Tijd voor di Rupo


Bovenop het stormweer buiten, regent het treurzangen in de Wetstraat. Maar lamento's over oranje-blauw en oeverloze debatten over de schuldvraag zijn nu vooral energieverspilling, een bijdrage tot het alom gevreesde broeikaseffect.


Aan twee vaststellingen ontkomt men niet. Als oranje-blauw na 174 dagen niet lukt, zal het nooit lukken. En aangezien de winnaars van de verkiezingen na 174 dagen gefaald hebben in de poging hun verkiezingszege om te zetten in macht, kunnen ze op die overwinning geen claim meer bouwen. We vertrekken opnieuw van nul, maar niet met dezelfde kaarten als op 11 juni.

Wat is het probleem? Twee volledig gescheiden kiesmarkten met al minstens dertig jaar tegenstrijdige tendensen moeten met elkaar verzoend worden. Eminence grise na eminence grise defileert deze dagen op de lichtbak om uit te leggen hoe zij dat in hun tijd regelden. Ze vergeten er wel bij te vertellen dat hun partij bij de eerstvolgende verkiezingen telkens 5 procentpunt of meer (met andere woorden een vijfde tot een derde van de eigen aanhang) mocht inleveren, op Dehaene in 1995 na.

Het nieuwe van 2007 is dat CD&V, vanuit de eigen onderbuik maar ook aangepord door een N-VA waarvan de ideeën diep in de christendemocratische aanhang aanslaan, niet meer in dat scenario wil meedraaien. Twee à drie procent verlies na vier jaar machtsslijtage kan men slikken, maar telkens opnieuw aardverschuivingen, dat niet.

Vlaanderen is vandaag verdeeld in ongeveer gelijke centrumlinkse en centrumrechtse kampen. Franstalig België blijft voor zeventig procent centrumlinks. Didier Reynders won de verkiezingen, en dacht met de hulp van de Vlamingen te kunnen bewijzen dat het ook zonder de PS kan. Elio di Rupo blijkt echter nog voldoende macht te hebben om de kleine CDH - en de sterke vakbondsvleugel daarin - aan zich te binden. Reynders heeft trouwens zelf in 2002 de rechtervleugel van de 'humanisten' (zoals ze zelf genoemd willen worden) leeggehaald.

Uit de combinatie van de twee kun je onmogelijk een centrumrechtse federale regering construeren. De beste kans die de kiezer daartoe bood sedert 1985 is nu vakkundig om zeep geholpen. En aangezien die federale regering nog ruime en vooral sociaal-economische bevoegdheden heeft, vindt ongeveer de helft van de Vlamingen dat België aan een democratisch deficit lijdt. Zij kiezen voor minstens veel autonomie, of, steeds meer, voor een onafhankelijk Vlaanderen.

De andere helft van de Vlaamse opinie vindt, zoals Yves Desmet dat glashelder verwoordde in Libération, dat Vlaanderen welgesteld genoeg is om van die hele problematiek geen punt te maken. Een permanent centrumlinks bestuur is trouwens mooi meegenomen. Zo zit Vlaanderen in dezelfde impasse als Quebec, toen het tweede referendum over onafhankelijkheid daar in 1995 een perfecte fifty-fifty opleverde.

De logische conclusie - haal die kiezersmarkten uit elkaar - blijft echter uit. Daar speelt een stuk psychologie in mee - de onduidelijkheid aan Franstalige kant over een alternatief zonder België - maar vooral een centenkwestie: het beleid van de linkse meerderheid in Franstalig België is niet betaalbaar zonder de transfers uit het economisch beter boerende Vlaanderen. Vandaar dat Reynders finaal wel bereid bleek daarover te praten.

En dus is het aan de chef van het orkest om het dirigeerstokje ter hand te nemen, de eigenlijke monsieur non. Het compromis ligt voor de hand: links Wallonië en Brussel krijgen nog twintig jaar transfers om, zoals Felipe Gonzalez, Gerhard Schröder, Wim Kok, Tony Blair en straks ongetwijfeld ook de Franse PS, de oude gewaden af te leggen en de afhankelijkheidsstaat te moderniseren. Maar nadien moeten ze op eigen benen kunnen staan, met eventueel nog een genormaliseerde solidariteitsbijdrage vanuit Vlaanderen.

Alleen de PS kan dit in Franstalig België doen aanvaarden, niet meteen de MR, zo is gebleken. Elio di Rupo maakte trouwens zaterdagavond meteen de beste analyse: ofwel depanneer je met een heruitgave van paars (in varianten), ofwel ga je meteen voor de grote nationale poti poti, met een breedgedragen coalitie.

Het is de PS die finaal de keuze moet maken of ze vasthoudt aan het immobilisme, met het risico alles te verliezen, of zelf mee bepaalt wat ze moet toegeven. Herinner u het schandaal van Charleroi, waar lokale kaïds de sociale woningbouw naar willekeur als persoonlijk machtsinstrument hanteerden, ten koste van echte arme sukkelaars. Was het niet Elio di Rupo die zichzelf als epigoon van de vernieuwing opwierp? Het zou in alle opzichten onredelijk zijn de man, die er zo naar gehunkerd heeft, niet zijn kans te geven. Before the bell tolls.

Rolf Falter is freelance journalist


DS, 03-12-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB