Jaartje overdoen zit in Belgische onderwijscultuur

Zittenblijven op school is in zowat alle Europese landen wettelijk geregeld. Of een kind een jaartje moet overdoen, lijkt in de praktijk echter meer afhankelijk te zijn van onderwijscultuur dan van prestaties in de klas. In België maakt zittenblijven nog steeds deel uit van de onderwijscultuur.

Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van de Europese Commissie dat maandag is verschenen. Uit het onderzoek blijkt dat 16 procent van de Vlaamse en 22 procent van de Franstalige kinderen een jaartje moeten overdoen in de lagere school. Portugal en Nederland spannen de kroon met 22,4 procent zittenblijvers.

In Griekenland is de kans op een extra jaartje dan weer heel klein (2,0 procent). Nog anders gaat het eraan toe in landen als Duitsland, Oostenrijk of Denemarken, waar een groot aantal kinderen wegens een gebrek aan maturiteit of ontwikkeling met een jaar vertraging het lager onderwijs aanvatten. In de meeste van die landen is het aantal zittenblijvers op de lagere school laag.

Onderwijscultuur

In de eerste cyclus van het middelbare onderwijs moet 24,2 procent van de Franstalige leerlingen zittenblijven. Op de Vlaamse scholen daalt het percentage tot 8,3 procent. Ook hier zijn de Europese verschillen inzake zittenblijven enorm: van bijna 32 procent in Spanje tot amper één op de tweehonderd leerlingen in Finland.

België wordt samen met Nederland, Frankrijk, Luxemburg, Spanje en Portugal ingedeeld in een groep van landen waar zittenblijven tot de cultuur behoort. 'In deze landen blijft het idee overheersen dat een schooljaar overdoen nuttig is voor de leerling. Dit idee wordt ondersteund door leraren, schoolgemeenschap en ouders', zo staat in de conclusies van het onderzoek.

Het minst risico op zittenblijven lopen leerlingen in IJsland, Noorwegen of Groot-Brittannië. Daar bestaan nauwelijks of geen wettelijke regelingen en kunnen kinderen in principe automatisch overstappen naar het volgende jaar, ongeacht hun prestaties of gedrag.

maandag 07 februari 2011
bron :
http://www.standaard.be/artikel/det...DMF20110207_105

eigen mening :
In elk land is het onderwijssysteem verschillend. Ik vind het dan ook zeer raar dat men gaat vergelijken welk land er het meeste kinderen blijven zitten gedurende hun lagere school carrière. Ookal neemt men dit onderzoek enkel af om een beter beeld te krijgen.

Kinderen blijven niet zomaar zitten wanneer het kind geadviseerd wordt het jaar over te doen zijn hier dan ook gegronde redenen voor. Elk geval wordt apart bekeken want geen enkel kind is hetzelfde.

In België werkt men met eindtermen , je wordt dus geachte deze te behalen wanneer je overgaat naar een hoger leerjaar.

Bij de landen waar je het minste risico loopt om te blijven zitten worden zoals in het artikel vermeldt geen eindtermen gehanteerd.

Het minst risico op zittenblijven lopen leerlingen in IJsland, Noorwegen of Groot-Brittannië. Daar bestaan nauwelijks of geen wettelijke regelingen en kunnen kinderen in principe automatisch overstappen naar het volgende jaar, ongeacht hun prestaties of gedrag.

Hoe is dit onderzoek dan representatief?

Wat mij vooral opvalt is dat er tegenwoordig meer kinderen en jongeren moeten blijven zitten (of afzakken naar een 'lagere' richting) dan vroeger. Waarschijnlijk heeft dit ook te maken met het in stand houden van ons hoog onderwijsniveau (prestige!). Wie niet voldoet, wordt wel 'gekneed' tot hij/zij voldoet aan de eisen van de overheid (eindtermen of ontwikkelingsdoelen). Dit is in andere landen veel minder aan de orde, zoals bv. IJsland, Noorwegen of Groot-Brittannië (zie artikel).

Ik ben eerder voorstaander van een onderwijsvorm waarbij gekeken wordt naar de eigen kwaliteiten van het kind of de jongere en minder naar de overkoepelende te behalen doelen. Natuurlijk is dit een beetje idealistisch, maar als een leerkracht zijn leerlingen motiveert en de kwaliteiten van zijn leerlingen kent, mag het normaal geen probleem vormen om iedere leerling de vooropgestelde doelen te laten bereiken. In mijn ogen is de leerkracht grotendeels bepalend voor het al dan niet zittenblijven van het kind of de jongere. Het is immers zijn taak om de doelen te bereiken bij de kinderen of jongeren, dus hen te motiveren! Dus leerkrachten in Vlaanderen (en elders), er is nog werk aan de winkel!

Het feit dat steeds meer kinderen en jongeren 'moeten blijven zitten' is ook te danken aan het feit dat men jongeren in een te hoge studierichting laat beginnen. Jongeren verschillen nu eenmaal en ze moeten op hun niveau naar school kunnen gaan. Maar als ouders vinden dat hun zoon of dochter toch maar eerst Moderne moet proberen in plaats van direct te starten in een TSO-richting, dan vraag je een beetje om de problemen. Het 'watervalsysteem' is heel hard ingeburgerd in onze maatschappij, dat zegt ook volgend tekstje uit Klasse:

"Ondanks aanzetten om vanuit individuele talenten van leerlingen te vertrekken en om de beschotten tussen vakken en ook die tussen ASO, TSO en BSO weg te nemen, blijft het debiet van de waterval in onderwijs hoog. De Koning Boudewijnstichting bevestigt: «Nog tal van ouders en zelfs leraren rangschikken alle leerlingen en richtingen van een 'hogere' naar een 'lagere' studievorm, volgens het criterium 'abstract denken'. Ze zien studierichtingen als 'hoog' aan als ze op abstract denken gericht zijn, zoals klassieke talen en wiskunde. Als 'laag' als ze op het concrete, op de toepassing gericht zijn, zoals techniek. ASO staat dus bovenaan, gevolgd door TSO en BSO. Leerlingen en/of hun ouders willen dan ook zo 'hoog' mogelijk mikken. Het liefst eerst 'proberen' in ASO en, indien nodig, nadien 'afzakken' naar TSO/BSO of eventueel kunstsecundair onderwijs (KSO), dat een onduidelijke plaats heeft in deze rangorde.

Het watervalsysteem maakt dat veel jongeren niet kiezen op basis van hun talenten en interesses. ASO is nog altijd the place to be. Jongeren die het best leren van doen naar denken, beginnen toch ook in ASO, waar het leerproces omgekeerd verloopt. Veel van die jongeren falen dan ook. Na meerdere mislukkingen, zittenblijven en steeds verder afzakken, verlaten ze in het ergste scenario op 18 jaar de school, zonder enig formeel getuigschrift en met tegenzin om ooit nog opnieuw te gaan studeren of een opleiding te volgen. Dat overkomt vandaag één op zes jongeren."

Zoals in dit tekstje ook al gezegd worden spelen de ouders een belangrijke rol. Zij vinden het 'te laag' als hun zoon of dochter 'maar' TSO of BSO gaat doen. En dan geldt niet alleen in het middelbaar onderwijs. Mijn mama is zelf lerares in het eerste leerjaar en zelfs daar merk je er veel van! Er zijn kinderen die niet mee kunnen in de klas en waaraan geadviseerd wordt om naar een autiklas of het buitengewoon onderwijs te gaan. Toch vinden de meeste ouders dat helemaal geen goed idee, want dat staat alweer 'lager aangeschreven' dan het gewone onderwijs. Toch is dat helemaal niet waar! Door die autiklassen en klassen in het buitengewoon onderwijs worden juist de verschillen tussen leerlingen erkent en probeert men die verschillen ook te aanvaarden en een aangepast leerklimaat te creëren voor de leerlingen.

En wat is er mis met eisen stellen?



Niet een beetje idealistisch, maar lachwekkend idealistisch. En klinkklare onzin er bovenop. Maar geen paniek, een jaar voor de klas en je bent dat al afgeleerd.

De kwaliteiten van _al_ je leerlingen kennen? Je mag al blij zijn als hun voornamen kent tegen half februari. Trouwens, hoe herken je de kwaliteiten van jouw leerlingen? Ben je daar ooit voor opgeleid of is het nattevingerwerk? Ik ben razend benieuwd welke methodes men daar tegenwoordig voor uitgevonden heeft.




Ik weet dat het een taboe is in Vorselaar, maar neem mij op mijn woord: sommige leerlingen zijn niet motiveerbaar. Al diegenen die denken het wel te kunnen of klaar gekregen hebben, graag een deel van uw tijd om alles wat u daarvoor gedaan hebt op te schrijven. Ik kan u geen geld bieden, wel mijn eeuwige dankbaarheid.

__________________
'I have never let my schooling interfere with my education.'
-- Mark Twain

Citaat Nienke Nietvelt:
Ik ben eerder voorstaander van een onderwijsvorm waarbij gekeken wordt naar de eigen kwaliteiten van het kind of de jongere en minder naar de overkoepelende te behalen doelen. Natuurlijk is dit een beetje idealistisch.

Dit is inderdaad zeer idealistisch en ik denk dat het ook niet haalbaar is. Ze hebben die eindtermen natuurlijk ingevoerd om leerlingen te kunnen beoordelen en ergens moet er in die evaluatie een lijn getrokken worden waar men zich op kan baseren. Ik vind deze eindtermen ook goed, omdat ze perfect weergeven wat een leerling op een bepaalde leeftijd moet aankunnen en als dit niet zo is, ze deze leerlingen verder kunnen helpen. En soms doet men dit door die leerlingen een jaartje te laten overdoen. Ik vind het altijd wel erg als ze een leerling laten zitten, terwijl alle andere klasgenootjes overgaan, maar het is voor zijn eigen goed.

Ook vind ik het onderzoek niet helemaal correct. Men heeft het steeds over de cijfers van zittenblijvers in verschillende landen. Men moet zich niet focussen op het aantal zittenblijvers, maar men moet zich bezig houden met de vraag waarom dit cijfer hoog ligt en hoe we die leerlingen optimaal kunnen helpen. Wat maakt het uit dat in België meer zittenblijvers zijn dan in Ijsland?

Kinderen gescheiden ouders blijven vaker zitten

Zowel in het kleuter- lager als secundair onderwijs blijven kinderen van gescheiden ouders vaker zitten. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van het Centrum voor Sociologisch Onderzoek (CeSO). Aan dat onderzoek namen 2000 jongeren deel.

8 procent van kinderen uit een eenoudergezin blijft zitten in het kleuteronderwijs, terwijl bij intacte gezinnen slechts 2,5 procent al eens zijn jaar overdeed.
In het lager onderwijs blijft 17 procent van de kinderen uit eenoudergezinnen minstens een keer zitten. Dat zijn er twee keer zoveel als kinderen uit intacte gezinnen (8 procent).
In het secundair onderwijs is die verhouding ongeveer hetzelfde. 20 procent van kinderen uit eenoudergezinnen doet daar zeker een keer zijn jaar over, terwijl dat bij de intacte gezinnen maar 12 procent is.

Kinderen met gescheiden ouders vinden hun studie minder belangrijk. Zij hebben ook lagere toekomstverwachtingen op het vlak van het behalen van een diploma in het hoger onderwijs.
De onderzoekers stellen wel dat schoolresultaten door veel meer factoren worden beïnvloed dan de scheiding van de ouders.

Het is erg belangrijk dat beide ouders een goede relatie met hun kind blijven houden en zo weinig mogelijk in conflict gaan met elkaar. Kinderen van gescheiden ouders moeten blijven ondersteund worden na de scheiding.

01/02/2011
http://www.klasse.be/leraren/?id=18737

Eigen mening:

Ik vond dit artikel wel relevant omdat het dieper ingaat op de cijfers van de zittenblijvers in België.

Kinderen met gescheiden ouders lopen meer kans om te blijven zitten als we dit onderzoek moeten geloven. Bij dit onderzoek stel ik me toch een paar vragen. Het is niet zo dat leerlingen met gescheiden ouders alle toekomstplannen laten varen. Ze hebben een traumatische ervaring ervaren en moeten hierdoor terug op hun 'pootjes' terecht komen. Men moet dit kunnen begrijpen.

In praktijk ben je als leerkracht natuurlijk niet altijd even goed op de hoogte van de thuissituatie van de betreffende leerling. Toch zou men maatregelen moeten treffen om het kind een zo goed mogelijk begeleiding aan te bieden. Heel zijn vertrouwde situatie is ontregeld , het is dus niet meer dan normaal dat deze leerling tijd nodig heeft. Met hulp lukt het de leerling misschien wel de eindtermen te behalen waardoor zittenblijven. Natuurlijk is mijn visie idealistisch maar men kan alleen maar proberen de leerlingen zo goed mogelijk te ondersteunen op alle vlakken.

Als een kind niet kan volgen op school, of de eindtermen niet heeft kunnen bereiken, is het misschien niet slecht om het jaar over te doen. Maar het is natuurlijk niet leuk voor de kinderen. Het zijn wel hoge cijfers die in het artikel staan, vind ik toch. Misschien is het onderwijs van een hoog niveau, te hoog voor die kinderen.

Het probleem met het principe van eindtermen (en dan vooral VOET) is dat men probeert om de werkelijkheid op één of andere manier in een soort wiskundige formule probeert te gieten die de deur wagenwijd openzet voor grove blunders.

__________________
'I have never let my schooling interfere with my education.'
-- Mark Twain