De stilte bij Eijks benoeming tot kardinaal belooft weinig goeds


Toch nog applaus voor Simonis. Zo vatte afgelopen maandag deze krant het afscheid samen van Adrianus Simonis als aartsbisschop van Utrecht. In die kop weerspiegelt zich de weerzin die een kwart eeuw geleden bestond tegen zijn benoeming, bij met name het progressieve katholieke deel van de bevolking. Maar daarin weerspiegelt zich ook iets van waardering voor de kardinaal met zijn onwrikbare standpunten over abortus, euthanasie en over de uitsluiting van vrouwen uit het ambt. Kennelijk was hij er in geslaagd om de grimmigheid van de eerste jaren (er sneuvelden zelfs ruiten van het paleis op de Utrechtse Maliebaan) te temperen en zijn opponenten mild te stemmen. Niet zozeer omdat zij het eens werden, maar vermoedelijk omdat ze leerden met elkaar te leven.


Eenzelfde cyclus lijkt zich aan te dienen met de onverwacht snelle benoeming van zijn opvolger, de huidige bisschop van Groningen en Leeuwarden, mgr. Wim Eijk. Ook hij huldigt standpunten over vrouwen, euthanasie en abortus waarmee hij progressieve katholieken tegen de haren instrijkt. Misschien slaagt hij er ook net als zijn voorganger in uiteindelijk toch nog een mager applaus te oogsten. Niet vanwege zijn standpunten, maar omdat hij desondanks kans ziet het geloof op de kaart te zetten.

De kans daarop lijkt overigens niet bijster groot. De reden daarvoor is dat Eijks benoeming nauwelijks enige beroering heeft veroorzaakt. Twintig, dertig jaar wond men zich in dit land nog op over de standpunten van de kerk over dit soort zaken. Inmiddels neemt men die voor kennisgeving aan. Niet omdat men het er inhoudelijk mee eens is, maar gewoon omdat ze een vast onderdeel zijn van het katholieke denken dat voor de gemiddelde katholiek geen enkele inhoudelijke betekenis heeft.

En eigenlijk is dat misschien nog de beste houding. De rk kerk heeft zich vastberaden teruggetrokken in haar leerstellige bastion. Van daaruit worden benoemingen gedicteerd, waar verder niet aan te tornen valt en waarover met de nieuwe kardinaal ook niet te praten valt. Misschien is het onder die omstandigheden inderdaad het beste om er dan maar helemaal niet meer over te praten. Tenminste als er daarnaast ruimte kan ontstaan voor een nieuwe spiritualiteit en elan. Maar juist op dat punt roept Eijk twijfel op. Hij staat vooral te boek als een leerstellig en aan het Vaticaan gehoorzaam man. Zoveel orthodoxie en gehoorzaamheid hebben al gauw een benauwend effect. De stilte bij zijn benoeming belooft zo bezien weinig goeds, namelijk zoiets als de dood in de pot.


Trouw, 12-12-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB