Met folder ten strijde tegen woekerende corruptie


De wijdverspreide corruptie in Rusland wordt alleen maar ernstiger. Een folder moet dat veranderen.


Ze staan in de metropassages met een simpel bordje waarop staat: diploma's en bewijzen. Heb je dringend een rijbewijs nodig, of een EHBO-diploma voor een sollicitatie? Spreek die mensen aan en voor 40 euro zit je achter het stuur - niet veilig, wel legaal - of zet je die EHBO-ervaring op je cv.

Met wat geld onder de tafel of discreet tussen de bladzijden van je paspoort is veel mogelijk in Rusland. De prijzen voor het omkopen hangen af van de bewezen diensten. Het gangbare tarief voor een kleine verkeersovertreding is drie euro. Een snelle operatie op de eerste hulp kost 100 euro. Bezorgde moeders tellen zonder verpinken 2.000 euro neer om hun zoon vrij te stellen van de beruchte Russische dienstplicht.

Ondanks de herhaalde beloftes van president Poetin de corruptie aan te pakken, is daar bitter weinig van terecht gekomen. Sterker nog, sinds Poetin aan de macht kwam in 2000 is de corruptie verzevenvoudigd. Een gemiddeld Russische bedrijf reserveert zeven procent van de uitgaven voor smeergeld.

In 2005 betaalden de Russen samen naar schatting 190 miljard euro aan smeergeld. Ter vergelijking: de totale gas- en olie-export levert jaarlijks 115 miljard euro op. Rusland zakte de voorbije vijf jaar van de 71ste naar de 121ste plaats op de lijst van Transparency International.

Dat moet veranderen, vindt Andrej Przjesdomski. Hij leidt het comité tegen corruptie in de Publieke Kamer, een door Poetin ingesteld adviesorgaan waarin prominenten uit de Russische maatschappij zitting hebben.

Volgens critici is de Publieke Kamer alleen maar ingesteld om Rusland een democratischer uiterlijk te geven. Volgens Przjesdomski is de kamer echter ,,nuttig'' en heeft ze ,,echte macht''. In de strijd tegen de corruptie heeft Przjesdomski een folder uitgebracht met de titel 'Wat te doen als iemand smeergeld vraagt'. De folder heeft voorlopig een oplage van 100.000, maar de bedoeling is dat binnenkort een miljoen exemplaren over heel Rusland worden verspreid.

,,Veel mensen schrikken als ze worden aangehouden door een agent. Vaak weten ze niet dat ze eigenlijk niets verkeerd hebben gedaan en betalen ze smeergeld terwijl dat helemaal niet nodig is. Daar willen we met deze folder verandering in brengen."

De folder spoort mensen aan om aangifte van omkoping te doen bij de politie of de FSB, de opvolger van de KGB. Maar zijn de mensen die de aangifte in ontvangst nemen niet net zo corrupt? Joeri Tsjajka, die aan het hoofd staat van het Openbaar Ministerie, zei vorige week dat juist deze lagere bureaucraten verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de corruptie.

,,Er valt nog veel te doen in dit land. De folder is maar een begin", zegt Przjesdomski diplomatiek. Dat de corruptie in de laatste vier jaar alleen maar is toegenomen wijt Przjesdomski aan 'moreel verval'. ,,Op dit moment is de dollar het belangrijkst. Sinds de val van de Sovjet-Unie zie ik een degradatie van de geest. Dit is de belangrijkste reden voor de toegenomen corruptie."


DS, 20-11-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB