'De consument is verwend'


BRUSSEL - De muffindief stal twee pakjes 'vervallen' koeken. Twee keer niks, als je bedenkt wat de supermarkten en groenteveilingen elke dag moeten laten vernietigen.


'Wij hebben een afspraak met twee lokale supermarkten dat we de overschotten van hun voedingswaren krijgen. De houdbaarheidsdatum is overschreden, maar die producten zijn bijlange niet bedorven. Tot drie keer per week gaan we bij hen langs om een zestal bakken op te halen. Vlees, yoghurt of groenten verdelen we nog de dag zelf. Chocolade of koeken blijven nog gemakkelijk een jaar goed. Die verpakte waren stockeren we. Als we ze uitdelen, controleren we of het nog betrouwbaar is. Maar dat eten komt goed van pas.'

De medewerkster van een Waaslandse armenvereniging wil onder geen beding haar naam of die van de organisatie in de krant. Haar uitleg over de voedselbedeling doet ze bijna alsof het om een illegale transactie gaat. Ze heeft daarmee gelijk. Hoe graag supermarktketens het ook zouden willen, het is onmogelijk alles tijdig uit de rekken te krijgen. De vuilnisbak is vaak de enige uitweg.


SUPERMARKT

Hoeveel gooien ze weg?

'Wij kunnen niet vrijgeven hoeveel ton voedingswaren we jaarlijks moeten vernietigen', klinkt het bij Delhaize. 'Onze concurrenten kunnen daaruit afleiden hoe het zit met onze opslag.' Bij Colruyt eenzelfde geluid: 'Dat is geheim. Op basis daarvan kan iedereen onze budgetten berekenen.' Geen enkele keten loopt in deze tijden van 'duurzaam ondernemen' graag te koop met de tonnen voedsel die elke dag worden weggegooid.

Comeos, de koepelorganisatie van de distributeurs, houdt het op één procent van de waren. In de mate van het mogelijke verdelen de winkels het eten onder de voedselbanken of lokale organisaties. Dat mag alleen wanneer de houdbaarheidsdatum niet is overschreden. De rest gaat naar vergistingsinstallaties, waar het wordt omgezet in bio-energie.


Waarom gooien ze het eten weg?

'Dat moet van de wet', zegt Comeos-woordvoerder Peter Vandenbergh. Het Voedselagentschap controleert, behalve de temperaturen in de diepvriezers en de koelvakken, ook de data op de verpakkingen. In de eerste plaats richten ze zich op die uiterste consumptiedatum van vlees en vis. Een handelaar die de producten met een overschreden datum niet uit de rekken haalt, riskeert een boete. Zelfs als dat pakje wafels dat 's avonds in de dumpster belandt nog perfect eetbaar is. 'Of lijkt', vult Vandenbergh aan. 'Je kent de voorgeschiedenis niet van een rol deeg die twee dagen over tijd is. Het kan zijn dat een klant die uit het koelvak heeft gehaald, zich halverwege de winkel heeft bedacht en het pakje achter twee flessen wijn heeft gelegd. Dat doorbreken van de koelketen is het grootste gevaar voor de volksgezondheid.'

De hoofdreden voor het dumpen ligt niet bij de kieskeurigheid van de klanten. Zij zouden hun neus niet optrekken voor een pak cornflakes dat een dag over tijd is en plaatsen vraagtekens bij de volle containers etenswaren waar niks mis mee lijkt.

'Het is voor hun eigen goed dat die producten worden verwijderd', zegt Lieve Busschots van het Voedselagentschap. 'Stel dat we morgen soepel worden en er loopt iemand een voedselvergiftiging op, dan krijgen wij het verwijt niet streng genoeg te zijn.'


GROENTEVEILING

Hoeveel gooien ze weg?

Op de versmarkt van Mechelen passeerden gisteren 12.000 kratten sla (op een totaal van bijna 600.000), 720 daarvan moesten worden vernietigd. 'Veel te veel', vindt directeur Jos Van Dessel. Bij de tomaten oogt de balans positiever: daar verdwenen slechts 202 van de 170.000 verpakkingen.

In Roeselare, de andere grote veiling in Vlaanderen, gaat 'hooguit een paar procent van de tweehonderd miljoen kilo per jaar verloren', zegt Paul Demyttenaere.


Waarom gooien ze weg?

Groenten en fruit van mindere kwaliteit verkopen niet. 'De consument is verwend, dus komt alleen het beste op de markt. Het kan gebeuren dat we eens 2 dagen overschot hebben van witloof, maar onze aanvoer kunnen we snel afstemmen op de vraag.' Afval wordt gebruikt voor diepvriesmaaltijden, veevoeder of wordt verwerkt tot mest. Een minderheid gaat naar de voedselbanken.


DS, 05-05-2011 (Nikolas Vanhecke)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

IK vond het een interessant gegeven dat werd aangekaart in Volt, ik vind het ook altijd 'straf' zoals Lieve blancquaert al in de reportage zei, dat er bijna nooit rekken gewoonweg 'leeg' zijn in de winkel.
We zijn het als consument gewoon dat alles maar voor het grijpen ligt. Als er een rek leeg is in de winkel reageren we verontwaardigd en gefrustreed, want oh nee: nu moet ik mijn menu van deze avond 'aanpassen'.

Begrijp me niet verkeerd, ik vind het goed dat er door de ketens een vervaldatum op de producten wordt geplaatst. Ik heb al enkele keren gemerkt dat in een winkel de voeding die die dag gaat 'vervallen', goedkoper worden aangeboden. Misschien moeten er meer winkels rekken maken met: 'op te eten vandaag, 30% korting.'

In elk proces van voedselproductie gaat er al een deel verloren. Groenten worden gecategoriseerd naar schoonheid. Is een product niet mooi genoeg van uitzicht, dan worden ze al verwijderd. Dan wordt er in de winkels zelf nog geselecteerd, en thuis gooi je zelf ook te snel producten weg.

De boete die is opgelegd bij deze man, vind ik ronduit er over.

Hopelijk leert iedereen iets meer uit deze reportage, en gaan we bewuster omgaan met ons consumentengedrag.

Er zijn stiekem nog meer geheimen in verband met vervallen goederen die ontdekt worden. Er wordt inderdaad veel weggegooid. Maar dat is niet alles. Soms wordt er al eens iets niet weggegooid en komt het per ongeluk terecht op andere plaatsen waar het al dan nog wordt opgegeten. En dan hoeft het nog niet altijd vervallen zijn maar dicht bij vervallen zijn. (Als de verval datum twee dagen later valt)

__________________
"These are my principles. If you don't like them, I have others." - G. Marx.