http://www.hln.be/hln/cch/det/art_125188.html

De Amerikaanse ex-president Bill Clinton heeft zondag felle kritiek geuit op het belastingsverlagingsprogramma van zijn opvolger George W. Bush. 'Tax cuts' vallen niet te rijmen met het financieren van een (peperdure) oorlog in Irak en een aangekondigd New Deal-achtig wederopbouwprogramma na de orkaan Katrina.

"Het is erg belangrijk dat de Amerikanen begrijpen dat de belastingsverlagingen, die altijd wel populair zijn, sedert 2001 voor de helft ten gunste zijn van mensen in mijn belastingsschijf (de zeer rijken, nvdr)", aldus Clinton. Die tax cuts "zijn verantwoordelijk voor het enorme structurele overheidsdeficiet". "De Amerikanen moeten begrijpen dat dit inhoudt dat onze regering elke dag op de financiële markt geld van andere landen - Japan, China, Groot-Brittannië, Saoedi-Arabië en Zuid-Korea- leent om Irak, Afghanistan, Katrina en de belastingsverlagingen te bekostigen", ging Clinton voort.

Nog nooit in de geschiedenis van de Amerikaanse Republiek hebben wij een militair conflict gefinancierd door elders geld te gaan lenen, aldus nog de 42ste president van de VS, die hoopt dat zijn partij van het verzet tegen de belastingsverlagingen een thema maakt bij de tussentijdse verkiezingen van 2006. De kritiek van Clinton is in die zin verrassend dat tot dusver de Democraten zich -allicht uit opportunistische overwegingen- nooit tegen de "tax cuts for the rich" van de regering-Bush hebben uitgesproken.

President Bush had vrijdag aangekondigd dat hij wil snijden in enkele (sociale) overheidsprogramma's (zonder aan de sectoren Defensie, Veiligheid en Inlichtingen te raken) om de wederopbouw na Katrina te bekostigen. Een belastingsverhoging is voor hem uit den boze. Het Congres heeft tot dusver 62 miljard dollar uitgetrokken voor de getroffen Golfregio. Het kostenplaatje komt volgens sommigen mogelijk op 250 miljard dollar uit. Maar door een enorme federale inspanning voor de heropbouw van New Orleans en de rest van de Golfregio te beloven, strijkt Bush tegen de haren van behoorlijk wat mede-Republikeinen, die de verwezenlijking van de conservatieve gedachte zien in "small government".

Ook in de conservatieve denktank Cato Institute wordt aan de alarmbel getrokken en het refrein "Wie zal dat betalen?" opgedreund. Vast staat, zei Stephen Slivinski van de in Washington gevestigde denktank, dat door Katrina het voornemen van het Witte Huis om de federale schuld tegen 2010 te halveren nu al mag worden opgedoekt wegens onhaalbaar. En waar enkele maanden geleden nog optimistisch werd verkondigd dat het begrotingstekort voor (het fiscale jaar) 2006 met 314 miljard dollar minder zou bedragen dat het lopende jaar (331 miljard), gaan economen ervan uit dat het deficiet voor 2006 wel eens tot 450 miljard zou kunnen oplopen.

Zolang met name de Aziatische landen met aankopen van VS-obligaties de overheidsbehoeften blijven dekken, lijkt er niets aan de hand. "Maar wat op de lange termijn", vraagt Slivinski zich af. "Op welk moment gaan de internationale kapitaalmarkten zeggen: nu is het genoeg?".

Ondanks het Republikeinse credo van "small government" -een winnende slogan onder Ronald Reagan- zijn de federale uitgaven sinds 1995 met 78 procent gestegen. Van een "zuinige regering" is dan ook geen sprake, deels omdat ondanks het einde van de Koude oorlog de budgetten voor het Pentagon en Homeland Security de pannen blijven uitswingen.