Ga vaker in de zon zitten


De Kankerbestrijding waarschuwt voor de zon. Maar huidspecialisten pleiten er voor om vaker, mits verstandig, in de zon te gaan zitten. Hoe zit dat?


Rotterdam, 20 augustus. Deze zomer hebben we in Nederland heel weinig zon gezien. Daarom is de vraag des te actueler wat te doen als hij straks weer uitbundig gaat schijnen. Vol in de zon gaan zitten, of de straling juist zoveel mogelijk mijden?

De Nederlandse Kankerbestrijding waarschuwt voor de zon. Vooral kinderen moeten worden beschermd. „Het aantal mensen met huidkanker neemt schrikbarend toe”, staat er op de site van KWF Kankerbestrijding. En bij de adviezen staat: „Laat kinderen in de schaduw spelen, in ieder geval tussen 12.00 en 15.00 uur”.

Han van der Rhee vindt dat die adviezen moeten worden aangepast. Hij is gepromoveerd huidarts in het Hagaziekenhuis in Den Haag. Nieuwe wetenschappelijke inzichten tonen aan dat de zon juist goed is voor mensen, zegt Van der Rhee. Hij schreef er, samen met dermatologen De Vries en Coebergh, in januari een wetenschappelijk artikel over in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, en eerder al in de European Journal of Cancer. „Natuurlijk moet je oppassen met de zon. Maar in Nederland zijn we, zou je kunnen zeggen met de kennis van vandaag, te ver doorgeschoten met de zonneadviezen.”

Precies hetzelfde zegt de Vlaamse epidemioloog Luc Bonneux. Hij werkt bij het Nederlands Interdisciplinair Instituut voor Demografisch Onderzoek (NIDI). Bonneux ergert zich al twintig jaar aan de „zonne-oorlogen” in de Benelux, zegt hij. „De zon moest en zou slecht voor ons zijn. Maar het tegendeel is waar. Natuurlijk moet je voorkomen dat je verbrandt, maar verder zouden mensen dagelijks in de zon moeten gaan zitten. We komen veel te weinig buiten.”

Want hoezo moeten kinderen tussen twaalf en drie uur de schaduw verkiezen? Waanzin, vindt Bonneux. Hij is bang dat door dat advies kinderen binnenskamers gehouden worden. „Kinderen mogen niet verbranden. Maar laat ze verder in godsnaam buiten spelen. Zwaarlijvigheid is een veel groter probleem.” Natuurlijk moeten kinderen niet uren onbeschermd op het strand gaan zitten. Maar verder zoeken alle kinderen die buiten spelen instinctief de schaduw op als ze te lang in de zon zijn.”

En dan het advies van KWF dat voor kinderen een zonnecrème zou moeten worden gebruikt met een factor hoger dan twintig. „Discutabel”, vinden Bonneux en Van der Rhee. Nergens is aangetoond dat dergelijke crèmes ook werkelijk helpen ter voorkoming van huidkanker, in het bijzonder voor de gevaarlijkste vorm van huidkanker, het melanoom, ook wel kwaadaardige moedervlek genoemd, zeggen ze.

Bovendien wordt het KWF gesponsord door de cosmeticamerken Vichy en Zwitsal. Bonneux was zich daar niet van bewust. „Ik vind in het algemeen de toenemende belangenverstrengeling tussen industrie en patiëntenverenigingen een zorgwekkende evolutie. Er bestaat immers niet zoiets als ‘gratis steun’. Deze adviezen van het KWF spekken de kas van de industrie.”

Maar, even tussendoor: van een overdaad aan zonlicht krijg je toch huidkanker?

Ja, dat is zeker zo, zeggen Van der Rhee en Bonneux. Maar dat is zelden dodelijk en bovendien goed te behandelen als je er op tijd bij bent. Veel belangrijker is dat de zon ook kanker voorkómt. De zon stimuleert immers de aanmaak van vitamine D en die stof helpt darm-, baarmoederhals-, prostaat- en borstkanker voorkomen.

Ook is gebleken dat mensen die regelmatig, niet al te uitbundig, in de zon zitten een geringere kans hebben op een melanoom dan mensen die weinig of juist heel veel zonlicht hebben opgevangen. Ook heeft de zon een preventief effect op multiple sclerose, zeggen de huidspecialisten.

Wilma Bergman zegt dat „we de boodschap over de zon anders moeten gaan brengen”. Zij is huidarts in het LUMC en was eind jaren tachtig samen met Van der Rhee betrokken bij de oprichting van de ‘sproetenbus’ die op de stranden mensen screende op huidkanker, „Het verhaal moet subtieler”, zegt Bergman. „Tot je twintigste jaar moet je oppassen voor extreme zon, maar daarna loopt het niet zo’n vaart, mits je niet verbrandt. We hebben jaren lang gezegd ‘kijk uit voor zon’, nu moeten we erbij gaan zeggen dat de zon ook goed voor je is. Dat is nieuw.”

De Kankerbestrijding zegt in een reactie dat „we misschien nog duidelijker moeten zeggen dat de zon ook goed voor je is. Maar dat doen we nu ook al wel in onze adviezen”, zo zegt Maaike op de Coul. Zij is ‘coördinator preventie’ bij de KWF. De suggestie van Bonneux als zouden de adviezen gesponsord worden door de zonnecrème-industrie, ontkent zij met kracht. „De indruk kan gewekt worden dat Vichy en Zwitsal de crèmes zijn die we aanraden”, zegt Op de Coul. „Maar dat staat nergens. De twee bedrijven zijn onze partners, het is gebruikelijk voor een fonds dat het partners heeft. Bovendien zijn crèmes slechts onderdeel van onze zonadviezen.”

Het KWF bekijkt momenteel of de campagne moet worden aangepast. Jan Willem Coebergh, een van de co-auteurs van het artikel over de positieve effecten van de zon,„staat zeker op het lijstje” om daarover advies te geven, zegt een woordvoerder. „Zeker dit soort afwijkende en nieuwe geluiden willen we graag meenemen.”

Maar er is momenteel nog onvoldoende consensus in de wetenschap over hoe vitamine D in het lichaam wordt aangemaakt, welke rol de zon daarbij speelt en wat een gezonde zonnedosis is, zegt Op de Coul. „Daar moeten we eerst honderd procent zeker van zijn, voordat we onze toon veranderen.”

Huidarts Van der Rhee vindt het te voorzichtig. „Het is al bewezen dat de zon ook kanker voorkomt. De vraag is alleen nog hoe groot dat preventieve effect is, en hoeveel zon je daarvoor nodig hebt.”


NRC, 20 augustus 2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Overdaad schaad. Natuurlijk, dat is met alles zo! Maar ook ik heb graag een bruin kleurtje het hele jaar door. Je ziet er niet alleen gezonder uit maar ik word er persoonlijk ook gelukkiger van. Een uurtje zonnen en je kan er weer tegen! Niet voor niets zijn mensen gelukkiger, vriendelijker en hebben een beter humeur tijdens zonnige dagen. Op die zonovergoten momenten worden er namelijk gelukshormonen aangemaakt wat een positief effect heeft op je innerlijke welzijn! Maar... van zonnen krijg je rimpeltjes dus is het wel belangrijk om je gezicht goed in te smeren (met een hoge factor) of af te schermen.
Dus: zon met mate en smeren is de boodschap! Maar nu lijken die zonnige dagen echt wel vér weg. Gelukkig zei 'de Frank' deze morgen dat er beterschap op komst is voor het weekend, geniet ervan!

Verstandig zonnen met een goede bescherming kan volgens mij geen kwaad. Als we allemaal schrik van de zon moeten krijgen, zit iedereen binnen de korste keren altijd thuis met een slecht humeur. Trouwens juist niet in de zon komen is ook schadelijk: Je riskeert dan een tekort aan vitamine D, wat kan leiden tot suikerziekte, multiple sclerose en kanker.
Ikzelf heb ook graag een bruin kleurtje en ik zal mezelf dus zeker niet voor de zon gaan verstoppen . Ik voel ook aan wanneer het genoeg is geweest en ik dus uit de zon moet. Ik wil natuurlijk geen zonnebrand oplopen, want dan krijg je van die losse velletjes en veroudert je huid sneller.

Ik vind ook zeker niet dat je moet binnen blijven als de zon schijnt. Zon hier in België is al zo schaars dus geniet er dan van. Je loopt naar 't schijnt wel een groter risico op huidkanker als je vaak in de zon komt, maar waar kan je tegenwoordig geen kanker van krijgen? Smeer je goed in, zet een hoofddeksel op en ga naar buiten. Maar je moet natuurlijk ook niet overdrijven. Ik denk ook dat het van mens tot mens af hangt hoe lang je in de zon kan komen en hoe goed je ertegen kan. Maar iedereen zal dat van zichzelf wel weten. Bruine mensen verbranden gewoonlijk ook veel minder snel dan witte mensen.

Een mooi bruin kleurtje is altijd wel meegenomen, maar je mag hier zeker niet overdrijven. Steeds meer meisjes vinden het leuk om een bruin kleurtje te hebben, maar zonnekloppen kan ook zeer verslavend werken. Tanorexia is een ziekelijke verslaving aan de zon met een levensgevaarlijke bijwerking en komt het meest voor bij jonge vrouwen. Sommige mensen staan er niet bij stil dat blootstelling aan de zon zeer schadelijk is voor hun gezondheid. Niet alleen in het zonnetje zitten maar ook de zonnebank schijnt een grote boosdoener te zijn bij het ontstaan van huidkanker. Natuurlijk is de zon noodzakelijk om bijvoorbeeld vitamine D aan te maken en ons goed te voelen. Vele mensen lijden tijdens de winterperiode aan depressies te wijten aan te weinig zonlicht. Dus de zon is goed en kikkert een mens op. Alleen mag je niet overdrijven met zonnekloppen en is het nodig dat je je goed beschermd door zonnecrème met voldoende hoge beschermingsfactor te smeren. Ik zeg altijd:"overdaad schaadt!"

Bijlage uit het nieuwsblad 13/05/2005
’Tanorexia’ bezig aan stille opmars
Steeds meer jonge meisjes vertonen symptomen van ’tanorexia’, een potentieel levensbedreigende verslaving aan zonnen. Dat blijkt uit een tot nu toe uniek onderzoek naar het zon- en zonbeschermingsgedrag bij adolescenten.

Het onderzoek werd vorig jaar verricht in samenwerking met de provinciale werkgroep maligne melanoom Limburg. In totaal werden 602 adolescenten tussen 14 en 18 jaar ondervraagd over hun zongedrag.
Tot nu toe lijkt deze verslaving, die haar naam te danken heeft aan de eetstoornis anorexia, vooral in Groot-Brtitannië vaker op te duiken. Volgens Erwin De Clerck, diensthoofd preventie bij de Vlaamse Liga tegen Kanker, zijn er in ons land zeker en vast ook dergelijke ziektegevallen aanwezig. ,,Momenteel wordt er echter nog te weinig specifiek onderzoek verricht om over precieze cijfers te beschikken'', aldus De Clerck.

Uit de resultaten van het Limburgs onderzoek, dat nog moet gepubliceerd worden in vaktijdschriften, blijkt dat 36,5 pct van de ondervraagden drie tot zes uur per dag in de zon doorbrengt, meestal (in 48,8 pct van de gevallen) tussen 12.00 en 15.00 uur, het tijdstip waarop de ultra-violettestraling het meest schadelijk is. Bovendien gebruikt ruim 70 pct van de ondervraagde jongeren helemaal geen zonnebescherming.

,,Van de ondervraagde leerlingen gaf 36,5 pct aan nooit gebruik te maken van de zonnebank, 12,5 pct gebruikt de zonnebank minder dan vijf keer per jaar en 6,1 pct gebruikt de zonnebank meer dan 25 keer per jaar'', verduidelijkt Thomas Maselis, voorzitter van Euro Melanoma, de pan-Europese preventiecampagne tegen huidkanker. ,,Voorts blijkt uit de gegevens ook dat vooral meisjes (48 pct) voorstander zijn van een bruin velletje''.

Volgens het onderzoek bestaat er bovendien bij jongeren de foutieve opvatting dat zij niets kunnen doen om huidkanker te voorkomen. ,,De preventie van huidkanker is voor ons een zeer moeilijk aspect'', stelt Erwin De Clerck. ,,Zonnebaden bevindt zich in dezelfde categorie als roken: we weten dat het slecht is voor de gezondheid, maar toch doen we het''.

Momenteel werkt de Vlaamse Liga tegen Kanker aan een preventiecampagne waarbij de nadruk vooral zal gelegd worden op het uit de zon blijven. ,,Tot nu toe ontstond er immers een verkeerde perceptie door het gebruik van de term ’veilig zonnen’ in de preventiecampagnes'', aldus De Clerck. ,,Daardoor gaat men er snel van uit dat, wanneer men beschermd in de zon ligt, geen risico risico werd gelopen. En dat is fout''.

Tot slot benadrukt De Clerck nog dat de preventieopdracht eigenlijk uit twee luiken bestaat. Enerzijds is er de primaire preventie, het voorkomen van de huidkanker zelf, en de secundaire preventie, het opsporen van de melanomen (tumoren). ,,Vooral de secundaire preventie heeft enorm veel succes. Tijdens de vorige Euro Melanoma-dag in 2004 lieten in totaal 5.000 Belgen zich screenen op melanomen'', aldus nog De Clerk. ,,Maar de cijfers van het Limburgs onderzoek tonen aan dat bijvoorbeeld de overheid en de toeristische sector, die het ’bruine’ ideaalbeeld blijft naar voren schuiven, dringend actie moeten ondernemen''.

kum (belga)

Men moet uitkijken voor de zon omwille van de kans op huidkanker, maar nu beweren die huidspecialisten dat de zon goed voor je is. Op den duur weet de gewone mens het niet meer. Hoewel ik me wel weet te vinden in de mening van de huidspecialisten. Ik ben er wel van overtuigd dat de zon goed is voor de mensen. Daarbij steun ik de mening dat ‘nieuwe wetenschappelijke inzichten aantonen dat de zon juist goed is voor mensen’. Het is wel zo dat we onze huid goed moeten beschermen voor de zon. Zorg er dus zeker voor dat bij felle zon je goed ingesmeerd bent. De zon is en blijft gevaarlijk voor je huid. Ik geloof ook het feit dat het aantal mensen met huidkanker toeneemt, daar ben ik ten zeerste van overtuigd zelfs. Maar je mag dit niet als een reden zien om je kinderen binnen te houden. Kinderen moeten juist buiten kunnen spelen. Ik vind dan ook dat tegenwoordig de mensen veel te weinig buiten komen. Maar men moet toch rekening houden met het feit dat een overdaad aan zonlicht kan leiden tot huidkanker. Ik hoop dan ook dat men voortdoet met het ontwikkelen van geneesmiddelen. Maar het meest interessante in de tekst vind ik toch het stukje:
‘Ook is gebleken dat mensen die regelmatig, niet al te uitbundig, in de zon zitten een geringere kans hebben op een melanoom dan mensen die weinig of juist heel veel zonlicht hebben opgevangen. Ook heeft de zon een preventief effect op multiple sclerose, zeggen de huidspecialisten’.
Dergelijke uitspraken zetten mij toch aan het denken. Ik denk dat je daar voorzichtig mee moet omgaan, want we weten niet hoeveel zonlicht je nodig hebt om die situatie te bereiken. En daarenboven is er nog de bewering dat de zon kanker zou voorkomen. Maar hoeveel zon heb je daar voor nodig? Dit is volgens mij duidelijk nog een stukje wetenschap dat men sterk zal moeten onderzoeken, eer men uitsluitsel mag geven over het feit of de zon al dan niet goed kan zijn voor het voorkomen van bepaalde ziektes.

Een hele hoop dingen zijn gezond, zolang ze maar in bepaalde maten blijven.
Voldoende zon is gezond, maar een overdosis (o.a. verbranden) is dan weer ongezond.
Het zelfde met pintjes, enkele pintjes per dag/week zijn gezond, 2 bakken op een dag drinken is dan weer ongezond.