot nu toe gewerkt. We weten niet of dat zal blijven duren. We weten niet of kernwapens of de technologie om ze te maken niet van Iran naar terroristische organisaties zal doorsijpelen. Maar we kunnen evenmin uitsluiten dat de huidige leiders van Iran niet door een meer gematigd bewind vervangen zou kunnen worden.


De slechte raadgever

De Israëlische premier, de minister van Defensie en de kabinetsleden die moeten beslissen of er wel of geen aanval komt, kunnen alleen maar gissen en gokken en bang zijn. Is dat een gezonde basis voor een optreden dat onherstelbare schade zou aanrichten? Niemand in Israël kan er echt zeker van zijn dat een aanval het volledige nucleaire potentieel van Iran zou vernietigen. Niemand weet hoeveel dood en verwoesting de Iraanse reactie in Israël zou scheppen. En ook dit nog: we kunnen misschien wel de Iraanse nucleaire infrastructuur vernietigen, maar niet de kennis die erachter zit. Die kennis en de mensen die ze bezitten, zullen opstaan uit de as en zullen nieuwe infrastructuur scheppen, deze keer gevoed door de belediging van de vernedering, door de ongeremde haat en wraaklust van heel het Iraanse volk.

We weten dat Iran niet alleen maar een radicale fundamentalistische staat is. Grote delen van de bevolking zijn niet gelovig, zijn hoog opgeleid en verlicht. Er is een sterke middenklasse, onder wie veel mensen die hun leven hebben gewaagd in demonstraties tegen het dictatoriale godsdienstige regime. Ik beweer niet dat Iran sympathie voelt voor Israël, maar die middenklasse, die in de toekomst het land zou kunnen leiden, zal zich misschien minder vijandig opstellen.

Dat zal echter zeker niet gebeuren als Israël aanvalt: dan zullen de Israëli vele jaren lang zelfs in de ogen van gematigde, realistische Iraniërs een hooghartige, megalomane natie blijven, een historische en eeuwige vijand. Is die mogelijkheid meer of minder gevaarlijk dan een nucleair Iran? En wat zal Israël doen als Saudi-Arabië ooit beslist dat het ook kernwapens wil, en zijn zin krijgt? Ook aanvallen? En wat als Egypte onder zijn nieuwe bewind dezelfde weg opgaat? Zal Israël het bombarderen?

Al die vragen zijn niet nieuw, maar we moeten ze blijven herhalen, voor het oorlogsgeweld ons doof maakt. Zal een oorlog echt iets opleveren? Zal hij Israël jaren van vrede garanderen? Zal hij Israël helpen om ooit als een legitieme partner en buur te worden aanvaard, zodat alle kernwapens, die van Israël en die van anderen, overbodig worden?

Dit is een legitiem antwoord op die vragen: als de economische sancties Iran niet met de verrijking van uranium doen stoppen en als de Verenigde Staten om hun eigen redenen Iran niet willen aanvallen, zelfs dan is het beter dat Israël geen oorlog begint, ook als dat betekent dat het tegen wil en dank met een nucleair Iran zal moeten samenleven. Dat is erg moeilijk te aanvaarden en ik hoop dat internationale druk het zal voorkomen, maar een Israëlische aanval zou niet minder pijnlijk en bitter zijn. En omdat niemand weet of Iran inderdaad Israël zou aanvallen als het kernwapens bezat, mag Israël Iran niet aanvallen. Dat zou een roekeloze gok zijn. Een gok met onbeschrijflijke gevolgen.

Ik benijd de Israëlische premier, minister van Defensie en de kabinetsleden niet. Ze dragen een enorme verantwoordelijkheid. In een situatie met zoveel twijfels en onzekerheden, is de enige zekerheid vaak de angst en komen we in de verleiding om ons vast te klampen aan die angst en ons door hem te laten leiden. Ik weet dat de voorstanders van een aanval op Iran een grotere nachtmerrie in de toekomst willen voorkomen. Maar wie heeft het recht om zoveel mensen ter dood te veroordelen, enkel en alleen uit angst voor een mogelijkheid die misschien nooit werkelijkheid zal worden?


DS, 13-03-2012 (David Grossman)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB