Voetballen op EK met twee harten in de borst


Op het EK voetbal spelen veel voetballers met ‘twee harten in hun borst’. In multicultureel Europa kunnen sommige spelers niet juichen als ze scoren tegen hun geboorteland.


Bazel, 16 juni. Het Europees kampioenschap in Zwitserland en Oostenrijk laat als geen ander evenement zien hoezeer de grenzen op de voetbalkaart vervaagd zijn. Hakan Yakin, een Zwitser met Turks bloed in de aderen, bezorgt La Suisse in Bazel met twee doelpunten tegen Portugal de eerste overwinning op het EK. De 31-jarige aanvaller rent na zijn treffers juichend over het veld. Het contrast met een paar dagen eerder is groot. Als Hakan Yakin tegen Turkije in het St. Jakob Stadion van Bazel zijn eerste EK-doelpunt maakt, viert hij dat op zeer ingetogen wijze, uit respect voor zijn tweede vaderland Turkije. „In mijn hoofd juichte ik mee voor heel Zwitserland, maar ook Turkije draag in in mijn hart”, is de uitleg van de aanvaller.

Hakan Yakin is zeker niet de enige voetballer met ‘twee harten in zijn borst’. Veertien van de zestien EK-deelnemers hebben de beschikking over spelers met meederde nationaliteiten. Bij Oranje spelen bijvoorbeeld de Marokkaanse Nederlanders Khalid Boulahrouz en Ibrahim Afellay.


Multicultureel

Het uitgeschakelde elftal van Zwitserland is hét voorbeeld van een multiculturele selectie. Naast Hakan Yakin zijn Gökhan Inler en Eren Derdiyok ook Zwitserse Turken. Verder zijn met Philippe Senderos (Spaanse vader, Russische moeder), Ricardo Cabanas (Spaanse vader), Tranquillo Barnetta (Italiaanse ouders), Valon Behrami (Albanese ouders), Johan Vonlanthen (geboren in Colombia) en Gelson Fernandes (geboren in Kaapverdië) tal van landen vertegenwoordigd in het laatste groepsduel met Portugal. Zo lijden zelfs Afrika en Zuid-Amerika een beetje mee met de uitschakeling van het organiserende land.

De Portugese kolonie in Zwitserland is daarentegen al weken in jubelstemming. In de Zwitserse kantons Vaud en Genève is Portugees vaak de voertaal. Voetbalclubs dragen namen als Benfica Club Lausanne en FC Porto Lausanne. Geen selectie wordt dagelijks met zoveel onthaal verwelkomd als de Portugezen. Voor het hotel Beau Rivage aan het meer van Neuchâtel verdringen zich dagelijks tientallen Portugese immigranten om een glimp op te vangen van Cristiano Ronaldo, Ricardo Quaresma of Bruno Alves. „Natuurlijk juich ik nu voor Portugal”, zegt een Portugees-Zwitserse receptioniste in Bern. „Die Zwitsers kunnen toch helemaal niet voetballen?”

In de aanloop naar het treffen tussen Zwitserland en Portugal worden bij de poorten van het stadion duizenden gratis vlaggetjes van beide landen uitgedeeld. Veel supporters pakken zowel een Zwitsers als een Portugees vlaggetje. De Portugese Zwitsers blijven wel massaal zitten als de Zwitserse aanhang uit volle borst zingt: ‘Sta op als je Zwitser bent’.


Overgestapt

Het is de laatste keer dit EK dat de Zwitsers hun eigen ploeg kunnen toezingen. Duizenden inwoners van het neutrale land zijn echter al dagen voor het laatste duel in Groep A overgestapt van ‘rood’ naar ‘oranje’. „Hoe het komt weet ik niet, maar de oranje shirts zijn bijna niet aan te slepen”, zegt een verkoopster in een sportzaak in Bazel. „En het zijn meestal Zwitsers die hier iets kopen.” Ook buiten de lijnen zijn de grenzen aan het voetbal kennelijk aan het vervagen.

Na de zege van het Nederlands elftal op Frankrijk kleuren de straten van Bern al oranje zoals nooit tevoren. Zwitserse jeugd hijst zich in de fankleding van de formatie van Marco van Basten. De krant Blick doet met zijn oproep onder de kop ‘Jetzt sind wir alle Holländer’, mee aan de Hollandmania in Zwitserland. In het Franstalige Fribourg scanderen de inwoners al dagen ‘Pays-Bas! Pays-Bas!’


Verraad

De inwoners van een wintersportland als Zwitserland mogen dan schaamteloos juichen voor een ander land, in een voetballand als Polen wordt een dergelijke overstap gezien als landverraad. Lukas Podolski, de in Polen geboren spits van het Duitse elftal, haalt zich met twee doelpunten tegen het elftal van bondscoach Leo Beenhakker de woede op de hals van zijn vaderland. Miroslaw Orzechowski, voormalig onderminister van Onderwijs, vindt zelfs dat Podolski zijn Poolse nationaliteit afgenomen moet worden. „Een Poolse burger die voor een ander land uitkomt, is een huursoldaat. Voor dat soort mensen schaam ik me”, luidt het harde oordeel van Orzechowski.

Podolski blijft kalm onder de aantijgingen: „Ik heb twee harten in mijn borst. Duits en Pools.” De spits van Bayern München is overigens in goed gezelschap. Bijna de complete aanvalslinie van de Duitsers bestaat uit spelers die ook voor een ander land hadden kunnen kiezen. De ouders van Miroslav Klose komen ook uit Polen. Kevin Dennis Kurányi werd als zoon van een Duits-Hongaarse vader en een Panamese moeder geboren in het Braziliaanse Rio de Janeiro geboren. Mario Gómez heeft een Spaanse vader, David Odonkor is half Ghanees en Olivier Neuville heeft een Italiaanse moeder. De Duitse bondskanselier Angela Merkel looft de aanval als hét toonbeeld van integratie.


NRC, 16-06-2008 (Koen Greven)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB