Geen Europese Verenigde Staten


'Het heeft geen zin te spreken over de Verenigde Staten van Europa. Men kan oude naties als Frankrijk of Polen niet vergelijken met Kansas of Ohio.' Dat is geen uitspraak van een euroscepticus. Elisabeth Guigou zei dat in Brussel op een door Les Amis de l'Europe georganiseerd colloquium. De socialistische ex-minister was ooit de adviseur voor Europa van president François Mitterrand, en behoort zeker tot het pro-Europese kamp.


Het touwtrekken over de Europese grondwet toont nu nog maar eens hoe illusoir het is over de 'Verenigde Staten van Europa' te spreken.

De Verenigde Staten van Amerika zijn een schepping 'sui generis', een natie die tot stand gebracht is op basis van ideeën en van een revolutionaire grondwet.

Europa daarentegen is de erfgenaam van millennia geschiedenis, van eeuwen en eeuwen natievorming, van eeuwen oorlogen tussen die naties.

In tegenstelling tot de start van de Verenigde Staten was de Europese eenmaking ook niet het begin van een groots avontuur. Ze spruit integendeel voort uit de laattijdige wijsheid van staten die door hun wereldoorlogen Europa als wereldspeler hadden uitgeschakeld.

Die geschiedenis laat diepe sporen na. De Europeanen spreken een veelheid van talen, lezen totaal verschillende geschiedenisboeken, kijken naar geheel verschillend tv-nieuws, dragen uit hun geschiedenis heel verschillende complexen en fierheden en wereldbeschouwingen mee.

De houding van Polen ten aanzien van de Europese 'grondwet', een weinig inspirerend zij het noodzakelijk document, illustreert dat nog eens. Zeker, dat geïsoleerde verzet, dat de EU-top van eind deze week zal belasten, is irrationeel en contraproductief. Maar het weerspiegelt de obsessies van een natie die driemaal door haar buren is opgedeeld en zich door de rest van Europa in de steek gelaten voelde.

Dat alles doet niets af van het belang van het Europese eenmakingsproces. De Unie mag een hybride vorm van samenwerking vormen, ze blijft een weldadige onderneming die steun moet blijven krijgen.

Maar doen alsof die Unie zal uitgroeien tot een superstaat met, zoals de VS, één president, één regering, één congres, één leger, één buitenlands beleid, laat staan één taal, is blindheid, en geen 'voluntarisme'.

Het is het recht van nationalisten een onafhankelijk Vlaanderen of Schotland of Catalonië te willen. Maar het is volksverlakkerij te beweren dat dit in een pijnloze evolutie kan gebeuren omdat de Europese staten over dertig of vijftig jaar als bruistabletten opgelost zullen zijn in een Europese staat. De Fransen of Polen, Engelsen of Duitsers, Zweden of Denen zijn erg aan hun eigen staat gehecht en willen die niet zien verdampen in een Europese superstaat. Het is in het belang van zowel de Unie als België het debat over de staatshervorming op dat punt zindelijk te houden.


DS, 20-06-2007 (Mia Doornaert)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB