Amper-Belgie of Post-Belgie


Een jaar na de federale verkiezingen staat één zaak in ieder geval vast: dit België is niet meer werkbaar. De totale politieke impasse wordt enigszins aan het oog onttrokken, eerst door de overgangsregering Verhofstadt III en nu door de nominale regering Leterme I. Ook de deelstaten functioneren en werken zelfs beter samen. Maar de realiteit is onontkoombaar: de federatie is in een diepe crisis. Zo diep dat haar voortbestaan niet kan worden gegarandeerd, hoe onwerkelijk een post-Belgisch scenario voor velen ook moge lijken.


De vraag naar de verantwoordelijkheid voor de blokkering kan op vele manieren worden beantwoord. Een generatie politici is niet meer getraind in de zoektocht naar een compromis. Wie het sterkste opkomt voor zijn of haar gemeenschap, scoort het best, maar verhindert de oplossing. Dat is geen kwestie van personen. De middelpuntvliedende krachten zijn door de vorige politieke generatie in het systeem geweven. Zelfs wie in naam opkomt voor België, doet dat slechts voor zover dat zijn of haar eigen achterban ten goede komt.

Had Leterme, een jaar geleden goed voor 800.000 stemmen, beter kunnen doen? Ongetwijfeld. Zijn voorbereiding van de onderhandelingen - zowel bij de overzijde als bij de eigen troepen - was onbestaande. Er zijn sinds de monsterscore van 10 juni 2007 niet veel valstrikken en -kuilen waar Leterme niet is ingetrapt. Soms leek hij klaar voor een deal, dan weer toonde hij zich besluiteloos of ongeïnspireerd. Nooit slaagde hij erin de Franstaligen uit hun loopgraven te halen. Daardoor creëerde hij zelf het beeld dat hij de gevangene is van zijn campagneretoriek en zijn partnerschap met de N-VA.

Maar wie zou het dan wel gekund hebben? Verhofstadt, die wel zijn revanchekans greep, maar vervolgens zo snel mogelijk een goed heenkomen zocht? Reynders? Di Rupo? Dehaene? Pappen en nathouden, zoals de huidige regering doet, dat kunnen er ongetwijfeld nog. Maar voor een echte uitweg is het besef nodig dat het status-quo niet houdbaar is.

De Franstaligen denken van wel en verwerpen het Amper-België dat in Vlaanderen nog net een meerderheid behoudt: een uitgeklede federatie, uitgebreide bevoegdheden voor de deelstaten en verbeterde samenwerking tussen hen. Zij dreigen met een Post-België, omdat ze vermoeden dat de Vlamingen ervoor terugdeinzen. Intussen bereiden ze het keihard voor. Want ook voor hen vormen de krachtsverhoudingen in hun eigen gebiedsdeel het enige ijkpunt.

We gaan nu snel op het moment af dat de keuze tussen Amper-België of Post-België moet worden gemaakt en dat ze concreet moet worden ingevuld. Hoe gaat dat en wat zijn de gevolgen? Het huidige geblokkeerde bestuur leidt, uiterlijk over een jaar, naar vervroegde verkiezingen en een verscherping van de tegenstellingen. Niet kiezen is ook kiezen.


DS, 10-06-2008 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB