Fritzl weent uit zelfmedelijden

Eerste procesdag toont Oostenrijks 'monster' als zielige oude man


Bevende handen, een trillende stem, een kostuumvest die slobbert. Tranen zelfs, als hij vertelt dat hij als ongewenst kind geboren is. Oostenrijker Josef Fritzl (73) is verantwoordelijk voor onbeschrijflijke gruwel. Maar bij de start van zijn proces lijkt 'het monster' een zielige, oude man geworden.

Josef Fritzl hield een blauwe ringmap krampachtig voor zijn gezicht toen hij gistermorgen door gewapende agenten naar de rechtszaal werd gebracht voor de eerste dag van zijn proces. De man die zijn eigen dochter 24 jaar lang opsloot in een geheime kelder en haar daar ontelbare keren verkrachtte, wilde niet dat iemand hem in de ogen kon kijken. Opvallend voor een man wiens gezicht ondertussen wereldberoemd is. De foto's van Fritzl, met de arrogante blik en de hoog opgetrokken wenkbrauwen, gingen na zijn arrestatie de wereld rond. Zelfs toen de camera's en fotografen de rechtszaal moesten verlaten, bleef hij zijn gezicht verstoppen. Hij draaide zich zo op zijn stoel dat het publiek in de zaal alleen zijn rug te zien kreeg.

Fritzl hoopt op medelijden van de jury. Dat bleek toen Andrea Hummer, de voorzitter van de rechtbank, hem ondervroeg over het waarom van zijn gruweldaad en over zijn eigen leven. De 73-jarige beklaagde antwoordde met trillende stem en met tranen in de ogen, vooral toen hij het over zijn eigen moeder had. 'Ik was een ongewenst kind', zei Fritzl. 'Ik heb ook nooit vrienden gehad. Het was een erg harde kindertijd. Mijn moeder wilde mij niet. Ze was al 42 jaar toen ik geboren werd. Ze wilde gewoon geen kind, en zo heeft ze mij ook behandeld.'

Hij kreeg naar eigen zeggen zoveel slaag dat hij zich vaak moest verstoppen onder de Singernaaimachine om aan de klappen te ontkomen. 'Toen ik twaalf jaar was, heb ik haar duidelijk gemaakt dat ik mij niet meer zou laten mishandelen. Vanaf dan was ik de Satan voor haar.' En op zijn vader moest hij ook al niet rekenen, vertelde hij, 'want die was er maar af en toe eens'.

Het zelfmedelijden van Fritzl kwam er nadat hij eerst gedeeltelijk schuldig had gepleit. Hij geeft toe dat hij zijn dochter Elisabeth, nu 43 jaar, vele jaren lang heeft opgesloten en heeft verkracht. Hij geeft ook toe dat hij zeven kinderen bij haar verwekte, waarvan er eentje twee dagen na de geboorte overleed. Maar op de aanklachten 'slavernij' en 'moord' pleit hij onschuldig.

De aanklacht 'moord' is cruciaal in het proces. Het is immers het enige misdrijf waarvoor Fritzl levenslang kan krijgen. Volgens de aanklaagster is er duidelijk sprake van 'moord door verwaarlozing'. Toen het jongetje in 1996 werd geboren, begon het al snel te hoesten en werd het stilaan blauw. Fritzl beperkte zijn zorg voor het kind tot af en toe eens komen kijken. Maar volgens zijn advocaat zou hij zeker hulp hebben gezocht, mocht hij geweten hebben dat het pasgeboren jongetje kon sterven.

'Mijn cliënt is geen monster', zei advocaat Rudolf Mayer tegen de acht juryleden die moeten oordelen. Josef Fritzl zou 24 jaar schuldgevoelens hebben gehad. Bovendien is het volgens Mayer niet aan de jury om wraak te nemen voor zijn gruweldaden. 'Jullie moeten de emoties achterwege laten. Probeer de beklaagde als een mens te zien.'

Dat laatste wordt moeilijk want de gruwel die Elisabeth Fritzl 24 jaar lang heeft moeten doorstaan, valt amper te beschrijven. 'Niemand kan zich voorstellen wat zich daar beneden heeft afgespeeld', zei openbaar aanklaagster Christiane Burkheiser (33). Zij is zelf twee keer de kelder binnengegaan om zich een beetje te kunnen inbeelden hoe het leven er moet zijn geweest. 'Er was geen warm water, geen douche, geen verwarming, geen daglicht, geen aanvoer van frisse lucht. Het was een leven van verkrachtingen, duisternis en schimmel. Vochtig was het er ook. Een vochtigheid die je in de knoken kruipt.'

Zevenentwintig pagina's lang is de aanklacht. Het zijn pagina's vol verschrikkelijke details, waarin beschreven wordt hoe Elisabeth en de drie kinderen die bij haar in de kelder woonden, volledig afhankelijk waren van Fritzl. Hij bepaalde wanneer en of ze te eten kregen. Als hij zijn zin niet kreeg, deed hij de kelder op slot en moesten zijn dochter en haar kinderen hopen dat hij zou terugkomen voor ze allemaal dood zouden zijn.

'De eerste maanden verkrachtte Fritzl zijn dochter dagelijks. Soms zelfs meer dan een keer per dag', staat in de aanklacht. 'In de loop der jaren daalde de frequentie naar een keer per twee dagen. Hij dwong haar enerzijds met geweld, anderzijds met de bedreiging dat het allemaal nog erger zou worden als ze niet instemde. En ontsnappen zou sowieso niet mogelijk zijn. Fritzl gebruikte zijn dochter alsof ze zijn eigendom was.'

Van wroeging is er volgens Burkheiser geen sprake. Integendeel: Fritzl zou ook nu nog gevaarlijk zijn, mocht hij vrijkomen. Hij kampt met een combinatie van een persoonlijkheids- en een seksuele stoornis. Maar die zijn niet van die aard dat hij ontoerekeningsvatbaar is.

Elisabeth en haar kinderen moeten niet komen getuigen op het proces. Ook Rosemarie, de vrouw van Fritzl die altijd heeft volgehouden niets te hebben geweten van de gruwel in de kelder, zal niet verschijnen. Fritzl en de jury krijgen wel een elf uur durende opname te zien van het verhoor van Elisabeth. In verschillende stukken, om de jury niet te veel van streek te maken en om Fritzl telkens de kans te geven erop te reageren.

Tegen het einde van de week moet het proces afgelopen zijn. Dan wordt duidelijk welke straf Fritzl krijgt.


Steven De Bock

Na het lezen van dit artikel had ik gemengde gevoelens.. Oké, hij heeft schuldgevoelens en hangt de zielepoot uit, maar is dit niet allemaal erg toevallig? Ik begrijp, en vind dit logisch, dat de man nu pas beseft wat hij heeft gedaan. Op het moment dat hij die daden deed zat hij waarschijnlijk in een soort van roes, en had hij niet zoveel besef van wat hij deed. Maar ik vind het enorm zielig dat hij op zijn eigen proces een kaft voor zijn hoofd houdt, zodat niemand in zijn ogen kan kijken. Als je zo'n gruwelijke en onmenselijke dingen kan doen, moet je de gevolgen maar dragen. In het artikel staat ook iets van dat hij medelijden van de jury wil.. Dat vind ik pas zever! Hoe kan je nu voor zulke daden medelijden krijgen? Voor zo'n man moet de doodstraf terug ingevoerd worden, hij verdient niet beter!

met zo'n man kan ik geen medelijden hebben....Wat deze man heeft verricht is onaanvaardbaar net zoals Dutroux.
Hij heeft het leven van zijn dochter en kinderen om zeep geholpen en dan zijn schuld nog ontkennen. Ik kan begrijpen dat je na zo'n daad spijt heeft, maar dat had hij zelfs niet.
Als je een daad verricht, moet je de gevolgen ook maar kunnen dragen! zo simpel is dat.

Het schuldgevoel komt altijd te laat. Deze man heeft verschrikkelijke dingen gedaan en verdient het niet om medelijden te krijgen en zeker niet van de jury! Van mij mogen ze hem de zwaarste straf geven. En zijn vrouw moeten ze ook niet sparen vind ik, want ik geloof er niets van dat zij dat niet geweten zou hebben.

Ik ben het volledig met Sanne eens, schuldgevoel komt altijd telaat! Als hij vroeger door zijn ouders ook mishandeld is zou hij moeten weten hoe het voelt om dit mee te maken, en toch heeft hij zijn dochter hetzelfde aangedaan! Als zo iemand nog vrij komt weet ik echt niet waar het naartoe gaat. Deze mensen zijn gewoon gestoord en zullen nu wel zielig doen, ik geloof niets van wat hij zegt! Als je de foto's ziet van die kelder verschiet ik er echt van dat de kinderen en zijn dochter dit overleefd hebben. Geen licht, geen verwarming, ... Dit is echt eve erg als de tijd van Dutroux. Ik begrijp echt niet dat zo'n mensen bestaan! Zo iemand moet heel zijn leven opgesloten blijven, en in strenge omstandigheden leven in de cel. Net zoals zijn dochter al die jaren geleefd heeft! Dan pas zal hij weten hoe dit is.

Wat deze man (als je zo iemand al een man of mens kan noemen) is onvergeeflijk. Ik snap echt niet dat iemand zo gruwelijk kan zijn en er dan achteraf nog trots op is ook. Ik vind dan ook dat deze man in de gevangenis steken echt geen oplossing is. Om echt rechtvaardigheid te verkrijgen zouden ze hem zelf moeten opsluiten in een kelder en hem juist hetzelfde behandelen zoals hij dat bij zijn dochters deed. Natuurlijk gebeurt dit niet en leeft hij gewoon verder op de kosten van de burgers. Normaal gezien ben ik absoluut tegen de doodstraf, maar bij hem zou ik wel een uitzondering maken.