Luxe en design halen het van duurzaam


BRUSSEL - Waterverslindende bubbelbaden, enkelvoudige spoeltoetsen, elektrische verwarming en weinig aandacht voor isolatie. Van een 'duurzame' editie van Batibouw zou je toch iets meer mogen verwachten.


Batibouw, dat vandaag voor het publiek opengaat, staat dit jaar volledig in het teken van duurzaam bouwen. Althans volgens de organisatie. Maar is de bouwbeurs zo ecologisch als ze zelf beweert of probeert ze zich alleen een imago aan te meten? De Standaard wandelde met Bram Claeys van de Bond Beter Leefmilieu (BBL) door enkele Heizelhallen.


Bakstenen en beton

In de hal met ruwbouwmaterialen bevestigt Batibouw meteen zijn klassiek imago: beton en bakstenen. Claeys is niet onder de indruk. Geen enkele standhouder pakt bewust uit met houtskeletbouw, nochtans de meest duurzame ruwbouwconstructie.

Natuursteen krijgt veel aandacht, maar blijft niet zonder vraagteken. Het milieuvriendelijke van natuursteen hangt sterk af van de manier waarop de bedrijven de natuursteengroeves exploiteren. 'Bij sommige bedrijven is dat onduidelijk. Vaak eindigen natuursteengroeves als stortplaats. Opletten dus', aldus Claeys.

Positief zijn de fotovoltaïsche dakpannen van Imerys. Innovatief is dat de zonnecellen ingewerkt zitten in de dakpannen. Dat maakt het gemakkelijker om de zonnepanelen te plaatsen. De dakpannen zijn wel duur: 450euro per halve vierkante meter.


Weinig aandacht voor isolatie

Geen duurzaam gebouw zonder goede isolatie. Het bedrijfje IsoproC geeft het goede voorbeeld door de muren en daken, bezet met isolerende houtvezelplaten, in te spuiten met cellulose of papiervlokken. Toch wil het bedrijfje niet te veel uitpakken met zijn groen imago. 'De mensen denken al snel dat we dan minder kwaliteit bieden en duurder zijn', zegt een medewerker.

Hij is niet te spreken over de 'isolatiepolitiek' van de organisatoren van Batibouw. Slechts een kwart van de 'isolatiehal' wordt ingenomen door isolatiebedrijven. 'Grote bedrijven, zoals Rockwool, staan hier niet meer omdat ze de bestellingen niet meer kunnen bijhouden', weet de man.

Dat is goed, omdat het betekent dat de consument milieuvriendelijke isolatietechnieken, zoals minerale wol en rotswol, koopt. Maar voor een 'duurzame beurs' is hun afwezigheid een gemiste kans, omdat de consument zo verstoken blijft van informatie over goede isolatietechnieken.

Nog opvallend is dat geen enkele standhouder uitpakt met strobalenbouw: de nieuwste hype in isolatieland.


Pelletkachels in trek

In de hal met 'open haarden' valt op dat nog weinig standhouders uitpakken met de klassieke open haard, die weinig rendement haalt. Veel standhouders prijzen pelletkachels aan. Dat is een milieuvriendelijk systeem als het hout duurzaam is. Pelletkachels halen een rendement van meer dan 80procent. 'Maar de top is het nog niet', zegt Claeys. 'Veel beter zijn speksteenkachels.'

Speksteen straalt heel wat warmte af en maakt het niet nodig om veel hout te verbranden. Door enkele uren de speksteenkachel te doen branden, kun je een hele dag je woning verwarmen. Speksteenkachels bestaan al jaren, maar lijken nu pas interesse op te wekken. Verschillende standhouders pakken er dan ook mee uit.


Sanitair = welness

Het sanitair staat volledig in het teken van luxe en comfort. Geen enkele standhouder lijkt al over waterbesparing te hebben gehoord. Als we de hal binnenkomen, stoten we op de stand van Geberit dat zowel spaarspoeltoetsen als enkelvoudige spoeltoetsen voor het toilet aanbiedt.

'Een spaarspoeltoets voor het toilet? Dat is een misverstand', zo verrast Geberit ons. 'Een grote spoeling is nog altijd het beste, anders raakt uw wc sneller verstopt.' Volgens Claeys klopt dat betoog niet. 'Als leidingen verstopt raken, komt dat niet door een kleine spoeling, maar omdat de hellingsgraad van de leidingen te laag is. Bij nieuwbouw mag dat geen probleem zijn. Dit is een conservatieve reactie.'

De douches scoren niet veel beter. De meeste standhouders pakken uit met luxueuze douchecabines en regendouches ('rain showers'), die veel water verbruiken. Terwijl een douchekop met een debiet van 5 tot 6liter per minuut volstaat, is het zoeken naar een douchekop met een debiet van 7liter. De meeste douchekoppen hebben een debiet van 10liter of meer, sommige zelfs van 26liter.

Hansgrohe stelt ons zijn 'eco-versie' van een regendouche voor: 9liter per minuut. De gewone versie verbruikt 14liter. Hansgrohe verkoopt ze allebei, met het argument dat sommige mensen de gewone versie nog kiezen omdat ze meer comfort willen. 'Maar dat is onzin', zegt Claeys.

Het toppunt van de 'welnesshal' zijn de bubbelbaden, soms zo groot als een kleine boot. Die verbruiken niet alleen massa's water, ze hebben ook veel energie nodig. Dubbel zo slecht, dus.


Zuinigste koelkast wordt niet gepromoot

De keukens scoren over het algemeen goed, omdat de meeste ovens op gas werken. Toch pakken sommige standhouders nog uit met elektrische ovens. Een minpunt. Alle koelkasten hebben het kwaliteitslabelA. Koelkasten met een A+ en A++ label vinden we nauwelijks. Ze bestaan, alleen lijken de standhouders ze niet te willen promoten.

Reden? 'Te duur', zegt Blomberg, dat beweert een A+++ koelkast te hebben. 'Van de organisatie mogen we ook alleen ingebouwde keukens tentoonstellen. Vrijstaande toestellen mogen niet, omdat die te veel plaats innemen.' Een bizarre redenering voor een duurzame beurs. Ze houdt ook geen steek, omdat Blomberg tegelijk wel uitpakt met een ander vrijstaand product: de zuinigste en handigste vaatwasser.

De consument hoeft slechts op één knop te duwen. Milieuvriendelijk aan de vaatwasser is dat hij zelf zijn programma regelt, naar gelang van de vuiltegraad van de borden en tassen. Dat beperkt het waterverbruik tot tien liter, terwijl een klassieke vaatwasser al snel 12 tot 13liter verbruikt.


Stookoliesector gaat groen

De klimatisatiehal is de meest energievriendelijke hal van Batibouw. De condenserende gasketel is goed vertegenwoordigd. Ook warmtepompen en fotovoltaïsche zonnepanelen staan rijkelijk uitgestald. 'Maar jammer genoeg staan de beste voorbeelden naast de slechtste', zegt Claeys.

Een van die slechte voorbeelden is de elektrische verwarming. 'Dat zou niet meer verkocht mogen worden', zegt Claeys. Een standhouder beweert dat elektrische verwarming beter scoort dan centrale verwarming op gas. 'Dat is pure desinformatie', zegt Claeys boos. 'Een kerncentrale heeft slechts een rendement van 30procent. Als je de productiekosten erbij rekent, kun je elektrische verwarming bezwaarlijk efficiënt en milieuvriendelijk noemen.'

De standhouders van elektrische verwarming liggen om de stand van de elektriciteitsproducent Electrabel heen. Niet toevallig een van de grootste stands, en mooi centraal gelegen in de hal.

Ook Informazout, het informatiecentrum over verwarming van gebouwen met stookolie, is prominent aanwezig. Opvallend is de aanbieding van stookketels in combinatie met een zonneboiler. Op die manier wekt Informazout de indruk dat stookolie milieuvriendelijker is. 'Green washing', zegt Claeys. De stookoliesector voelt de druk van alternatieve energiebronnen toenemen en probeert hiermee de markt in handen te houden.

Conclusie: Batibouw blijft een interessante beurs. Als consument kun je er heel wat milieuvriendelijke technieken ontdekken. Maar Batibouw is en blijft een verkoopbeurs, die zich graag groener voorstelt dan ze is en die vooral luxe, design, comfort en innovatieve snufjes hoog in het vaandel draagt.


DS, 01-03-2008 (Yves Delepeleire)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB