Timmeren aan betere justitie


BRUSSEL - Door steeds op hetzelfde te hameren - de traagheid, de gebrekkige communicatie - hoopt de Hoge Raad voor Justitie de werking van het gerecht te verbeteren.


Een kort geding dat meer dan een jaar aansleept. Een veroordeelde die geen gratis kopie van zijn uitspraak krijgt. Een 'verkeersovertreder' die geen antwoord op zijn bezwaren krijgt, maar meteen een overschrijvingsformulier in de bus vindt, terwijl achteraf blijkt dat het om een persoonsverwisseling gaat. Het zijn volgens de Hoge Raad voor de Justitie geen voorbeelden van hoe een moderne justitie met haar cliënten omgaat. De incidenten staan vermeld in het jaarverslag 2006 van de Raad, dat de redactie kon inkijken.

Traagheid van het gerecht en een gebrekkige communicatie vormen opnieuw de meest voorkomende klachten van de Belgen over hun justitie. Dat is al enkele jaren het geval, maar het verbeteren van de werking van de rechtbanken is klaarblijkelijk een werk van lange adem. Dat erkent ook de Hoge Raad, die verscheidene eerdere aanbevelingen in herinnering brengt.

Elke brief van een rechtzoekende moet binnen een redelijke termijn een antwoord krijgen, ook al zitten er onder de klagers querulanten en hebben de parketten de excuses van verkeersovertreders al duizend keer gehoord.

Tussen de gegronde klachten komen die van mensen voor die een verkeersovertreding betwisten, maar bijvoorbeeld de flitsfoto nooit te zien krijgen. Of niet de minste reactie ontvangen op hun bezwaren.

Zo werd een klager door de politie meer dan vijftig keer geverbaliseerd wegens verkeerd parkeren, en telkens vrijgesproken, ook in beroep. De oorzaak daarvan lag bij de geautomatiseerde verwerking van de processen-verbaal. 'Automatisering heeft haar voordelen, op voorwaarde dat er controles zijn ingebouwd', waarschuwt de Hoge Raad. Een van die controles bestaat erin 'het ernstig nemen van signalen van de burger'.

De controle-instelling heeft ook kritiek op het verloop van zittingen voor een rechtbank. Wie voor de rechter moet verschijnen, wordt opgeroepen zich om negen uur, of twee uur in de namiddag, te melden. Dat gebeurt voor tientallen personen terzelfder tijd. De rechtzoekende met de oudste advocaat komt, volgens een jarenlange traditie, eerst aan de beurt. Degenen zonder raadsman of een hele jonge advocaat kan soms uren wachten vooraleer zijn zaak voorkomt. En dan zijn er nog die keren dat de behandeling van een zaak wordt uitgesteld.

De Hoge Raad voor de Justitie vindt dat dit geen manier van werken meer is. 'Het zittingsmanagement in vele rechtbanken laat te wensen over', staat in het jaarverslag.

Ook de lange duur van sommige procedures is een terugkerende klacht. Sinds 2004 heeft de Raad toch tien klachten van rechtzoekenden ontvangen die wijzen op professionele tekortkomingen van individuele rechters. Bij hen 'lijkt vertraging in uitspraken een gewoonte te worden'.

Het is niet de bedoeling om rechters onder druk te zetten waardoor hun beslissingen minder kunnen rijpen, zegt de Raad erbij, maar er moet toch een 'redelijk arbeidstempo' worden aangehouden.

Rechters moeten ook zelf vaak wachten op de bevindingen van de aangestelde experts. De overheid heeft daar mee schuld aan. Een arts die door de politie 'snachts wordt opgeroepen om een bloedtest af te nemen bij een bestuurder, krijgt daarvoor 45euro, terwijl het gangbare tarief voor een nachtelijke verzorging 70euro bedraagt. Met dergelijke 'onderbetaling' kun je geen redelijke service van de experts verwachten.

www.hrj.be

filip verhoest


DS, 06-07-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB