Spijtoptant maffia getuigt over storten van gifschepen op de zeebodem


ROME - Er komt eindelijk vaart in het jarenlang aanslepende onderzoek naar het dumpen van schepen met giftig afval in de Middellandse Zee door de Italiaanse maffia.


Voor de kust van Calabrië werd zaterdag een schip met 120 vaten mogelijk toxisch afval op de zeebodem teruggevonden. Volgens spijtoptant Francesco Fonti zou het gaan om de Cunsky, een gifschip dat hij in 1992 in opdracht van de ‘ndrangheta 300 kilometer bezuiden Napels tot zinken bracht.

Het onderzoek vordert moeizaam, omdat het scheepswrak op 487 meter diepte ligt. Een onderzeeër met videocamera maakt momenteel foto's en films om het gezonken vaartuig te identificeren. Haast lijkt geboden: in een tv-uitzending was te zien dat een van de vaten van het schip was gerold en open was.

‘Er kunnen gif of zware metalen in het schip zitten. Dit is een zaak voor de internationale gemeenschap', zei Silvester Greco, het hoofd van het Calabrese milieuagentschap dinsdag. Volgens hem zijn er sinds 1980 zo maar even 32 schepen met giftig afval door de maffia tot zinken gebracht in de Middellandse Zee. Een lucratieve business.

Officier van Justitie Bruno Giordano van het plaatsje Paola in Calabrië leidt het onderzoek. Hij wacht de onderzoeksresultaten af en hoopt dat snel een analyse van de inhoud van de vaten voorhanden is om actie te kunnen ondernemen.

Al in de jaren negentig deed de Italiaanse justitie onderzoek naar het dumpen van schepen in volle zee. Officier van Justitie Francesco Neri werd toen van hogerhand gedwongen zijn werk te staken, omdat hij er niet in slaagde de gezonken schepen terug te vinden. ‘Ik had alle gegevens verzameld, maar beschikte niet over het geld en de technische middelen om de schepen te lokaliseren', zei hij in de krant La Repubblica. ‘We werkten in een heel moeilijk klimaat. Men zei dat ik met een heksenjacht bezig was.'

Neri deed onderzoek naar het verdwijnen van zomaar even 180 schepen. Zijn belangrijkste medewerker overleed onder verdachte omstandigheden op 38-jarige leeftijd aan ‘een hartinfarct', nadat hij een kop koffie had gedronken in een wegrestaurant. Neri vermoedde dat de Calabrese maffia, de ‘ndrangheta, de schepen in opdracht van derden tot zinken bracht. Het afval zou afkomstig zijn uit Noord-Europa en de Verenigde Staten.

Het openbaar ministerie van Paola, in het Zuid-Italiaanse Calabrië, heropende in 2004 de zoektocht naar de vaten nadat een spijtoptant van de ‘ndrangheta was beginnen praten. Francesco Fonti was naar eigen zeggen verantwoordelijk voor het tot zinken brengen van drie schepen, waaronder ook de Cunsky. Fonti beweert dat de maffia miljoenen dollars heeft verdiend door de illegale dumpingen.

De milieuorganisatie Legambiente bouwde al in de jaren negentig een dossier op rond ruim dertig schepen die op raadselachtige wijze zijn verdwenen in de Middellandse Zee. De organisatie heeft de afgelopen jaren herhaaldelijk geëist dat het onderzoek naar de dumpingen wordt heropend. Ook wil zij dat er een crisisteam wordt gevormd dat de ernst van de mariene vervuiling en de gevolgen voor de volksgezondheid in kaart brengt. Volgens de milieuorganisatie zou de zee zijn ‘verwoest' door het storten van giftig afval.

Met de vondst van het gifschip staat het probleem na jaren van stilzwijgen eindelijk weer op de politieke agenda. De oppositie onder leiding van de Democratische Partij (PD) zal morgen in het Huis van Afgevaardigden vragen stellen over de affaire. ‘De vondst van het wrak is een doorslaggevend element om alle onderzoeken opnieuw te openen', zegt Ermete Realacci van de PD. Volgens hem is dit ‘Italiaanse mysterie al veel te lang toegedekt'. Hij gewaagt van ‘een veertigtal boten' die in de Middellandse Zee tot zinken gebracht zouden zijn.

Het ministerie van Milieu heeft intussen zijn medewerking toegezegd bij nader onderzoek naar de vervuiling van de zee en mogelijke andere scheepswrakken met toxische of radioactieve ladingen.


DS, 17-09-2009 (Bas Mesters)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB