Turkije herschrijft islamitische teksten
Hilversum (BBC/Van onze redactie) 27 februari 2008 - Turkije werkt aan een revolutionaire modernisering van de islam. In opdracht van het Departement van Religieuze Zaken is een team theologen van de Universiteit van Ankara bezig met een fundamentele revisie van de Hadith, de op de Koran na belangrijkste heilige tekst van de islam.

Sharia
De Hadith is een collectie van duizenden spreuken en gezegden die worden toegeschreven aan de Profeet Mohammed. De uitspraken vormen een richtsnoer voor de interpretatie van de Koran en zijn de bron van het merendeel van de islamitische wetgeving, de Sharia.

Negatieve invloed
Volgens de regering heeft de huidige Hadith een steeds negatievere invloed op de moderniserende samenleving. Turkije gelooft dat de tekst verantwoordelijk is voor het verlies van de originele islamitische waarden. Volgens het Departement is een groot aantal spreuken niet afkomstig van Mohammed, en is het de hoogste tijd voor een herinterpretatie van een aantal gezegden dat wel van de Profeet afkomstig is.

Reformatie
Aanhangers van de herziening zijn van mening dat de herziening het begin kan zijn van een islamitische reformatie. Volgens de hervormers is de islamitische traditie stukje bij beetje gekaapt door conservatieve culturen die de religie als controlemiddel gebruikten. Turkije claimt nu die ‘culturele bagage’ te verwijderen en terug te keren naar een vorm van islam die meer op één lijn ligt met de normen en waarden van de Profeet zelf.

Verzonnen
Volgens Felix Koerner, een adviseur van het project, is aantoonbaar dat sommige gezegden honderden jaren na het overlijden van de Profeet Mohammed zijn verzonnen om de waarden van de toenmalige gemeenschap te wettigen. “Helaas kun je met sommige van de veronderstelde hadiths zelfs de pseudo-islamitische praktijk van genitale verminking legitimeren,” aldus Koerner. “Je kunt boodschappen vinden die zeggen ‘dit is wat de Profeet van ons verlangt’. Maar historisch is aantoonbaar dat deze normen uit andere culturen kwamen en op de islamitische traditie zijn geprojecteerd.”

Herinterpretatie
Maar ook gezegden die daadwerkelijk van Mohammed afkomstig zijn worden geherinterpreteerd. Professor Mehmet Gormez, een hoge ambtenaar in het Departement voor Religieuze Zaken en een expert op het gebied van de Hadith, geeft een voorbeeld. “Mohammed verbood vrouwen drie of meer dagen te reizen zonder toestemming van hun mannen. Maar dat is geen religieus verbod. In de tijd van de Profeet was het simpelweg niet veilig voor een vrouw om zo ver te reizen. Naarmate de tijd vergleed heeft men echter een tijdelijk verbod permanent gemaakt.”

Moderne seculiere democratie
Volgens Fadi Hakura, een Turkije-expert voor Chatham House in Londen herschept Turkije met de aangekondigde herziening de islam. Zo verandert een religie waar regels centraal staan in een religie die ook mensen in een moderne seculiere democratie behulpzaam is.