Nabestaande mag geen verwensing uiten


„Dat je mag branden in de hel”, zei een vrouw tijdens het proces tegen de man, die haar vader, broer, neef en een huisvriend op Tweede Kerstdag vorig jaar in Rotterdam doodreed.


Strikt genomen was de opmerking van de vrouw aan het adres van de verdachte ’niet de bedoeling’, erkent de persrechter in Rotterdam. Het uitdragen van een mening over een verdachte is in het spreekrecht voor slachtoffers niet toegestaan. Ook mag een spreker zich niet mengen in de strafmaat of een advies hierover geven.

In een volle rechtzaal maakte de vrouw donderdag tijdens het proces tegen de verdachte gebruik van het spreekrecht voor slachtoffers en nabestaanden. Zij las van papier voor hoezeer zij, haar moeder en overige familie in rouw en verdriet zijn gedompeld sinds de fatale decemberavond.

De verdachte reed met een snelheid van 147 kilometer per uur door een straat, waar dertig kilometer was toegestaan. Bij de botsing bedroeg die snelheid, ondanks hevig remmen, nog 84 kilometer per uur.

Na een zorgvuldig opgebouwd en aangrijpend betoog maakte de vrouw haar opmerking over de ’hel’. De rechtbankvoorzitter had de vrouw kunnen terugfluiten of vermanen. Dat deed zij niet. De persrechter: „Je moet je ook afvragen hoe strikt je moet optreden. De woorden van deze mevrouw zouden ook niet letterlijk bedoeld kunnen zijn. Als rechter handel je naar bevinden. Dat maakt de afweging, die mede afhankelijk is van de emoties, erg lastig. Beschikbare teksten worden weliswaar vooraf ingezien, maar dat gebeurt vaak kort voor de zitting.”

Voorzitter Joost Eerdmans van het Burgercomité tegen Onrecht noemt het ’goed nieuws’ dat de rechter niet heeft ingegrepen. „Dit is waar wij voor strijden. Binnen de grenzen van het betamelijke moet je als slachtoffer kunnen zeggen wat je wilt. Wij wijzen scheldpartijen, dreigementen, haat, dat soort zaken, af. In deze zaak is de uitspraak van de nabestaande vergaand, maar er is natuurlijk wel iets gebeurd. Het spreekrecht is nog te beperkt, terwijl het toch een vorm van genoegdoening is. Snel uitbreiden, zeggen wij al langer.”

Een verwensing of belediging door een slachtoffer of nabestaande naar een verdachte is nooit met zekerheid te voorkomen, meent het Openbaar Ministerie (OM) in Rotterdam. Er zijn slachtoffers die hun teksten uit het blote hoofd publiek maken. In de praktijk komt het een enkele keer voor dat de rechter vanwege de toonzetting van slachtoffer of nabestaande ingrijpt. Dat gebeurt op doorgaans subtiele manier, om het slachtoffer niet te kwetsen.


© Trouw, 06-09-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB