'Ik zou de hoofddoek opnieuw verbieden'


ANTWERPEN - Het stof is gaan liggen in het Antwerpse atheneum, een jaar na de rel over het hoofddoekenverbod. Directrice Karin Heremans schreef er een boek over. 'We trekken nu leerlingen aan dankzij het verbod.'


'De school is rustig nu. Er is niets meer van de heisa te merken.' Daar is Karin Heremans (47) niet rouwig om. De directrice van het atheneum aan de Rooseveltplaats in Antwerpen belandde vorig jaar in het oog van de storm toen zij een hoofddoekenverbod afkondigde, in een school waar de moslimleerlingen in de meerderheid zijn. 'Het waren moeilijke momenten maar ik zou het opnieuw doen.'

Heremans schreef een boek over de episode en vooral over wat er achter schuil ging. Het kreeg de titel Een tip van de sluier en werd gisteren voorgesteld in Antwerpen, toepasselijk genoeg in café Storm in het nieuwe museum MAS.

'Ik heb al die commotie nooit echt goed ons standpunt kunnen uitleggen Het moest altijd in snelle quotes voor de media. In een boek kun je de dingen eens goed uiteenzetten.'

'De beslissing viel niet uit de lucht. We waren er op school drie jaar aan het werken. We wilden een geschikt moment afwachten, weg van de verkiezingen, zodat niemand er politiek munt kon uitslaan.'


Kost het verbod de school leerlingen, een jaar na de invoering ervan?

'We verliezen geen leerlingen. Integendeel, vorig jaar deze tijd hadden we er 403, vandaag 470. We stellen vast dat de helft van de jongeren die zich inschrijven niet-moslims zijn, vorig jaar ging het maar om een vijfde. En we tellen niet minder meisjes.'

'Sommigen, ook moslims, zeggen me dat ze precies vanwege het verbod naar onze school komen. We hebben veel toestanden achter ons gelaten. In de periode voor het verbod waren er meisjes die niet mee mochten op studiereis naar Parijs. Of die begonnen te gillen als er een man in de buurt kwam tijdens de turnles.'


Hoeveel meisjes zijn er weggegaan door het verbod?

'Een dertigtal. Een deel van hen ging naar scholen buiten Antwerpen. Een deel stapte in het thuisonderwijs, enkele van hen zijn nu, een jaar later, teruggekeerd. Ik heb er ook die me fier hun goed rapport zijn komen tonen.'


En de meisjes leggen nu zonder morren de hoofddoek af?

'Ja. Hoewel ik ook niet beweer dat alle meisjes er zich even goed bij voelen. Maar er is geen discussie meer. Er is duidelijkheid. Dat was precies de bedoeling. En daar vragen de jongeren ook om.'


En zeggen dat u ooit een voorstander van de hoofddoek was.

'Tien jaar geleden dacht ik dat de hoofddoek toestaan ertoe bijdroeg om een goede mix van leerlingen te krijgen. Maar vorig jaar was de toestand zo radicaal veranderd dat we moesten ingrijpen. De hoofddoek was een manier geworden om de identiteit te benadrukken. Het werkte segregatie in de hand. Precies het omgekeerde van wat wij met de school beoogden. Een meisje zei me “ik ben mijn hoofddoek, mijn hoofddoek dat ben ik,.'

'Ik vind nog altijd dat moslima's de vrijheid moeten hebben om zelf te beslissen of ze de hoofddoek dragen of niet. Net daarom is er een verbod op school. Omdat de vrije keuze om het kleinood niet te dragen in het gedrang kwam. Meisjes stonden onder druk. Eén strekking van de islam legde een niet te tolereren bekeringsdrift aan de dag. Dit is geen afwijzing van de islam. We zijn al jaren in dialoog. Maar godsdienstvrijheid mag andere vrijheden niet verdringen.'

'Ik hoop dat de tijd zal komen dat een verbod niet meer nodig is. De hoofddoek kan zowel bevrijdend als bedreigend zijn...'

'Maar ik zou niet graag hebben dat het alleen gaat over die hoofddoek. Hij is een symptoom van een bredere problematiek: een vicieuze cirkel van kansarmoede die we moeten doorbreken. Zowat zeven op de tien Turken en Marokkanen haalt zijn of haar partner in het land van herkomst. Dit gebruik houdt de achterstelling in stand. We moeten telkens opnieuw beginnen.'

'De school wil leerlingen principes bijbrengen van gelijkheid en vrijheid, en zelf beslissen. Maar thuis krijgen die jongeren te maken met een patriarchale cultuur, waar de keuzes voor hen gemaakt worden, soms met verwijzing naar heilige teksten. Ze zijn echt verscheurd, ze worstelen met een dubbele identiteit. Vele jonge moslims vormen hun identiteit met wat ze op het internet vinden, waar ze gevaarlijke, radicaliserende websites vinden. De school heeft hier een enorme taak in emancipatie.'


U heeft uitgesproken ideeën over hoe dat dan moet.

'Crèches zouden gratis moeten zijn. Dat stimuleert migrantenvrouwen om een baan te zoeken. De leeftijd waarop kinderen naar school moeten, moet verlaagd worden. Het schoolgaan moet zo vroeg mogelijk beginnen. Kinderen uit allochtone gezinnen gaan vaak niet naar de crèche of de kleuterschool. Ze missen prikkels en het contact met andere kinderen in het Nederlands. Thuis spreken ze geen Nederlands. We hebben kleinere klassen nodig en extra leerkrachten in een klas. Ook, zelfs vooral, in het basisonderwijs.'


U vraagt om het schoolpact te herzien. Da's geen klein bier.

'Het pact dateert van 1958 en was bedoeld om katholieken en vrijzinnigen te verzoenen. De realiteit heeft dat achterhaald. We hebben nu de islam en vele andere religies. Binnenkort komt het boeddhisme er bij. De samenleving is zo geëvolueerd dat er nieuwe wetten nodig zijn.'


DS, 21-09-2010 (Tom Ysebaert)

Bijgesloten Bestanden

	ppt Jan-Maarten.ppt (2.74 MB, 107x gelezen)
	ppt Charlot-Inne-Hoofddoekendebat.ppt (230.5 KB, 100x gelezen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

‘Als ze dit uitzenden staat het land op z'n kop'


De speelplaats stond die avond bomvol. Op het binnenplein hadden zich zo'n vijftig mensen verzameld. Het was niet duidelijk wie tot de school behoorde, wie ouder was en wie naar de school was gekomen om keet te schoppen.


Tijdens mijn speech vertelde ik dat ik in Jeruzalem de Al-Aqsamoskee had bezocht en daar, uit respect voor de islam, mijn schoenen had uitgetrokken en een sluier had aangedaan.

Toen ontplofte de speelplaats. Ik had blijkbaar op heel gevoelige tenen getrapt. Ik wilde vertellen over wederkerigheid, maar ik heb mijn zin niet kunnen afmaken. Er werd geroepen, gegild…

Ik heb nadien mijn verhaal wel kunnen afronden om dan het woord te geven aan imam Taouil.

Tot mijn allergrootste verbazing kwam hij onze afspraak van enkele uren daarvoor niet na, maar begon hij de kinderen op de speelplaats op te ruien.

Hij riep de leerlingen op niet langer naar de athenea van Antwerpen en Hoboken te gaan ‘zolang het hoofddoekenverbod van kracht is'. ‘De islam is aan expansie toe. Men is bang van ons. Dit is de wil van Allah.'

Waarop de hele speelplaats de takbir begon te scanderen: Allahu akhbar. Ik zag de monden van de journalisten openvallen. Precies omdat ze dat moment hebben meegemaakt, is de pers me altijd erg gunstig gebleven. Zij hebben ter plaatse kunnen ervaren waarom ik die beslissing heb genomen. Na Taouil kwamen er nog wat extremisten de boel opruien en Koranverzen reciteren.

Als ze deze beelden straks uitzenden, staat Vlaanderen op z'n kop, dacht ik. Het pleit voor de verantwoordelijkheidszin van de pers dat ze dat niet gedaan heeft.

Na de speeches zijn enkele progressieve moslims gaan praten met journalisten om hen te smeken de beelden niet uit te zenden. ‘Wat zal men anders van ons denken?'

Er zijn moslims wenend naar mij gekomen om zich te verontschuldigen. ‘Excuseer mevrouw, maar dit zijn wij niet.'

Fragment uit het boek ‘Een tip van de sluier', door Karin Heremans, Uitgeverij Houtekiet, 159 blz., 16,50 euro.


DS, 21-09-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB