Financiering kerk onder vuur

- Zaterdag 16/10/10
- Bron: www.demorgen.be

Met de omstreden aidsuitspraken van aartsbisschop Léonard is ook het debat over de financiering van de kerk weer volop losgebarsten. Open Vld wil volgende week al een wetsvoorstel indienen waardoor de Belg zelf kan bepalen naar welke levensbeschouwing zijn belastinggeld gaat.
Léonard zelf lijkt alvast bereid het debat aan te gaan. 'In België zijn we een andere logica gewoon, maar ik ben er niet a priori tegen', klinkt het opmerkelijk.

Elke keer wanneer de katholieke kerk in opspraak komt, klinkt de roep om een aangepaste financiering van de godsdiensten in ons land een stuk luider. Zeker nu Léonard het al zwaar aangetaste morele gezag van de kerk met zijn omstreden uitspraken een nieuwe deuk heeft bezorgd, groeit de vraag naar een doorzichtiger systeem van kerkfinanciering. In de schoot van de Kamercommissie Justitie werden de afgelopen jaren al verschillende denkoefeningen opgestart, maar tot een aanpassing van de bestaande regeling kwam het nooit.

Die regeling is het resultaat van een historisch compromis en zit zelfs verankerd in de grondwet. Die bepaalt dat "de wedden en pensioenen van de bedienaren der erediensten ten laste van de Staat komen". Concreet voorziet de staat daartoe jaarlijkse 103,7 miljoen euro op de begroting van Justitie. Daarvan gaat 85,9 miljoen euro naar de erkende erediensten. De katholieke dienaars zijn goed voor 95 procent van dat bedrag of zo'n 80 procent van het volledige budget.

Volgens de critici komt die verhouding echter al lang niet meer overeen met de maatschappelijke realiteit en dringt een herverdeling zich op. Landen als Duitsland en Italië, maar ook Spanje, een aantal Scandinavische landen en enkele kantons in Zwitserland dienden daarbij als voornaamste inspiratiebron. Bij onze oosterburen worden de erkende godsdiensten grotendeels gefinancierd via de zogenaamde 'kirchensteuer', een heffing op de inkomensbelasting. De belastingplichtige beslist er zelf of hij of zij lid wordt van een bepaalde kerkgemeenschap en bijgevolg bijdraagt aan de financiering ervan.

In Italië hanteert men sinds 1984 het otto per mille-systeem, waarbij sowieso 0,8 procent van de personenbelasting afgehouden wordt voor de financiering van de erkende levensbeschouwingen. De belastingbetaler kan op zijn aangifteformulier wel aankruisen aan welke specifieke religie hij wil bijdragen of dat het geld naar een sociaal doel mag gaan.

Tering naar de nering
Open Vld heeft nu een wetsvoorstel klaar waardoor de Belgische belastingbetaler eveneens die keuze krijgt. "Via een vakje op de belastingbrief kun je aangeven of je bijdraagt aan de katholieke kerk, een andere erkende godsdienst of de vrijzinnige moreel consulenten", legt initiatiefneemster Gwendolyn Rutten uit. "Wie geen voorkeur aangeeft, ziet zijn bijdrage bij de algemene middelen van de staat gestort. Dat kan betekenen dat de erediensten het met minder zullen moeten doen, maar dan moeten ook zij de tering naar de nering zetten", vindt het Kamerlid. (Thomas Mels en Brecht Decaestecker)

Belastingen: het blijft een gevoelig punt voor de doorsnee Belg, die meteen zijn oren spitst als dit onderwerp aangesneden wordt.
Mij lijkt dit specifieke debat wel interessant, want is het niet ergens absurd dat mensen met een andere of gewoon geen religie toch belastingen betalen om de Kerk te financieren? Steeds meer mensen zetten zich bewust af tegen de Kerk omwille van de wandaden die eraan verbonden zijn, maar toch moeten zij de Kerk onrechtstreeks financieel “steunen”. Een beetje vreemd, niet? Bovendien zijn er evengoed mensen die een ander of geen geloof hebben, en bijgevolg nooit beroep doen op de diensten van de katholieke kerk, maar hier toch voor moeten betalen. Naar mijn mening is de wetgeving omtrent de financiering van de Kerk vandaag de dag achterhaald en wordt het tijd voor een nieuwe regeling. In mijn ogen zou er, zoals in Italië, een vakje op de belastingsbrief moeten staan, waarin je kan aangeven of je bijdraagt aan de katholieke kerk of een andere erkende godsdienst of dat het geld naar een sociaal doel mag gaan. Vooral dat laatste lijkt me uiterst interessant, want in deze tijd beweren een heleboel mensen geen aanhanger meer te zijn van een specifieke religie, dus als al die mensen hun belastingen wegschenken aan een sociaal doel, kunnen er heel wat andere mensen, die het geld goed kunnen gebruiken, gelukkig gemaakt worden.