Op naar september


En vervolgens gebeurde er op 31 juli niets. Bij wijze van vooruitgang kondigden de drie koninklijke bemiddelaars aan dat ze toewerken naar een 'interinstitutionele dialoog tussen de gefedereerde entiteiten'. Dat komt er natuurlijk op neer dat de structuur van de verdere onderhandelingen over de staatshervorming nog even onduidelijk is als op 14 juli toen premier Leterme zijn ontslag aanbood. Verbazing wekt dat niet. Al bij de start van de bemiddelaarsronde was duidelijk dat de volgende vervaldag in september ligt. Tot dan heerst er politieke windstilte.

Tussen de fraseologie van de bemiddelaars en de zeven onderhandelingsprincipes die het kartel CD&V/N-VA gisteren verspreidde, gaapt een hemelsbrede kloof. Een confederale staatsordening als einddoel, gesprekken geleid door de twee (niet drie) ministers-presidenten, resultaten vóór de gewestverkiezingen van juni 2009, onbelemmerde parlementaire afhandeling van de kwestie BHV: het zijn hooggestemde voorafgaande voorwaarden. Ze worden min of meer getemperd door de belofte van een 'open agenda' en het aanbod van 'respect' en 'solidariteit'. Maar als je ze legt naast de Franstalige taboes over de eigen rol van Brussel, geen bijkomende regionale bevoegdheden zonder vers geld, geen verschillend fiscaal beleid in noord en zuid en de onaantastbaarheid van de sociale zekerheid, dan is het duidelijk dat er midden september inhoudelijk een heel wat zwaardere deadline ligt dan die van gisteren.

Waar het dan op aan komt is hoeveel er is overgebleven van de Franstalige bereidheid om een grondige staatshervorming aan te vatten. Er zal ongetwijfeld lacherig worden gedaan over de bokkensprong waarmee de N-VA en het hele kartel over deze zoveelste deadline zijn heengestapt. Binnen de N-VA-achterban loopt de spanning daarover hoog op. Een frustrerend moment, maar niet van wezenlijk belang. De hefboom ligt bij de onbeslisbaarheid van dossiers die de Franstaligen na aan het hart liggen. Zolang die pijn niet ondraaglijk wordt, heeft het kartel de zwakste kaarten en schiet het zich alleen zelf in de voet door te dreigen en die dreiging dan weer in te slikken.

De zes weken bedenktijd die het bewind zichzelf geeft om met oplossingen voor de impasse te komen, zijn geen nieuw feit. Midden juli was voor iedere waarnemer duidelijk dat er geen alternatief was voor een rustpauze na dertien maanden steriel onderhandelen. In september zal snel blijken wat de overlevingskansen van het kabinet-Leterme nog zijn. De alarmsignalen uit de economie zullen alleen nog sterker zijn geworden en de opmaak van een sluitende begroting zal daar terdege rekening mee moeten houden. Zelfs een stabiele ploeg, met ministers die elkaar vertrouwen en begrijpen, zou daaraan een flinke klus hebben. Als de regering tegen dan nog als los zand aan elkaar hangt, kan ze er beter mee ophouden.


DS, 01-08-2008 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB