Ecologisme


Als verantwoordelijke voor duurzaamheid bij Grainger, een Britse vastgoedgigant, was Tom Nicholson al regelmatig in botsing gekomen met zijn werkgever over de milieupolitiek van het bedrijf. De bom barstte helemaal toen de ceo van Grainger op zakenreis in Ierland vaststelde dat hij zijn blackberry thuis vergeten was en er niet beter op vond dan een ondergeschikte de opdracht te geven om er onmiddellijk mee over te vliegen. Nicholson achtte dit een ontoelaatbaar misprijzen van het leefmilieu, tekende verzet aan en werd uiteindelijk ontslagen. Vorige maand oordeelde een Britse rechter evenwel dat Nicholson door Grainger was gediscrimineerd, immers: 'A belief in man-made climate change, and the alleged resulting moral imperatives, is capable if genuinely held, of being a philosophical belief for the purpose of the 2003 Religion and Belief Regulations'. Anders gezegd, wie oprecht gelooft in de klimaatverandering moet in dat geloof, en in de morele imperatieven die ervan uitgaan, door de werkgever gerespecteerd worden conform de wetgeving ter bescherming van erkende filosofische en godsdienstige overtuigingen. De vreugde bij de milieubeweging om het fel omstreden vonnis werd alleen getemperd door de vrees dat klimaatverandering vanaf nu zou kunnen worden afgedaan als een persoonlijke, religieuze overtuiging. Nicholson wees er zelf op dat zijn opvattingen inderdaad voortspruiten uit morele waarden die sterk verwant zijn met die van de grote wereldgodsdiensten, maar dat ze daarnaast ook gebaseerd zijn op de objectieve waarheid. Dat laatste is ongetwijfeld ook zo, maar het is wel een statement dat iedere fanatieke gelovige over zijn eigen godsdienst zou maken.

Het bizarre Britse vonnis toont dan ook aan hoe het ecologisme aan de hand van de klimaatverandering onmiskenbaar het karakter van een religie heeft aangenomen. Om te beginnen is er de zondeval. Eens leefde de mens in onschuld want in harmonie met de natuur. Op een gegeven moment beet hij echter in de appel van de boom der wijsheid, hij begon aan de industriële revolutie. De erfzonde is zijn ecologische voetafdruk, de mens vervuilt. Inmiddels is hij zo doordrongen van die zonde dat sommige extreme ecologisten niet meer geloven in zijn goedheid. Zij roepen niet alleen op om de bevolkingsgroei te stoppen, maar ook om het bestaande aantal mensen op de wereld te verminderen. Tuez-les tous, Dieu reconnaîtra les siens. Gelukkig gaan de meeste profeten lang niet zo ver. Ze houden ons een grimmig toekomstbeeld voor als we volharden in onze zondigheid, maar proclameren tegelijk voorschriften en geboden die ons weer op het rechte pad kunnen brengen. Wereldwijde concilies over het klimaat moeten eensgezindheid brengen over de leer, maar boeken nooit het gewenste resultaat. Gefrustreerde zieners tonen ons daarom zelf hoe we kunnen boeten voor het kwaad dat we aanrichten: Johannes de Doper, teruggetrokken in de woestijn met alleen een jas van kamelenhaar en wilde honing als enige voedsel, was een low impact man avant la lettre. De inzet is dan ook niet min, de totale ondergang van de mensheid en van de wereld staat voor de deur. Zoals beschreven in Genesis, zijn er in de waarneming van het leefmilieu legio tekenen te zien van de naderende apocalyps. Meer nog, met overstromingen, aardbevingen en epidemieën zijn we al in de eerste fase van armageddon beland. Valse profeten staan op - mensen die de opwarming afdoen als een onzinnig geloof - waarna politieke en sociale onrust zullen leiden tot oorlogen (om olie, om water, om droge grond) die de mensheid uiteindelijk zullen wegvagen. Sommigen menen dat het eigenlijk al te laat is om dit te vermijden, maar roepen toch op om zich strikt te houden aan de regels van de openbaring. Op de dag des oordeels worden de gelovigen immers beloond en de onrechtvaardigen gestraft. Het is dus zaak om zoveel mogelijk heidenen te bekeren door hen er overvloedig op te wijzen welke ramp er boven hun hoofd hangt. Degenen zich daarna als ketters blijven verzetten - het soort mensen dat met SUV's blijft rijden - mogen met vuur en zwaard bestreden worden, want zij kondigen de komst van de antichrist aan. Wie wel gelooft, maar zondigt, kan vergeven worden door middel van een belofte van beterschap. Sommige zondaars kunnen zelfs een aflaat krijgen. Zoals Al Gore, die er een gigantisch energieverbruik op nahoudt, maar die zoveel van die energie in de goede zaak stopte. Of zoals Bart Martens (SP.A), die uit tijdsgebrek het vliegtuig naar de klimaattop in Kopenhagen nam, maar die dat eerlijk opbiechtte en meteen beloofde om het met zijn werk daar duizendvoudig goed te maken.

Uiteraard is er geen reden om te twijfelen aan de vastgestelde klimaatverandering. Trouwens, zelfs los van het klimaat is het drastisch terugdringen van vervuiling en energieverbruik hoog dringend. Maar als Thomas van Aquino ons al voorhield dat we geen eigenaars, maar slechts rentmeesters van de schepping zijn, hebben we hopelijk geen nieuwe godsdienst nodig om dat eindelijk te beseffen.


DS, 08-12-2009 (Bart De Wever)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB