WAAROM OBAMA NOG ALTIJD KAN VERLIEZEN


Gaan de voorbije zeven dagen de geschiedenis in als de week waarin Barack Obama de presidentsverkiezingen heeft gewonnen? Of komt er nog een October Surprise?


Begin september zag het er allemaal plots wat minder rooskleurig uit voor de Democratische presidentskandidaat. Zijn Republikeinse uitdager, John McCain, had net de Republikeinse partijconventie achter de rug. Met zijn keuze voor de onbekende Sarah Palin als running mate kaapte McCain de aandacht van de media weg. De peilingen zagen Obama voor het eerst achter McCain.

Maar sindsdien is het tij weer gekeerd. Barack Obama mocht in de voorbije week zo veel goed nieuws noteren dat hij er mogelijk zelf van gaat duizelen.

Amerika is in de ban van zijn gevallen economie - en Obama heeft een grotere geloofwaardigheid in de aanpak van de economie dan de sabelvreter McCain, die zelf ooit toegaf dat hij daar niets van kent. Het falen van de Republikeinse politiek van de voorbije acht jaar, met de nadruk op vrijheid-blijheid of 'deregulering', werd nog pijnlijker in de verf gezet toen (vooral) de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden weigerden het economische reddingsplan van hun eigen Republikeinse president te aanvaarden.

President George Bush krijgt werkelijk niets meer voor elkaar - wat de indruk van Republikeins falen alleen nog verder versterkt. Ook presidentskandidaat John McCain, die weliswaar het imago van een weinig volgzame Republikein heeft, liep geen foutloos parcours. Twee weken geleden zei hij op een maandagochtend dat de 'fundamenten van de Amerikaanse economie stevig zijn' - enkele uren voor het gebouw als een kaartenhuis in elkaar zakte.

Daarna probeerde McCain zich aan het eerste presidentsdebat met Obama te onttrekken door te verklaren dat er nu geen tijd was voor loos gepraat: hij moest in Washington de crisis gaan oplossen, eigenhandig. Uiteindelijk moest McCain toch komen opdagen op het debat - hij deed het overigens vrij goed.

McCains kandidate als vice-president, Sarah Palin, zorgde deze week donderdag dan toch voor een vrolijk nootje door niet de dieperik in te gaan in haar debat met Obama's running mate Joseph Biden. Maar het vermijden van verlies is nog niet hetzelfde als het boeken van winst.

Intussen is gisteren bekend geworden dat de VS in september 159.000 jobs hebben verloren - het hoogste maandcijfer sinds 2003. En op een meer verkiezingstechnisch niveau: in verscheidene staten mogen de kiezers nu al hun stem uitbrengen. Nu Obama op een wolkje leeft, kan hij al meteen stemmen beginnen te incasseren. Als dit geen moment voor change is?

Obama's huidige succes blijkt uit de peilingen. Volgens Associated Press/GfK leidt Obama nationaal met 48 procent tegen 41 procent voor McCain. Nog belangrijker: Amerika stemt per staat, en ook daar is er alleen goed nieuws voor Obama. In enkele cruciale battleground states heeft Obama nu een comfortabele voorsprong, zoals in Florida (51-43), Ohio (50-42) en Pennsylvania (54-39). Sinds 1960 heeft geen enkele kandidaat de verkiezingen gewonnen zonder in twee van die drie staten te zegevieren.

Ook Obama's oorlogskas wordt nog altijd overdadig gespekt - een essentieel gegeven in de Amerikaanse verkiezingscampagne. Recht naar het Witte Huis, dus.

Alleen zijn er nog vier eindeloze weken te gaan tot verkiezingsdag, dinsdag 4 november. Misschien slaat Obama nog wel een flater in een van de twee resterende presidentiële debatten. Misschien krijgen de Amerikanen tegen 4 november toch de indruk dat McCain een betere redder van de economie is dan Obama, of gaat de race weer meer over 'karakter' dan over de economie. Wat als Al-Qaeda in de komende vier weken slaagt in het plegen van een gruwelijke aanslag? Niemand die het wenst, maar misschien gaan de Amerikanen dan plots hun veiligheid weer als belangrijkste bekommernis zien, niet de economie. In dat geval kan McCains ervaring als ex-militair en expert in buitenlandse zaken weer gaan spelen.

Het is uiteraard allemaal pure speculatie. Maar de VS zijn vertrouwd geraakt met de zogenaamde 'October Surprise'. Er zijn bijvoorbeeld tekenen dat 'onafhankelijke' groepen pas nu beginnen met het maken van hun onbeschaamde campagnefilmpjes. In 2004 werd de Democratische kandidaat John Kerry gedemonteerd als gedecoreerde Vietnam-held door filmpjes van obscure groepjes als de Swift Boat Veterans en POWs for Truth.

Politicologen buigen zich ook over een mogelijke impact van het zogenaamde 'Bradley-effect'. In 1982 verloor Tom Bradley de gouverneursverkiezingen in Los Angeles, hoewel hij in de peilingen comfortabel aan de leiding had gelegen. Bradley's probleem? Hij was zwart. Blijkbaar willen sommige kiezers niet toegeven dat 'ras' mee hun keuze bepaalt, maar worden ze er uiteindelijk in het stemhokje toch door beïnvloed.

Obama's gemengde huidskleur is zo'n beetje het spook van deze campagne: niemand praat er openlijk over, maar in welke mate houdt Joe Sixpack er uiteindelijk wel rekening mee wanneer hij zijn stem uitbrengt? Net bij blanke arbeiders scoort Obama voorlopig minder goed. Het wordt afwachten in welke mate dat fenomeen gaat meespelen in belangrijke staten als Ohio, Pennsylvania, Indiana of Michigan. Steeds vaker rijst de wrange vaststelling dat Obama intussen een veel grotere voorsprong zou hebben in de peilingen als hij een blanke man zou zijn.


DS, 04-10-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB